Εμείς, ο κόσμος και η Τουρκία
Διέρχεται η ανθρωπότης περίοδο ρευστότητος και τάσεων ανατροπής, που δεν προωθούνται αποκλειστικώς από περιθωριακές ούτως ειπείν ομάδες ή διακριτικούς πολέμιους της Δύσεως, όπως συνέβαινε έως την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» στην Ανατολική Ευρώπη.
Η εκλογή του κ. Ντόναλντ Τραμπ στο προεδρικό αξίωμα εισήγαγε νέες αστάθμητες παραμέτρους στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με τους Ευρωπαίους εταίρους της. Η εθνοκεντρική πολιτική του στον τομέα της οικονομίας θα έχει, ασφαλώς, συνέπειες στο διεθνές εμπόριο. Η εξαγγελθείσα απόφασή του να ενεργήσει μονομερώς εναντίον της Βορείου Κορέας, για να εξουδετερώσει τη σοβαρότατη απειλή που δημιουργεί για την ασφάλεια των ΗΠΑ η ανάπτυξη πυ- ρηνικού οπλοστασίου και πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, μπορεί να επιβαρύνει σοβαρώς τις σχέσεις της Δύσεως με την Κίνα. Η αρξαμένη ένταση των αμερικανορωσικών σχέσεων ενδέχεται να αναδείξει το πρόβλημα της ενεργειακής εξαρτήσεως της Ευρώπης –και ειδικότερα της Γερμανίας– από τη Ρωσία.
Εκ παραλλήλου η αποσυσπείρωση που ασφαλέστατα παρατηρείται στην Ευρωπαϊκή Ενωση, το χάσμα μεταξύ των χωρών του Βορρά και του Νότου, αλλά πρωτίστως η έναρξη των διαπραγματεύσεων εξόδου της Βρετανίας από την «ενωμένη Ευρώπη», σε συνδυασμό με τη δογματικότητα του Βερολίνου, αναδεικνύουν τις παθογένειες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Η διάσκεψη περιορισμένης συνθέσεως των Βερσαλλιών, με τη μάλλον διακοσμητική συμμετοχή της Ισπανίας, όπου προεξαγγέλθηκε η δημιουργία μιας Ευρώπης πολλαπλών ταχυτήτων, παραπέμπει στην αναβίωση της Ευρωπαϊκής Κοινότητος Ανθρακα και Χάλυβα, εάν υποτεθεί ότι η Ιταλία ανθέξει τη δοκιμασία.
Ολα αυτά επηρεάζουν ασφαλώς τη χώρα μας. Αλλά πέραν του διεθνούς περιβάλλοντος, υπάρχει και η γειτονιά μας. Αύριο Κυριακή, ημέρα Αναστάσεως του Κυρίου για τη χριστιανική –κατ’ όνομα– Ευρώπη, διεξάγεται στην Τουρκία κρισιμότατο δημοψήφισμα που αφορά στην ενίσχυση των αρμοδιoτήτων του προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας και στην παρούσα συγκυρία του κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Λόγοι προεκλογικών σκοπιμοτήτων στην Ολλανδία και στη Γερμανία οδήγησαν τις κυβερνήσεις των χωρών αυτών σε μετωπική αντιπαράθεση με τον κ. Ερντογάν και σε απροσχημάτιστη παρέμβαση στα εσωτερικά της Τουρκίας, εν ονόματι των ευρωπαϊκών ιδεωδών. Κορυφαίος αξιωματούχος της Ε.Ε. εχαρακτήρισε επικίνδυνη τη συγκέντρωση εξουσιών στον πρόεδρο της Τουρκίας. Αλλά και οι εξουσίες του Γάλλου προέδρου είναι μεγαλύτερες και από εκείνες του προέδρου των ΗΠΑ, δίχως αυτό να δημιούργησε ποτέ κανένα πρόβλημα. Προ ημερών και ο πολύς δρ Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν άνθεξε τη σιωπή και εξέφρασε τους φόβους του για κίνδυνο διολισθήσεως της Τουρκίας στον αυταρχισμό.
Οταν εξεδηλώθη το καλοκαίρι το αποτυχόν πραξικόπημα, δύο Ευρωπαίοι πρωθυπουργοί πρώτοι εξεδήλωσαν τη συμπαράστασή τους στον κ. Ερντογάν. Ο κ. Αλέξης Τσίπρας από πολιτική σωφροσύνη και η Βρετανίδα ομόλογός του, κ. Τερέζα Μέι, λόγω βαθείας γνώσεως και εμπειρίας της περιοχής από τα χρόνια της Αυτοκρατορίας. Δεν ενδιαφέρει την Ελλάδα ο τρόπος εσωτερικής διακυβερνήσεως της γειτονικής χώρας. Ο εφιάλτης είναι μία εσωτερικώς σπαρασσόμενη Τουρκία. Η καταψήφιση του κ. Ερντογάν στο αυριανό δημοψήφισμα θα οδηγήσει στην αύξηση της αστάθειας. Αλλά περί αυτού θα αποφασίσουν αύριο οι Τούρκοι πολίτες.
Η καταψήφιση του κ. Ερντογάν στο αυριανό δημοψήφισμα θα οδηγήσει στην αύξηση της αστάθειας.