Οσο πιο ψηλά είναι η πίστη τόσο πιο απότομη η πτώση
Η Σοφία Χιλλ και ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μιλούν στην «Κ» για το «Colossus» που θα παρουσιάσουν στο «Μιχάλης Κακογιάννης»
«Αυτό που με ενδιαφέρει είναι ο πυρήνας των τραγωδιών. Να βρω έναν τρόπο να συνδιαλλαγώ μαζί τους, να δω τι με ενδιαφέρει πέρα από την αφήγηση», λέει ο σκηνοθέτης.
Η Σοφία Χιλλ εμφανίζεται και ο Θάνος Παπακωνσταντίνου την παίρνει αγκαλιά. Είναι ένα σχεδόν ανοιξιάτικο βράδυ στο Μεταξουργείο. Καθόμαστε στη βεράντα ενός μπαρ, κι ενώ ο Παρθενώνας βρίσκεται στο βάθος, τον αγνοούμε, προτιμώντας να επιμείνουμε λιγάκι στην απέναντι ταράτσα που είναι γεμάτη λουλούδια. Είναι ένα περιποιημένο κτίριο του αθηναϊκού μοντερνισμού του ’50.
Σ’ ένα τέτοιο περιποιημένο σπίτι, αν και όχι του ’50 –μπορεί, μάλιστα, να μην ανήκει σε κανέναν χρόνο–, η Μητέρα τρίβει και ξανατρίβει ό,τι τρίβεται: έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές, πατώματα. Και την ψυχή της, προσπαθώντας να την κρατάει διαρκώς βέβαιη για τις επιλογές της· κάνει εργασιοθεραπεία στον μέσα κόσμο, ώστε να αντέξει τη φρίκη τού έξω – την οποία αργεί να καταλάβει, με την ίδια καθυστέρηση που ένας φανατικός έδωσε σημασία, για μια φορά στη ζωή του, και τελειωτική, σε κάτι... άλλο.
Η Σοφία Χιλλ είναι η Μητέρα στην παράσταση «Colossus», που σκηνοθετεί ο 35χρονος Θάνος Παπακωνσταντίνου. Είναι, θα έλεγε κανείς, το τρίτο μέρος, που ακολουθεί τις παραστάσεις «Venison» (Kρέας από κυνήγι, 2012) και «Pedestal» (Βάθρο, 2013), όλες βασισμένες στην «Ορέστεια» του Αισχύλου («Ευμενίδες», «Χοηφόροι», «Αγαμέμνων», αντιστοίχως). «Αυτό που με ενδιαφέρει είναι ο πυρήνας των τραγωδιών να βρω έναν τρόπο να συνδιαλλαγώ μαζί τους, να δω τι με ενδιαφέρει πέρα από την αφήγηση», αφηγείται ο σκηνοθέτης στην «Κ».
Η –έγκυος– Μητέρα είναι μια γυναίκα που έχει μάθει να τα δίνει όλα για ένα σκοπό, είναι μια πιστή, μια ταγμένη – η παράσταση δεν μας λέει πού, αλλά είναι μια ευθεία αναφορά στα ολοκληρωτικά καθεστώτα του 20ού αιώνα και στη θέση της γυναίκας σε αυτά. Ξαφνικά –ω του θαύματος!– η πίστη αρχίζει να γκρεμίζεται. Εύχεται να χαλάσουν όλα και να ξαναγεννηθούν. «Είναι ωραίο να πεις, “ναι, έκανα λάθος, τα γυρίζω όλα τούμπα”. Εξάλλου, όσο πιο ψηλά είναι η πίστη τόσο πιο απότομη είναι η πτώση όταν έρθεις αντιμέτωπος με την αλήθεια. Η ίδια συμμετέχει σ’ αυτή την πίστη ως σχολαστική νοικοκυρά, σαν να είναι το σπίτι το πεδίο της μάχης, περιμένοντας να επιστρέψουν πατέρας και γιος από τον πόλεμο», λέει η Σοφία Χιλλ. «Η πίστη έχει κάτι εξαιρετικά όμορφο. Αλλά έχει γεννήσει τέρατα», υπογραμμίζει ο Θάνος Παπακωνσταντίνου, στη συζήτηση που έχουν οι δυο τους με την «Κ».
Στην παρέα που κάθεται πίσω μας, όπως αποκάλυψε η απομαγνητοφώνηση της συνομιλίας, κυρία γύρω στα 25 λέει στην παρέα της: «Εγώ, πάντως, τώρα διαμορφώνω άποψη για τον κόσμο». Είναι, κατά ευτυχή σύμπτωση, λίγες στιγμές αφότου η Σοφία Χιλλ είχε αναφέρει: «Η Μητέρα ξεκινάει με τρομερή πεποίθηση. Ωστόσο, δεν καταλήγει ηττημένη. Ακόμη και τη στιγμή που συνειδητοποιεί ότι το ανθρώπινο αίμα είναι βρώμικο, παίρνει μιαν απόφαση». Είναι το momentum που ο εσωτερικός της κόσμος (το σπίτι), που με τόση μακαριότητα προστάτευε, υποδέχεται έναν απρόσκλητο επισκέπτη: τον έξω κόσμο (σ.σ.: Σε αυτό το σημείο, ο σκηνοθέτης δεν θα ήθελε να πούμε άλλες λεπτομέρειες, για τον τρόπο που ο έξω κόσμος εισβάλλει στον μέσα). Η σειρά της Μητέρας
Η παράσταση χτίζει μια ιστορία γύρω από ένα πυρηνικό πρόσωπο της αισχύλειας τραγωδίας. Είναι, λοιπόν, η σειρά της Μητέρας (της Κλυταιμνήστρας), όπως στις δύο προηγούμενες παραστάσεις ήταν του Γιου (Ορέστης) και της Κόρης (Ηλέκτρα). «Χρησιμοποιώ Επεισόδια –με τη ρεαλιστική, σχεδόν νατουραλιστική αφήγηση–, ενώ στα Στάσιμα επεμβαίνει ένα πιο εικαστικό, τελετουργικό θέατρο, σαν ένας παράλληλος κόσμος», αναφέρει ο Θάνος Παπακωνσταντίνου.
Η Σοφία Χιλλ παρακολουθεί με προσοχή. «Προς το παρόν, προσπαθώ να συνθέσω τα κομμάτια μου εκεί μέσα», λέει στην «Κ». «Πέρα από τον συγκεκριμένο ρόλο, θα έπαιρνα μέρος σε μια παράσταση του Θάνου, που τα έχει όλα σχεδόν σε παρτιτούρα. Αυτό, για μένα, είναι ένα νέο πεδίο. Ασε που απεχθανόμουν τον ρεαλισμό και τον νατουραλισμό», αναφέρει γελώντας. «Πρώτη φορά το κάνω αυτό. Ο Θάνος τα συνθέτει όλα έτσι, ώστε απλώς συμβαίνουν. Δεν χρειάζεται ο ηθοποιός να χτίζει, όπως έχω μάθει. Οπότε, τώρα ακολουθώ...».
Κι ενώ για μια στιγμή δίνουμε λίγη σημασία στον Παρθενώνα, η κουβέντα μας οδηγείται στο πώς είναι να κάνεις θέατρο στην Αθήνα του 2017. «Δεν συνδιαλεγόμαστε με τον υπόλοιπο κόσμο, δεν υπάρχει σχέδιο γι’ αυτό, ούτε χρήματα. Ο πολιτισμός, για την Ελλάδα, θα μπορούσε να είναι ανταγωνιστικό εθνικό προϊόν, αλλά τελικά αντιμετωπίζεται ως είδος πολυτελείας. Δεν είναι μόνον η φέτα και το λάδι και σίγουρα δεν είναι μόνον τα λεφτά», λέει ο Θάνος Παπακωνσταντίνου. Η Σοφία Χιλλ, από τη δική της πλευρά, μοιάζει να συνεχίζει τη σκέψη του: «Το καλό, αν υπάρχει, είναι ότι τα τελευταία χρόνια καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο συσπειρώνονται εδώ. Η Αθήνα είναι μια ευκαιρία να μάθεις τι συμβαίνει στον υπόλοιπο πλανήτη. Θα ήταν ωραίο όλα αυτά να μπορούσαν να συντονιστούν, να θεσμοθετηθούν».
Οι δυο τους μοιάζουν με κλονισμένη πίστη στους θεσμούς – και λιγάκι στον Ελληνα που δεν έχει ακόμη καταφέρει να χτίσει σοβαρή σχέση εμπιστοσύνης μαζί τους. Είναι, όμως, έτοιμοι για τη «μάχη», όπως λέει ο Θάνος Παπακωνσταντίνου, που θα κάνει πρεμιέρα το Σάββατο 22 Απριλίου, στο Ιδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης». «Γίνονται όλα όπως τα έχω φανταστεί», λέει ο σκηνοθέτης και η Σοφία Χιλλ τού κλείνει το μάτι.