Η Βενεζουέλα συγκρίνεται μόνο με τη Συρία ή τη Λιβύη

Τα εκατομμύρια των πολιτών που διαδηλώνουν στους δρόμους είναι πλέον το κοινό στοιχείο ανάμεσα στη Βενεζουέλα και στην Αργεντινή. Η εικόνα είναι συνήθης στις χώρες της ευρύτερης περιοχής, αλλά αυτήν τη φορά αποτελεί ιδιαίτερη ιστορική συγκυρία και για τις δύο χώρες, που, ωστόσο, δεν βρίσκονται στην ίδια μοίρα.

Στην περίπτωση της Βενεζουέλας καταγράφεται το πρωτοφανές φαινόμενο της πλήρους συντριβής μιας οικονομίας σε καιρό ειρήνης. Οπως επισήμανε το ΔΝΤ, μέσα στην τελευταία δεκαετία μόνο οι οικονομίες δύο σπαρασσόμενων από πολέμους χωρών εμφάνισαν χειρότερη εικόνα από την οικονομία της Βενεζουέλας: της Συρίας και της Λιβύης. Η Βενεζουέλα διανύει το τέταρτο έτος ύφεσης ενώ μόνο το περασμένο έτος το ΑΕΠ της συρρικνώθηκε κατά τουλάχιστον 10% σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ και κατά τουλάχιστον 15% σύμφωνα με ιδιωτικούς φορείς. Παράλληλα με πληθωρισμό που το ΔΝΤ υπολογίζει σε τουλάχιστον 475%, η Βενεζουέλα αποτελεί ακραίο παράδειγμα προς αποφυγήν: αιτία της καταστροφής της δεν είναι παρά η δομή της οικονομίας της, που βασίζεται στη «μονοκαλλιέργεια» του πετρελαίου. Δεδομένου ότι οι εξαγωγές πετρελαίου αντιπροσωπεύουν το 95% των εσόδων της, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς τι συνέβη όταν μόλις πριν από τρία χρόνια, το 2014, οι τιμές του πετρελαίου υπερέβαιναν τα 100 δολ. το βαρέλι και σήμερα κυμαίνονται ανάμεσα στα 50 και τα 55 δολ. το βαρέλι. Προπαντός, όμως, ο καθοριστικός παράγοντας ήταν πως οι τιμές του «μαύρου χρυσού» υποχωρούσαν σταθερά σε όλη τη διάρκεια του 2015 και στις αρχές του περασμένου έτους είχαν καταβαραθρωθεί στα 26 δολ. το βαρέλι. Μοιραίο συνεπακόλουθο η κατάρρευση του νομίσματος και η πτώση των εισαγωγών κατά περισσότερο από 50% το 2016, που οδήγησε στην έλλειψη βασικών ειδών πρώτης ανάγκης. Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας έχουν υποχωρήσει από τα 42 δισ. δολ. το 2009 σε μόλις 10,3 δισ. δολ. Κι ενώ ο πρόεδρος, Νικολάς Μαδούρο, δηλώνει σε όλους τους τόνους αποφασισμένος να αποπληρώσει το χρέος της, το 91% των επενδυτών προ- εξοφλεί πτώχευση του Καράκας μέσα στην επόμενη πενταετία.

Την ίδια στιγμή, οι μαζικές διαδηλώσεις είναι καθημερινό φαινόμενο στους δρόμους του Μπουένος Αϊρες καθώς διαψεύδονται οι υποσχέσεις του προέδρου, Μαουρίσιο Μάκρι, και οι πολίτες δεν βλέπουν παρά ραγδαία επιδείνωση της ζωής τους. Πριν από ένα χρόνο, ο Αργεντίνος πρόεδρος ήρθε σε συνεννόηση με όσους ομολογιούχους της χώρας δεν είχαν συναινέσει στο «κούρεμα» των ομολόγων τους αποπληρώνοντας μεν ιλιγγιώδη ποσά για να ανακτήσει την πρόσβαση της Αργεντινής στις διεθνείς χρηματαγορές, από τις οποίες είχε αποκλεισθεί μετά την πτώχευση του 2011. Προχώρησε σε σειρά μεταρρυθμίσεων φιλικών προς τις επιχειρήσεις και την ελεύθερη αγορά, αλλά έως τώρα δεν έχει κατορθώσει να βελτιώσει στο ελάχιστο το βιοτικό επίπεδο των συμπατριωτών του. Ο πληθωρισμός στην Αργεντινή υπερβαίνει το 40%, ενώ οι μισθοί έχουν παραμείνει στάσιμοι με αποτέλεσμα να έχουν βρεθεί κάτω από τα όρια της φτώχειας περίπου 1,5 εκατ. άνθρωποι. Στη διάρκεια του περασμένου έτους το ΑΕΠ της Αργεντινής συρρικνώθηκε κατά 2,3%. Τα επίσημα στοιχεία εμφανίζουν, πάντως, την οικονομία να ανακάμπτει σταδιακά και να δημιουργούνται 25.000 θέσεις εργασίας κάθε μήνα.

Μόνο το 2016 το ΑΕΠ της συρρικνώθηκε κατά τουλάχιστον 10%, ενώ ο πληθωρισμός ξεπερνάει το 470%.