Γιατί πήρε ο Τραμπ τον Ερντογάν τηλέφωνο;
Γιατί πήρε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ τον Τούρκο ομόλογό του Tαγίπ Ερντογάν τηλέφωνο; Αυτή είναι η εύγλωττη απορία της ιστοσελίδας του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου CNN, το οποίο επισημαίνει ότι με αυτήν την ενέργειά του ο Τραμπ εντάχθηκε σε μια εξαιρετικά περιορισμένη λίστα εκείνων που συνεχάρησαν τον Ερντογάν, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς, της παλαιστινιακής οργάνωσης την οποία οι ΗΠΑ θεωρούν τρομοκρατική. Μόλις ένα μίλι μακρύτερα, αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ κούνησαν προειδοποιητικά το δάχτυλο στην Αγκυρα, καταγγέλλοντας παρατυπίες στην εκλογική διαδικασία, που έδωσαν στον Ερντογάν μια οριακή νίκη.
Το τηλεφώνημα του Τραμπ και η ασυνέχεια στο κυβερνητικό στρατόπεδο προκάλεσαν συζητήσεις, ίσως ακριβώς επειδή η Τουρκία είχε ρίξει βαριά τη σκιά της στη σημερινή κυβέρνηση. Οσο ήταν υποψήφιος ο Τραμπ παραδέχθηκε ότι τα επιχειρηματικά συμφέροντα της οικογένειάς του στην Τουρκία εγείρουν ζήτημα σύγκρουσης συμφερόντων και αυτό ήταν προτού αποκαλυφθεί ότι ο πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Μάικλ Φλιν λειτουργούσε ως ξένος πράκτορας για λογαριασμό τουρκικών συμφερόντων όσο συμβούλευε τον Τραμπ. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης και αναλυτές υπενθυμίζουν τον κρίσιμο ρόλο της Αγκυρας στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους για να αιτιολογήσουν την απόφαση του Τραμπ να σηκώσει το τηλέφωνο την περασμένη Δευτέρα.
«Ο πρόεδρος έχει επίγνωση» των ανησυχιών για τον διογκούμενο αυταρχισμό του Ερντογάν, ισχυρίστηκε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. «Από την άλλη, η Τουρκία είναι ζωτικής σημασίας σύμμαχος του ΝΑΤΟ στο πεδίο της αντιτρομοκρατικής δράσης», έσπευσε να υπογραμμίσει.
«Η αμερικανική πολιτική ουδέποτε αποσαφήνισε αν βλέπει την Τουρκία σαν ένα γεωστρατηγικό, γεωπολιτικό κεφάλαιο ή αν εκτιμούμε την Τουρκία για τη φύση της κυβέρνησής της», ανέφερε από την πλευρά της ο Μπλέιζ Μιζτάλ, διευθυντής σε θέματα εθνικής ασφαλείας στο Κέντρο Διακομματικής Πολιτικής. Παρά την απόκλιση μεταξύ Τραμπ και Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η οποία εντάσσεται στη συνήθη αμερικανική σχιζοφρένεια της αμερικανικής πολιτικής έναντι της Τουρκίας, υπάρχει, κατά τη γνώμη του, κάτι μοναδικό· ότι άλλοι ηγέτες, πλην του Τραμπ, που επέλεξαν να πάρουν τηλέφωνο και να συγχαρούν τον Ερντογάν, ήταν εκείνοι της Χαμάς, του Αζερμπαϊτζάν και του Τζιμπουτί. «Ισως το παρακάναμε», κατέληξε.
Αναλυτές, ανάμεσά τους και ο Μιζτάλ υποθέτουν ότι ο Τραμπ πήρε τηλέφωνο τον Ερντογάν επειδή δεν υπήρχαν εκείνη τη στιγμή αξιωματούχοι του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας να τον συμβουλεύσουν να μην το κάνει. Ο επικεφαλής του Σώματος Χ. Ρ. Μακμάστερ ήταν στο Αφγανιστάν, ενώ η αναπληρώτριά του Ντάινα Πάουελ ταξίδευε στη Μέση Ανατολή, μαζί με τον υπουργό Αμυνας, Τζέιμς Μάτις. Πάντως, τα ανοίγματα του Τραμπ απηχούν και το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ενωσης για τον τρόπο αντιμετώπισης της Τουρκίας. Αυτήν τη στιγμή προ- έχει ο αγώνας κατά του Ισλαμικού Κράτους, τόνισε ο Τζέιμς Τζέφρι, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία. «Είμαστε σε μία πραγματικά σοβαρή κατάσταση για τη διεθνή ασφάλεια με τη Συρία και την Τουρκία να παίζουν σημαντικό ρόλο και αυτό κάνει τη ζυγαριά να γέρνει υπέρ της χρησιμότητας και εις βάρος των αξιών, για να το θέσω κυνικά», πρόσθεσε ο Τζέφρι, ο οποίος είναι σήμερα εξέχον μέλος του Ινστιτούτου για την Πολιτική στην Εγγύς Ανατολή με έδρα την Ουάσιγκτον. Ο Τζέφρι θεωρεί ότι το τηλεφώνημα είναι μέρος της προσπάθειας του Τραμπ να καλλιεργήσει καλύτερες σχέσεις με τον Ερντογάν.
Πέρα από το γεγονός ότι η οικογένεια του Αμερικανού προέδρου έχει δύο πύργους Τραμπ στην Κωνσταντινούπολη, ο Ερντογάν είναι το είδος ισχυρού ηγέτη που θαυμάζει ο Τραμπ. «Εχω μάθει την Τουρκία πολύ καλά και είναι υπέροχοι άνθρωποι. Απίστευτοι άνθρωποι. Εχουν έναν πολύ ισχυρό ηγέτη», είχε πει χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του το 2015.
Αναλυτές εκτιμούν ότι το έκανε επειδή δεν υπήρχαν εκείνη τη στιγμή αξιωματούχοι του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας να τον αποτρέψουν.