Η ημετέρα απαιδευσία

Δεν ξέρει μυθολογία. Ή μάλλον, χειρότερα, ξέρει τόσα όσα του φτάνουν για να μπερδεύει πρόσωπα και πράγματα, τον Ιάσονα με τον Οδυσσέα. Κάτι του θυμίζουν όλ’ αυτά, κάτι έκανε ο Οδυσσέας με τις Σειρήνες, πέρασε από τα μέρη τους και δεν τις άκουσε. Ωραία, πολύ ωραία. Δεν έφτασε δα και το τέλος του κόσμου. Δεν τον ψήφισαν όσοι τον ψήφισαν για την ελληνομάθειά του. Τα μπερδεύει λίγο και με τη γεωγραφία. Eφυγε από τη Λέσβο για να πάει στη Μυτιλήνη κι αποχαιρέτισε τη Γαλλία επειδή έφυγε από το Παρίσι για να πάει στο Στρασβούργο. Γελοιοποιείται όποτε ανοίγει το στόμα του για να μιλήσει αγγλικά. Αυτό μπορεί να δυσκολεύει λίγο τους συνομιλητές του όταν διαπραγματεύεται μαζί τους, όμως είναι πρωθυπουργός της Ελλάδας. Δεν είναι υποχρεωμένος να μιλάει «ξένα». Μιλάει τουλάχιστον ελληνικά. Ροδάνι η γλώσσα του. Τρέχει με τέτοια άνεση που καίει τις λέξεις σαν ξερόχορτα. «Θα θρέψουμε τους καρπούς», είπε, και πριν προλάβει να καθαρίσει η ατμόσφαιρα απ’ τους καπνούς, προσέθεσε για όσους δεν κατάλαβαν: «Θέσαμε το χρέος επί τον τύπον των ήλων». Ο κ. Τσίπρας είναι ένα ολοκληρωμένο προϊόν της ημετέρας απαιδευσίας. Eνα παιδί που μεγάλωσε σε αστικό περιβάλλον, που πήγε σχολείο, που αποφοίτησε από το Πολυτεχνείο και όλα αυτά τα πέρασε αβρόχοις ποσί. Κανένα ίχνος δεν άφησαν στη φαιά ουσία του. Κάτι δεν πάει καλά μαζί του. Κάτι δεν πάει καλά και με τα σχολειά που του έδιναν χαρτιά. Δεν είναι ο μόνος. Δεν είναι η εξαίρεση. Τον ακούμε να μιλάει και σκεφτόμαστε την ήττα της δημοκρατίας, την ήττα του πολιτικού συστήματος, τις τερατογενέσεις που παράγουν οι κομματικοί σωλήνες. Γιατί όμως δεν σκεφτόμαστε την ήττα της εκπαίδευσης; Γιατί αυτό πονάει περισσότερο. Κι αυτό μας πονάει όλους, θέτει το δάχτυλο επί τον τύπον των ήλων. Οι δεκαετίες που πέρασαν έβγαλαν απαίδευτες γενιές. Κι όταν η δημοκρατία δεν νοιάζεται ή δεν μπορεί να καταλάβει την αμορφωσιά των επιλέκτων της, τότε, όχι μόνον την αποδέχεται, αλλά τη μοιράζεται μαζί τους. Είναι η διαφορά της ψωροκώσταινας από τη σημερινή Ελλάδα. Στην ψωροκώσταινα ο αμόρφωτος ήθελε να μορφωθεί. Στη σημερινή Ελλάδα ο αμόρφωτος όχι μόνον περιφρονεί τη μόρφωση αλλά την αντιμετωπίζει με τη βροντώδη αυτοπεποίθηση του Ελληναρά που περιφρονεί ό,τι δεν καταλαβαίνει. Το πρόβλημα δεν είναι πολιτικό. Είναι κοινωνικό και πολιτισμικό. Και ο Μελανσόν λέει τις ίδιες μπούρδες για τη Βολιβαριανή Δημοκρατία και τον Ροβεσπιέρο. Μόνον που ο Μελανσόν ξέρει πολύ καλά τι σημαίνει Ροβεσπιέρος και πώς ακούγεται το όνομά του στο κοινό του. Ο δικός μας απλώς το άκουσε από τον Ζίζεκ, είπε. για να το λέει αυτός, κάτι θα ξέρει και το επανέλαβε. Είναι η διαφορά του Ανδρέα Παπανδρέου από τον Τσίπρα. Ο πρώτος ήθελε να τον περιβάλλουν άνθρωποι που δεν μπορούσαν να ανταγωνιστούν τη μόρφωσή του. Ο δεύτερος μιλάει την ίδια γλώσσα με τον Καρανίκα. Ενδεχομένως δε να τον θαυμάζει για τις γνώσεις του.

Το πρόβλημα δεν είναι πολιτικό. Είναι κοινωνικό και πολιτισμικό.