Εκτροχιάζονται τα σχέδια των τραπεζών
Η επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών οδήγησε σε αύξηση των «κόκκινων» δανείων έως 1,5 δισ.
«Χάνονται» οι στόχοι των τραπεζών για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά το α΄ τρίμηνο εξαιτίας της επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών. Σύμφωνα με επιτελικά στελέχη τραπεζών, η αβεβαιότητα που επικράτησε στο ξεκίνημα του 2017 εξαιτίας των καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης οδήγησε σε αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) κατά 1 με 1,5 δισ. ευρώ, ενώ οριακή αύξηση σημειώνουν και τα πιστωτικά ανοίγματα (NPEs - τα οποία περιλαμβάνουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια καθώς και δάνεια που έχουν ρυθμιστεί και εμφανίζουν υψηλές πιθανότητες να επανέλθουν σε καθεστώς οριστικής καθυστέρησης).
Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, τα σχέδια μείωσης των «κόκκινων» έχουν σε μεγάλο βαθμό εκτροχιαστεί εξαιτίας της αβεβαιότητας που οδηγεί σε πολύ μικρή ανταπόκριση των δανειοληπτών –νοικοκυριών και επιχειρήσεων– στις προτάσεις των τραπεζών για ρυθμίσεις οφειλών. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τη στοχοθεσία περίπου το ήμισυ της μείωσης των προβληματικών στοιχείων θα προέλθει από εισπράξεις (15%) και ρευστοποιήσεις (30%). Ωστόσο πλειστηριασμοί δεν πραγματοποιούνται λόγω αντιδράσεων, ενώ οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα ξεκινήσουν, αν όλα πάνε καλά, το 2018. Επίσης ο εξωδικαστικός μηχανισμός, μέσω του οποίου θα ρυθμιστούν χιλιάδες προβληματικά δάνεια, παραμένει σε εκκρεμότητα, με τις τράπεζες να προειδοποιούν σε έντονους τόνους ότι αν ο σχετικός νόμος ψηφιστεί ως έχει τότε υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να μετατραπεί σε νέο νόμο Κα- τσέλη, επιβραβεύοντας στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Εκτός των εισπράξεων και ρευστοποιήσεων τα σχέδια μείωσης των «κόκκινων» δανείων προβλέπουν ότι περίπου το 35% των «κόκκινων» θα αντιμετωπιστούν με διαγραφές, το 18% με πωλήσεις προβληματικών δανείων σε τρίτους και το υπόλοιπο 2% με άλλα μέσα (ανταλλαγή χρέους με μετοχές κ.α.). Οπως τονίζουν, η ενεργητική μείωση των «κόκκινων» δανείων θα επιτευχθεί μέσω των εισπράξεων και ρευ- στοποιήσεων, πεδία που μέχρι τώρα υπολειτουργούν εξαιτίας της γενικότερης κατάστασης της οικονομίας και της μεγάλης αβεβαιότητας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στο τέλος Δεκεμβρίου ’16 τα ΝPEs συρρικνώθηκαν στα 104,8 δισ. ευρώ έναντι στόχου για μείωσή τους στα 105,8 δισ. Ο στόχος για το τέλος Μαρτίου είναι 105,2 δισ. ευρώ, δηλαδή έχει ήδη επιτευχθεί και οι τράπεζες θα είναι κοντά. Πιο δύσκολη είναι η εικόνα στα NPLs καθώς στο τέλος Δεκεμβρίου ’16 διαμορφώθηκαν στα 75,9 δισ. ευρώ (έναντι του στόχου 76,3 δισ.), ενώ στο τέλος Μαρτίου ’17 θα πρέπει να συρρικνωθούν στα 74,7 δισ. ευρώ, στόχος που δύσκολα θα επιτευχθεί δεδομένου ότι στο α΄ τρίμηνο σχηματίστηκαν νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Οι τράπεζες είναι πιθανό να προχωρήσουν σε αυξημένες διαγραφές προκειμένου να παραμείνουν κοντά στον στόχο, ωστόσο όπως σημειώνουν αυτό θα είναι περισσότερο τυπικό παρά ουσιαστικό, καθώς για την ουσιαστική πρόοδο των σχεδίων απαιτούνται αποτελέσματα στο σκέλος των εισπράξεων και ρευστοποιήσεων.
Σημειώνεται ότι οι διαγραφές δανείων που πραγματοποιούν οι τράπεζες είναι λογιστικές, δηλαδή αναγνωρίζεται η ζημία στα βιβλία της τράπεζας, και δεν αποτελούν παραίτηση της απαίτησης. Δηλαδή τα δάνεια που θα διαγραφούν από τους ισολογισμούς των τραπεζών θα είναι μεταξύ αυτών που θα πωληθούν στις εξειδικευμένες εταιρείες που έχουν δημιουργηθεί και θα δημιουργηθούν και οι οποίες θα αναλάβουν το «κυνήγι» των κακοπληρωτών προκειμένου να εισπράξουν ό,τι μπορούν από τις οφειλές. Η επιδείνωση της ποιότητας δανείων κατά το πρώτο τρίμηνο, παρότι ανατρέπει τη δυναμική που είχε σχηματιστεί στην υλοποίηση των σχεδίων μείωσης των προβληματικών, μπορεί σε μεγάλο βαθμό να αντιμετωπιστεί στο υπόλοιπο της χρονιάς, αρκεί η αξιολόγηση να ολοκληρωθεί εντός του Μαΐου και η οικονομία ανακτήσει τον βηματισμό της.
Η ανταπόκριση των δανειοληπτών –νοικοκυριών και επιχειρήσεων– στις προτάσεις ρυθμίσεων είναι εξαιρετικά περιορισμένη.