Για το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
Διαβάσαμε πρόσφατα την επιστολή του κ. Ιωάννη Βαρβιτσιώτη και τον ευχαριστούμε για το ενδιαφέρον του και τα καλά του λόγια για το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, που στεγάζεται στο κτίριο της Παλαιάς Βουλής. Οι λύσεις όμως που φαίνεται να προτείνει για το κόστος στέγασης των βουλευτών δεν νομίζουμε ότι αφορούν το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, το οποίο σήμερα προετοιμάζεται εντατικά για το πρόγραμμα εκδηλώσεων της επετείου 200 ετών από το 1821.
Για τη μεταφορά του μουσείου που προτείνει φαίνεται να πρυτανεύει η υπεραπλούστευση ως προς τον χρόνο και τα μέσα που θα χρειαστούν. Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο είναι από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα της χώρας, με εκατοντάδες χιλιάδες εκθέματα και κειμήλια. Αφήνουμε τον αναγνώστη να κρίνει, εξάλλου, εάν η προβολή και η ανάδειξη του μεγάρου της Παλαιάς Βουλής επιτυγχάνονται καλύτερα με τη χρήση του ως Εθνικού Ιστορικού Μουσείου ή ως χώρου πολιτικών γραφείων. Εφόσον υπάρχει τέτοιο απόθεμα κενών κτιρίων, όπως λέει ο κ. Βαρβιτσιώτης, η προφανής λύση δεν είναι να χρησιμοποιηθούν αυτά ως χώροι γραφείων; Ως προς την ιστορία του μεγάρου, σημειώνουμε ότι το 1953 προτάθηκε η κατεδάφισή του και η ανέγερση πολυώροφου συγκροτήματος για τη στέγαση υπηρεσιών και υπουργείων. Στην ενέργεια αυτή αντέδρασε έντονα το Δ.Σ. της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, προς την οποία είχε ήδη παραχωρηθεί η χρήση με νόμο και τελικά επέτυχε να αποσοβηθεί ο κίνδυνος. Τότε συστάθηκε επιτροπή υπό την προεδρία του Αναστασίου Ορλάνδου, προέδρου της Ακαδημίας, και μέλη τους πρυτάνεις του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου και του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, τον γεν. γραμματέα του μουσείου, στρατηγό Βλαδίμηρο Κολοκοτρώνη κ.ά., με σκοπό την αποκατάσταση του κτιρίου εξωτερικά ώστε να επανέλθει στην αρχική του μορφή (σχέδιο Μπουλανζέ-Κάλκου), εσωτερικά δε να διαμορφωθεί ως χώρος μουσείου. Τα εγκαίνια του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου στο κτίριο της Παλαιάς Βουλής έγιναν τον Ιούνιο του 1962. Αλλά και η λύση της συγκατοίκησης με τη Βουλή, που έμμεσα προβάλλεται, καθίσταται ανέφικτη.
Το κτίριο είναι ένα και ενιαίο, με μία είσοδο, σειρά συνεχόμενων εκθεσιακών χώρων και την κεντρική αίθουσα συνεδριάσεων που είναι ο πυρήνας των δραστηριοτήτων του μουσείου και δεν επιτρέπει διαχωρισμούς σε δύο διακριτούς και με εντελώς διαφορετικούς σκοπούς ενοίκους – Βουλής και μουσείου.
Η αναγκαστική πολιτικοποίηση του χώρου καθώς και οι απαραίτητοι εντατικοί έλεγχοι ασφαλείας θα μηδένιζαν τη λειτουργία του μουσείου. Επιπλέον θα ωθούσαν στη στοχοποίηση του κτιρίου και φυσικά χωρίς διάκριση των ενοίκων. Ετσι το μουσείο θα δεχόταν κάθε διαμαρτυρία εναντίον της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας. Θα ήτο ποτέ δυνατό να λειτουργήσει έτσι ένα μουσείο;
Η Παλαιά Βουλή έχει μετατραπεί σε κιβωτό της νεότερης Ιστορίας μας ως μουσείο, όπως και τα Παλαιά Ανάκτορα μετατράπηκαν σε κιβωτό δημοκρατίας ως Βουλή των Ελλήνων, και είναι δύο διακριτοί θεσμοί. Ακροβατικές λύσεις συμβιβασμού των ασυμβίβαστων ρόλων Ιστορίας και πολιτικής το μόνο που θα καταφέρουν είναι να ακυρώσουν την ύπαρξη του μοναδικού μουσείου της νεότερης Ιστορίας μας υποτάσσοντάς το σε σκοπιμότητες που αποκλίνουν από την αποστολή του.
Είναι κρίμα σήμερα, ύστερα από 60 χρόνια, να συζητούμε για μεταφορά του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, δηλαδή κλείσιμο για αρκετά χρόνια, και να λέμε ότι ετοιμαζόμαστε να εορτάσουμε τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.