Σχέδιο για ΕΝΤ α λα ΔΝΤ εξετάζει το Βερολίνο

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Χανς Αϊχελ, είπε πριν από δύο εβδομάδες στην «Κ» ότι δεν αντιλαμβάνεται «γιατί στην Ευρώπη δεν υπάρχει ένα πλαίσιο αντίστοιχο με εκείνο των ΗΠΑ, όπου η Καλιφόρνια χρεοκοπεί εντός του δολαρίου, αλλά ούτε η Καλιφόρνια εγκαταλείπει τις ΗΠΑ, ούτε το δολάριο τίθεται σε κίνδυνο». Η απορία του συνιστά την εμμονή του γερμανικού πολιτικού και πανεπιστημιακού προσωπικού αλλά και των εκεί τραπεζιτών: Μία τάξη μέσα στην οποία μία χώρα κηρύσσει στάση πληρωμών παραμένοντας στο ευρώ.

Το θέμα ήρθε ξανά στην επικαιρότητα με αφορμή τα σχέδια της γερμανικής κεντρικής τράπεζας και του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου (ΕΝΤ). To πλαίσιο για το οποίο ο κ. Σόιμπλε ενημερώνει τους συνομιλητές του είχε αναπτυχθεί δημόσια από τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας, Γενς Βάιντμαν, σε ομιλία του σε φόρουμ στο Ντάρμσταντ, ήδη από τον Οκτώβριο του 2013. Σε αυτήν ο κ. Βάιντμαν είχε εκφράσει την άποψη ότι στο εξής τα κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης πρέπει να αντιμετωπίζονται από τις τράπεζες ή τους άλλους δανειστές τους σαν οποιοδήποτε εταιρικό ομόλογο. Ο σημερινός μηχανισμός του Συμφώνου Δημοσιονομικής Σταθερότητας επιτρέπει σε «πιθανούς παραβάτες να αποφασίζουν για παραβάτες του παρόντος» είπε ο Βάιντμαν, υιοθετώντας μια έκφραση του πρώην Νο2 της ΕΚΤ και γνωστού «ιέρακος» της δημοσιονομικής σταθερότητας Οτμαρ Ισινγκ.

Ο Βάιντμαν είχε περιγράψει στον λόγο του στο Ντάρμσταντ το 2013 ότι σήμερα δεν χρειάζεται να κρατούν οι τράπεζες ίδια κεφάλαια έναντι κρατικών ομολόγων που διακρατούν, ούτε υπάρχει κάποιο όριο για τα κρατικά ομόλογα που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους. Αν όμως τα ομόλογα αυτά έχουν την ίδια μεταχείριση με άλλα χρεόγραφα ή δάνεια σε επιχειρήσεις, τότε αυτό θα αλλάξει. Ο δανειστής θα μοιράζεται μέρος της ευθύνης με τον οφειλέτη. Αυτό πρέπει να γίνεται χωρίς τις πολλές εξαιρέσεις του συστήματος της Βασιλείας ΙΙΙ για τις τράπεζες «ώστε να ενισχυθεί η ευθύνη εκείνων που δανείζουν».

Το ΕΝΤ θα είναι σε θέση να δανείζει με κεφάλαια για να διατηρείται όρθια μια χώρα εκπληρώνοντας πολύ βασικές λειτουργίες της, όπως π.χ. λειτουργία νοσοκομείων, πληρωμή αστυνομικών και μηχανισμών εσωτερικής ασφάλειας, περίπου στο πρότυπο της χρηματοδότησης που θα ίσχυε αν η χώρα μας εγκατέλειπε το ευρώ για το διάστημα μέχρι να εδραιωθεί το νέο νόμισμα.

Μόνο που η θετική πλευρά αυτού του σχεδίου, όπως θέλουν οι σχεδια-

Θα δανείζει κεφάλαια για να διατηρείται όρθια μια χώρα, εκπληρώνοντας πολύ βασικές λειτουργίες της.

στές του στο Βερολίνο, είναι ότι η χώρα θα έμενε στο ευρώ, δηλώνοντας αδυναμία πληρωμής των δανείων της. Σε αυτή την περίπτωση το «χτύπημα» θα το υφίσταντο οι δανειστές, που έπρεπε να δεχθούν μείωση μέρους των απαιτήσεών τους. Η γερμανική κεντρική τράπεζα ζητάει στο Blueprint του σχεδίου της, σύμφωνα με την Sueddeutsche Zeitung, να εκδίδονται τα ομόλογα με αυτόματη ένταξη της ρήτρας σε αυτά. Πρόκειται για έναν μηχανισμό αντίστοιχο της ρήτρας συλλογικής δράσης (CC), δηλαδή εκείνου χάρη στoν οποίο έγινε το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους το 2012.

Οι σχεδιαστές του μηχανισμού, ωστόσο, παρατηρούν ότι ένας τέτοιος αυτοματισμός θα αυξήσει τα επιτόκια με τα οποία δανείζονται τόσο τα ευρωπαϊκά κράτη όσο και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας.