Συνέπεια, όχι αιτία, η οικονομική κρίση
Ηγενική πεποίθηση είναι ότι το μεγάλο πρόβλημα της Ελλάδας είναι αποκλειστικά το οικονομικό και αν λυθεί αυτό, όλα τα υπόλοιπα θα πηγαίνουν «ρολόι». Λάθος. Το οικονομικό είναι όντως μεγάλο πρόβλημα, όμως είναι συνέπεια της νοοτροπίας της κοινωνίας, των στρεβλώσεων, των εξαιρέσεων, της ασυδοσίας, της μη λειτουργίας των θεσμών και των νόμων, της έλλειψης στοιχειώδους πειθαρχίας, αξιολόγησης, μαθησιακής και κοινωνικής παιδείας, της ανικανότητας της διοίκησης, όλων αυτών μαζί και πολλών άλλων. Δεν είναι το οικονομικό πρόβλημα που καθιστά την Ελλάδα ανάδελφη και μία κατηγορία μόνη της στον ευρωπαϊκό χώρο. Είναι η λεγόμενη «ελληνική πραγματικότητα», που μία ακόμη φορά πτώχευσε τη χώρα και την έφερε στο χείλος της καταστροφής και είναι η ίδια που δεν την αφήνει να ξεφύγει. Με μεγάλη ευθύνη βέβαια και της πολιτικής τάξης, η οποία μπορεί μεν να διαμορφώνει τη λειτουργία της κοινωνίας, αλλά ταυτόχρονα και σε επίσης μεγάλο βαθμό διαμορφώνεται από αυτήν.
Αφορμή γι’ αυτές τις σκέψεις είναι η διαπίστωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφαλείας των Μεταφορών ότι η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό θανάτων από τροχαία δυστυχήματα στα οποία εμπλέκεται ένα μόνον τροχοφόρο, πρώτη επίσης και με διπλάσιο αριθμό θυμάτων από τον μέσο όρο 23 χωρών στους θανάτους νεαρών προσώπων (18 - 24 ετών) από την ίδια αιτία και ότι το 2016 σημειώθηκε αύξηση κατά 2% των θανάτων από τροχαία γενικά. Δεν πρόκειται φυσικά για έκπληξη, καθώς χρόνια τώρα η Ελλάδα βρίσκεται στην πρωτοπορία των δυτικών χωρών με τα περισσότερα αναλογικά τροχαία δυστυχήματα και επανειλημμένως έχει γραφεί ότι ανά δεκαετία χάνεται μία πόλη 20.000 περίπου κατοίκων. Και παρά τον αβάσταχτο πόνο και το οικονομικό κόστος, τη βελτίωση των δρόμων, τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις στατιστικές, συνεχίζουμε απτόητοι.
Οσοι νομοταγείς κυκλοφορούν στους δρόμους βλέπουν καθαρά την κατάσταση που επικρατεί, την κακή σηματοδότηση, τις παραβιάσεις των σημάτων, τα οχήματα, κυρίως δίτροχα, που πάνε αντίθετα στο ρεύμα, τους οδηγούς τους που κρατούν το τιμόνι με το ένα χέρι και στο άλλο καφέδες, τα παιδάκια δίχως κράνος που κουβαλούν και τους άλλους που μιλούν ακατάπαυστα στο τηλέφωνο με όποια ταχύτητα και να τρέχουν. Ανενόχλητοι και αρειμάνιοι συνήθως, αφού η τροχαία είναι συστηματικά απούσα και μία από τις ιδιαιτερότητες της Ελληνικής Αστυνομίας είναι ο διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων. Κάποιοι λίγοι είναι μόνο για το κυκλοφοριακό, μερικοί για την αντιμετώπιση του κοινού εγκλήματος, συγκεκριμένοι για τις διαδηλώσεις, ορισμένοι για τη φύλαξη και τη φρούρηση και όλοι τους με το κινητό-σκουλαρίκι σε ώρα υπηρεσίας. Με την περιφρόνηση λοιπόν του νόμου και της λογικής, την απουσία ελέγχου και την έλλειψη κοινωνικής αντίδρασης, είναι απόλυτα αναμενόμενο να κάνουμε πρωταθλητισμό στα τροχαία δυστυχήματα, αδιαφορώντας για τις (δικές μας!) απώλειες.
Τα τροχαία είναι ένα –από τα πάμπολλα– δείγματα της «ελληνικής πραγματικότητας». Αυτήν που διαμορφώνουν η έλλειψη κτηματολογίου, πηγή τεράστιου αριθμού στρεβλώσεων και δεινών της κοινωνικής και οικονομικής ζωής του τόπου, η ανημποριά του κράτους να επιβάλλει την απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, τα δισεκατομμύρια που πληρώνουν οι πολίτες (σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ) για να καλύψουν την ανεπάρκεια της «δωρεάν» δημόσιας εκπαίδευσης, οι αθλιότητες στον χώρο του ομαδικού και οπαδικού αθλητισμού, οι σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας, η λειτουργία της δημόσιας υγείας, ο κύκλος της δημιουργίας, αποκομιδής και απόρριψης των σκουπιδιών, για να αναφέρουμε τυχαία κάποια παραδείγματα. Ολοι γνωρίζουν και παραδέχονται στα λόγια ότι σχεδόν τίποτα δεν λειτουργεί σωστά στην καθημερινότητα της κοινωνίας. Από την άλλη πλευρά, κανείς δεν αντιδρά ουσιαστικά και αντίθετα, είναι πάντα πολλοί αυτοί που ξεσηκώνονται όταν εκδηλώνεται σκέψη ή γίνεται απόπειρα αλλαγής. Ασχέτως αν η αλλαγή είναι προς το καλύτερο ή το χειρότερο. Δεν έχει σημασία, αρκεί να μην υπάρχει αλλαγή.
Με λίγα λόγια, η χώρα που ονομάζεται Ελλάς είναι βυθισμένη σε απερίγραπτο τέλμα, όπου αγωνιά, διαμαρτύρεται, βρίζει, χρησιμοποιεί βλακωδώς τα κινητά και το Ιντερνετ, ζητάει απεγνωσμένα βοήθεια, ενώ ταυτόχρονα δεν θέλει να αλλάξει τίποτα. Η ακινησία αυτής της στάσης ζωής προκάλεσε το οικονομικό πρόβλημα και στην υποθετική –και απολύτως θεωρητική– περίπτωση που βγει από την οικονομική κρίση δίχως αλλαγή εκ βάθρων της «ελληνικής πραγματικότητας», θα πρόκειται για... στιγμιαίο θαύμα.