Ενωμένοι μπροστά στο αβέβαιο μέλλον
Ο συγγραφέας Νικολό Αμανίτι μιλάει στην «Κ» για τη μετα-αποκαλυπτική λογοτεχνία
Ενα μικρό κορίτσι, η Αννα, η ηρωίδα του Νικολό Αμανίτι στο ομώνυμο μυθιστόρημά του που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση της Δήμητρας Δότση, επωμίζεται το βάρος να μας πει την ιστορία του συγκαιρινού ανθρώπου αλλά και του κάθε ανθρώπου, απέναντι στην άγνωστη και χαοτική περιπέτεια της ζωής, με τον ισχυρότερο αντίπαλο «παίκτη»: τον θάνατο.
Η μικρούλα σηκώνει τον κόσμο στα χέρια της, περπατώντας προς το μέλλον. Δεν είναι ο ενήλικος ήρωας του «Δρόμου» του Κόρμακ Μακάρθι, που θέλει να διασώσει τον γιο του. Η Αννα είναι ένα παιδί που κάνει το παν να προστατεύσει τον αδερφό του. Η αλληλεγγύη, η αδερφοσύνη, η ένωση με τον κόσμο αναβλύζουν μέσα από τις αλληγορίες ενός σκληρού και άγριου μυθιστορήματος που έγραψε ο Ιταλός συγγραφέας. Το αρνητικό της κινηματογραφικής και ασθμαίνουσας ιστορίας του Αμανίτι φέρνει στο φως το καλό, την ομορφιά, την αθωότητα, την ελπίδα, τη ζωή. Ενα κοριτσάκι με σπίρτα στο χέρι για να βάλει φωτιά και να κάψει την ασχήμια. Ο Αμανίτι δίνει φωνή σ’ αυτή τη μικρούλα να μιλήσει για λογαριασμό όλων μας, σ’ αυτόν τον κόσμο που η δυστοπία και η καταστροφή δεν είναι πια μόνο λογοτεχνική πραγματικότητα, αλλά συχνά κοντινό μας παρόν. Ο συγγραφέας βάζει το φως στα χέρια ενός παιδιού για να το μεταλαμπαδεύσει στις καρδιές μας. – Τι είναι για εσάς η Αννα; Για τον κάθε αναγνώστη αντιπροσωπεύει κάτι άλλο. Για μένα είναι η αναγεννητική δύναμη του ανθρώπου, εκείνο το κομμάτι του που τον κρατάει στη ζωή.
– Το ίδιο ισχύει και για μένα. Είναι αυτή η πίστη, αυτή η ελπίδα στο μέλλον που κρατάει ενωμένο το ανθρώπινο είδος και το βοηθάει να πιστεύει ότι υπάρχει μέλλον. – Ενα κορίτσι μπορεί να σώσει τον κόσμο, σώζοντας τον εαυτό του; Γιατί διαλέξατε να είναι κορίτσι η ηρωίδα σας;
– Μπορεί να ξεκινήσει σώζοντας κατ’ αρχάς τον εαυτό του. Αυτό που με ενδιέφερε στον χαρακτήρα της ήταν να αποτυπώσω το σθένος της, την αποφασιστικότητα με την οποία αγωνίζεται για να επιβιώσει και να βοηθήσει τον αδερφό της να ζήσει και να τα καταφέρει μόνος του. Στη διάρκεια αυτού του αγώνα, της τυχαίνει ακόμα και να οργιστεί, είναι όμως ικανή να βιώσει και μια μεγάλη τρυφερότητα. – Πέρα από τη δύναμη της ιστορίας του βιβλίου, αναδύεται και μια σοβαρή αλληγορία για τον «πεθαμένο» κόσμο των μεγάλων, με τις τεράστιες αυταπάτες τους. Ποια είναι τα όπλα μας για να επιβιώσουμε σ’ αυτόν τον κόσμο; Τι είδους βοήθεια μας παρέχει σ’ αυτή τη «μάχη» η λογοτεχνία;
– Η λογοτεχνία μάς δίνει τη δυνατότητα να φανταστούμε έναν διαφορετικό κόσμο, να επαναπροσδιορίσουμε αυτόν στον οποίο ζούμε και να ξαναβρούμε την εμπιστοσύνη μας σε ό,τι μπορούμε να κάνουμε στον πραγματικό κόσμο. – Πώς φαντάζεστε ότι συνεχίζει το ταξίδι της στον κόσμο η Αννα;
– Προτιμώ να φαντάζονται οι αναγνώστες μου πώς συνεχίζει το ταξίδι της. Εμένα με ενδιέφερε να αφηγηθώ την πορεία της προς την ωριμότητα, τις διάφορες φάσεις της ζωής που διανύει σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, μέχρι την τελική συνειδητοποίηση, ότι δηλαδή το να μένουμε ενωμένοι απέναντι σε ένα αβέβαιο μέλλον είναι πιο σημαντικό από οτιδήποτε, ακόμα και από τη εβεβαιότητα ότι θα σωθούμε.
Η λογοτεχνία μάς δίνει τη δυνατότητα να φανταστούμε έναν διαφορετικό κόσμο, να επαναπροσδιορίσουμε αυτόν στον οποίο ζούμε και να ξαναβρούμε την εμπιστοσύνη μας σε ό,τι μπορούμε να κάνουμε στον πραγματικό κόσμο.