Μεγάλες επιβαρύνσεις φέρνει η μείωση του αφορολογήτου
Η μείωση του αφορολογήτου θα επιβαρύνει τους περισσότερους φορολογουμένους με επιπλέον φόρο 650 ευρώ. Το μέτρο θα εφαρμοσθεί το 2020. Σε περίπτωση που δεν αποδώσουν τα αναμενόμενα οι περικοπές στις συντάξεις, τότε η μείωση του αφορολογήτου θα υλοποιηθεί το 2019. Το ποσό των 650 ευρώ μειώνεται στην περίπτωση που επιτευχθεί ο στόχος για πλεόνασμα 3,5%, αρχής γενομένης από το 2019, καθώς ταυτόχρονα με τα φορολογικά μέτρα θα εφαρμοσθούν και τα αντίμετρα. Ακόμα όμως και με τα «καλά μέτρα», οι φορολογούμενοι θα πληρώσουν υψηλότερους φόρους κατά 400 ευρώ ετησίως ο καθένας.
Μια δύσκολη μάχη με τις... λέξεις παράλληλα με αυτή των αριθμών διαδραματίζεται στο Χίλτον, όπου πραγματοποιούνται οι συναντήσεις με τους εκπροσώπους των δανειστών, τόσο για το ασφαλιστικό όσο και για το εργασιακό. Με δεδομένο ότι η απόφαση για δραστική περικοπή συντάξεων της τάξης του 1,8 δισ. ευρώ από το 2019 «κλείδωσε» στη Μάλτα, στο ασφαλιστικό η μάχη αφορά τους αριθμούς και το αν θα υπάρχει προστασία των συντάξεων από περικοπές άνω του 25%. Το τελικό ποσοστό του πλαφόν στις μειώσεις ορίζει και την τύχη των προσωπικών διαφορών στις ήδη καταβαλλόμενες επικουρικές συντάξεις. Στον αντίποδα, στο εργασιακό η μάχη είναι με τις λέξεις, καθώς η τελική διατύπωση των προωθούμενων αλλαγών είναι για την κυβέρνηση ένα από τα δυνατά πολιτικά χαρτιά της για την επιχειρηματολογία υπέρ της συμφωνίας και την ψήφιση των μέτρων από τους βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη με γνώση των διαπραγματεύσεων επιμένουν πως στο πακέτο των μέτρων και των αντιμέτρων που θα πάρει τον δρόμο προς τη Βουλή εντός των επόμενων ημερών θα υπάρχει ρητή αναφορά στην άρση της αναστολής δύο βασικών αρχών που καθορίζουν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις στην Ελλάδα, από την 1η Σεπτεμβρίου 2018 στα κείμενα των δανειστών προβλέπεται ότι μέχρι το τέλος του προγράμματος (ήτοι 31/8/2018) δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή στο καθεστώς που διέπει τις συλλογικές συμβάσεις. Η ουσία είναι η ίδια, όμως ο πολιτικός συμβολισμός μιας ρητής αναφοράς στα εργασιακά που έχει αποτελέσει ορόσημο για την κυβέρνηση, σε ένα βαρύ νομοσχέδιο που θα περιλαμβάνει περικοπές συντάξεων και εισοδημάτων της τάξης του 2%, είναι μεγάλος. Να σημειωθεί ότι η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας επεδίωκε την επαναφορά της επεκτασιμότητας των συμβάσεων (δηλαδή, η κλαδική σύμβαση να επεκτείνεται στο σύνολο του κλάδου, εφόσον αφορά το 50% συν 1 των εργαζομένων) και της αρχής της ευνοϊκότερης σύμβασης (να επικρατούν μεταξύ κλαδικής και επιχειρησιακής ή επιχειρησιακής και ατομικής οι όροι που είναι ευνοϊκότεροι για τον εργαζόμενο), εντός του 2017 όμως κάτι τέτοιο δεν κατέστη δυνατό.
Η μάχη των αριθμών
Στο ασφαλιστικό, η μάχη των αριθμών αφορά το ύψος των περικοπών. Χωρίς πλαφόν, οι μειώσεις αγγίζουν το 39%. Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας επιδιώκει την επιβολή ενός πλαφόν, μεταξύ 20% και 25%, ενώ και οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θε- σμών φαίνεται πως δέχονται οι περικοπές να μην ξεπερνούν το 22% των κύριων συντάξεων. Μάλιστα, στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι οι αναφορές του προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ για «κάποιους» εκ των θεσμών που επιμένουν σε μεγάλες περι- κοπές συντάξεων φωτογραφίζουν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τις απαιτήσεις του για μειώσεις του συνόλου των προσωπικών διαφορών, με στόχο να βγει ο λογαριασμός του 1,8 δισ. ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, στην πρώτη γραμμή του πυρός βρίσκονται κατηγορίες συνταξιούχων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα με υψηλές αποδοχές –συγκριτικά με τον μέσοn όρο του συστήματος– και ταυτόχρονα μεγάλες «προσωπικές διαφορές». Είναι χαρακτηριστικό ότι τα πρώτα στοιχεία του επανυπολογισμού στο υπουργείο Εργασίας αφορούν συντάξεις του ΙΚΑ και βγάζουν μειώσεις που αγγίζουν και ξεπερνούν το 20%. Στους υπολογισμούς συμμετέχουν και εκπρόσωποι της ιρλανδικής εταιρείας NICO παράλληλα με τις υπηρεσίες της ΗΔΙΚΑ και ήδη έχουν καταγραφεί διαφορές για περίπου το 45% των συνταξιούχων, στη συντριπτική πλειονότητα του ΙΚΑ. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι μεγαλύτερες μειώσεις θα εφαρμοστούν σε συνταξιούχους που ως εργαζόμενοι είχαν υψηλούς μισθούς και λίγα έτη ασφάλειας, ενώ μεγάλες θα είναι οι απώλειες για όσους λαμβάνουν συντάξεις χηρείας. Εάν τελικά απαιτηθεί να κοπούν και επικουρικές συντάξεις, το «μαχαίρι» θα πέσει σε περίπου 60.000 συνταξιούχους που γλίτωσαν τις περικοπές το καλοκαίρι του 2016, γιατί εισπράττουν κάτω από 1.300 ευρώ μεικτά (1.172 ευρώ καθαρά), άθροισμα κύριας και επικουρικής.
Στα εργασιακά αναζητείται κοινώς αποδεκτή διατύπωση των προωθούμενων αλλαγών μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών.