Οι εκροές των καταθέσεων και ο «ρόλος» των φόρων
Οι αποταμιεύσεις των ελληνικών νοικοκυριών αναμένεται να παραμείνουν αναιμικές, καθώς η υψηλή ανεργία επιμένει και το διαθέσιμο εισόδημα τελεί υπό μόνιμη πίεση από την υψηλή φορολόγηση. Δηλαδή, οι δύο μόνιμες «πληγές» παραμένουν ανοικτές.
Οι καταθέσεις στις τράπεζες μειώθηκαν όχι μόνο κατά την περίοδο πριν από την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, αλλά και μετά αυτούς. Αν και έδειξαν να σταθεροποιούνται λίγο πριν από τα τέλη του 2016, δέχτηκαν εκ νέου πιέσεις τους τελευταίους λίγους μήνες. Από τον Ιανουάριο του 2015, πριν δηλαδή από τους ελέγχους κεφαλαίου, οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα μειώθηκαν κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες και κινούνται πέριξ της περιοχής των 119 δισεκατομμυρίων ευρώ. Είναι δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ οι μισές από αυτές που ήταν στα τέλη του 2009. Από την επιβολή των capital controls και μετά συρρικνώθηκαν και οι πιστώσεις των τραπεζών προς την οικονομία και συγκεκριμένα κατά 7%, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος και την PwC.
Ετσι, από πιστώσεις της τάξεως των 260 δισ. ευρώ στα μέσα του 2010 και 208 δισ. τον Ιούλιο του 2015, οι τράπεζες έχουν μειώσει τα δανειακά τους χαρτοφυλάκια στα επίπεδα των 194 δισ. τον Ιανουάριο του 2017. Kαι προς το παρόν τίποτα δεν δείχνει ότι περνάμε σύντομα και πάλι σε φάση ανόδου.
Η άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων παραμένει στόχος χωρίς σαφή χρονικό ορίζοντα υλοποίησης και συντηρεί την έλλειψη κανονικότητας στον τραπεζικό κλάδο. Το περιβάλλον αυτό, που αποστερεί την οικονομία από τη δυνατότητα χρηματοδότησης, τη στιγμή μάλιστα που τη χρειάζεται περισσότερο, επιδεινώνεται περαιτέρω από τις οφειλές του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα.
Παρά τη ρευστότητα που παρέχει το πρόγραμμα για την εκκαθάριση των εκκρεμών υποχρεώσεων της γενικής κυβέρνησης, η δημοσιονομική αδυναμία του κράτους παρακρατά υπό τη μορφή καθυστερούμενων πληρωμών περίπου 6 δισεκατομμύρια ευρώ από την οικονομία. Αυτά αφορούν ποσοστά της τάξεως του 66% οφειλές προς προμηθευτές και 35% επιστροφές παρακρατηθέντων φόρων. Πρόκειται για λεφτά που η αγορά τα περιμένει εναγωνίως, αλλά προς το παρόν τίποτα δεν δείχνει ότι μπορεί και να τα πάρει...