Ο γεωπολιτικός κίνδυνος δεν αφορά μόνο τις αναδυόμενες αγορές
ο τότε πρόεδρος της Fed Μπεν Μπερνάνκι προκάλεσε μαζικές εκροές κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές, όταν ανακοίνωσε ότι η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ ετοιμαζόταν να μειώσει τις αγορές ομολόγων. Ηρθαν, έτσι, στην επιφάνεια οι εγγενείς αδυναμίες των αναδυόμενων αγορών. Φέτος, όμως, η πολιτική αστάθεια φαίνεται να ενισχύει την ανθεκτικότητά τους.
Μεγάλες επενδυτικές τράπεζες, όπως οι UBS AG και Goldman Sachs και πολλές άλλες, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς οι επενδυτές έχουν αγοράσει μαζικά μετοχές, ομόλογα και νομίσματα αναδυόμενων οικονομιών. Σύμφωνα με τις εν λόγω τράπεζες, οι επενδυτές δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν τους τούς κινδύνους που απορρέουν από την πολιτική αστάθεια, τον προστατευτισμό αλλά και τις χαμηλές τιμές των πρώτων υλών από τις οποίες εξαρτώνται όσες χώρες τις εξάγουν. Το ράλι συνεχίζεται, όμως, απρόσκοπτα. Μετοχές και νομίσματα του αναπτυσσόμενου κόσμου έχουν κάνει το καλύτερο ξεκίνημα έτους που έχει καταγραφεί τα τελευταία 11 χρόνια, ενώ όσα ομόλογα των χωρών αυτών είναι σε δολάρια έχουν εκτιναχθεί στα ύψη. Το γεγονός ότι έληξε η περίοδος του ιστορικά χαμηλού κόστους δανεισμού δεν περιόρισε το κυνήγι των υψηλότερων αποδόσεων, αλλά το ενέτεινε, όπως και η άνοδος του λαϊκισμού.
Σε ό,τι αφορά τους πολιτικούς κινδύνους από τη Βενεζουέλα μέχρι την Τουρκία και τη Βόρεια Κορέα, θεωρητικά οι επενδυτές θα μπορούσαν να εγκαταλείψουν τα περιουσιακά στοιχεία αυτών των χωρών, εξαιτίας της πολιτικής αβεβαιότητας, των ταραχών και των ελλείψεων ειδών διατροφής στη Βενεζουέλα, τη στροφή της Τουρκίας στον αυταρχισμό και τις πολεμικές διαθέσεις της Βόρειας Κορέας. Στην πραγματικότητα, όμως, τα μεγάλα κέρδη έχουν προέλθει φέτος από χώρες στις οποίες επικρατεί πολιτική αναταραχή. Ο δείκτης Kospi της Νότιας Κορέας έχει σημειώσει άνοδο στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι ετών, μετά την αποπομπή της προέδρου της χώρας. Το χρηματιστήριο της Κωνσταντι- νούπολης έχει τη δεύτερη υψηλότερη απόδοση μεταξύ των αναδυομένων της Ευρώπης, μετά το δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση.
Εν τω μεταξύ, στον ανεπτυγμένο κόσμο ολοένα και περισσότερες χώρες φαίνονται πολιτικά ασταθείς, με τον απρόβλεπτο πρόεδρο των ΗΠΑ, την απόφαση της Βρετανίας να εγκαταλείψει την Ε.Ε. και την άνοδο ενός κόμματος κατά της παγκοσμιοποίησης στη Γαλλία. «Τώρα πια ο γεωπολιτικός κίνδυνος δεν αφορά μόνον τις αναδυόμενες αγορές», σχολιάζει ο Σάιμον Γκιχάνο Εβανς, αναλυτής της Legal & General Investments Management στο Λονδίνο. Επιπλέον, οι επενδυτές δείχνουν να ανησυχούν περισσότερο για συγκεκριμένες χώρες που θα πληγούν περισσότερο από τις παγκόσμιες εντάσεις.
Δυσοίωνη ένδειξη είναι οι επίμονα χαμηλές τιμές των εμπορευμάτων και πρώτων υλών. Δεδομένου ότι πάρα πολλές αναπτυσσόμενες χώρες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την παραγωγή πρώτων υλών, η πτώση των τιμών τους, όπως και του πετρελαίου, αποτελεί αρνητικό δεδομένο. Παρατηρείται, πάντως, πως αποσυνδέονται τα περιουσιακά στοιχεία των αναδυόμενων οικονομιών από τα εμπορεύματα και τις πρώτες ύλες, καθώς το ενδιαφέρον στρέφεται στις συναλλαγές εκείνες στις οποίες οι επενδυτές δανείζονται στις χώρες με χαμηλά επιτόκια και αγοράζουν περιουσιακά στοιχεία με υψηλές αποδόσεις. Τα υψηλά επιτόκια από τη Ρωσία μέχρι τη Βραζιλία έχουν προσελκύσει τους επενδυτές, με αποτέλεσμα να μην πληγούν τα νομίσματα όσων χωρών εξάγουν πετρέλαιο.
Στον ανεπτυγμένο κόσμο ολοένα και περισσότερες χώρες φαίνονται πολιτικά ασταθείς.