Μια «ανοιχτή» τέχνη που το... εννοεί
Η πρώτη θεατρική παράσταση στην Ελλάδα που θα είναι πλήρως προσβάσιμη σε όλoυς ανεξαιρέτως τους πολίτες
Ολα τα νήματα έχουν μια αρχή. Ενα από αυτά που καταλήγουν αύριο στον «Πολυχώρο Αννα και Μαρία Καλουτά» στον Νέο Κόσμο, πλέκοντας την παράσταση Interview, την πρώτη θεατρική παράσταση στην Ελλάδα που θα είναι πλήρως προσβάσιμη σε όλους, ξεκινάει αρκετά χρόνια πριν, σε ένα μικρό χωριό της Κύπρου. «Εκεί μεγάλωσα, με γονείς πρόσφυγες από τα κατεχόμενα, σε ένα τόπο όπου οι άνθρωποι μεγάλωναν και έφτιαχναν οικογένειες βγαίνοντας από ένα τραύμα και όπου φυσικά δεν υπήρχε καμία επαφή με την τέχνη», λέει ο 27χρονος Χρίστος Παπαμι- χαήλ, ηθοποιός. «Εγώ που, από τα 5-6 μου, έλεγα ότι θέλω να ασχοληθώ με το θέατρο, είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω μια κανονική, επαγγελματική παράσταση, μόλις στα 16 μου». Δεν είναι ίδιο με αυτό που ζουν οι πολίτες με αναπηρίες, που δεν έχουν πρόσβαση στα θεάματα, αλλά πάντως ήταν κι αυτό ένα βίωμα αποκλεισμού από την τέχνη.
Με αυτή την κινητήρια δύναμη, ο Χρίστος δημιούργησε το 2016 τη Liminal, με στόχο να κάνει τη θεατρική τέχνη προσβάσιμη σε όλους, άρα πιο «ανοιχτή». Σήμερα, Πέμπτη, η Liminal κάνει «πρεμιέρα» με ένα έργο της ομάδας «Εμείς», τη μαύρη κωμωδία Interview. Η παράσταση θα έχει ακουστική περιγραφή στα ελληνικά, την οποία θα κάνει ο δημοσιογράφος Γιώργος Φραντζεσκάκης, για τους τυφλούς ή με μειωμένη όραση θεατές. Επίσης, θα υπάρχουν τρεις διερμηνείς της ελληνικής νοηματικής πάνω στη σκηνή, για τους θεατές με προβλήματα ακοής, ενώ δύο οθόνες θα προβάλουν υπέρτιτλους SDH στα ελληνικά για κωφούς ή βαρήκοους θεατές και στα αγγλικά για το αγγλόφωνο κοινό. Θα διατίθεται έντυπο υλικό στη γλώσσα Braille. Παράλληλα, έγιναν και κάποιες παρεμβάσεις στον χώρο και για την κυριολεκτική πρόσβαση των θεατών στο θέατρο κατασκευάστηκε ράμπα, ώστε να μπορούν τα αμαξίδια να προσεγγίζουν τον χώρο, ενώ στήθηκαν και χημικές τουαλέτες για ΑμεΑ, «το καλύτερο που μπορούσαμε να κάνουμε».
Στόχος είναι, με την εμπειρία αυτής της πρώτης παράστασης, η ομάδα Liminal να παρεμβαίνει κάνοντας προσβάσιμες και τις υπόλοιπες θεατρικές σκηνές. «Δυστυχώς υπάρχουν ελάχιστα θέατρα στην Αθήνα που είναι προσβάσιμα, γεγονός όμως που δεν εξαρτάται πάντα από τους ανθρώπους που τα διαχειρίζονται, αλλά συχνά και από τη νομοθεσία που δεν επιτρέπει επεμβάσεις σε ορισμένα κτίρια», εξηγεί ο Χρίστος Παπαμιχαήλ. «Ενα θέατρο, χαρακτηριστικά, έχει μεν τουαλέτα για ΑμεΑ, αλλά η ράμπα που οδηγεί σε αυτήν έχει τόσο μεγάλη κλίση, που είναι μόνο για αθλητές». Οι παρεμβάσεις, πάντως, θα αφορούν κυρίως το ίδιο το θέαμα. «Η πληροφορία είναι εκεί έξω, το τι μπορεί να κάνει κάποιος για να γίνει προσβάσιμος είναι ένα κλικ μακριά. Δεν δέχομαι να λέει κάποιος ότι θέλει η τέχνη να είναι ανοιχτή, αλλά να μην κάνει ένα βήμα να την κάνει προσιτή».
Η προσβασιμότητα, όπως λέει, είναι δρόμος δύο κατευθύνσεων. «Το να μπορούν να παρακολουθούν θεατρικές παραστάσεις όλοι είναι ένας τρόπος κι εμείς ως καλλιτέχνες να ερχόμαστε σε επαφή με μεγαλύτερο κοινό. Σήμερα το κοινό στο οποίο απευθυνόμαστε είναι περιορισμένο, διότι εκ των πραγμάτων αποκλείονται μεγάλες ομάδες του πληθυσμού. Από τη στιγμή που ασχολείσαι με την τέχνη, θέλεις να δει τη δουλειά σου ο κόσμος».
Το Interview είναι ένα έργο που έγραψε η ομάδα «Εμείς», στην οποία ο Χρίστος συμμετέχει από το 2013, αυτοσχεδιάζοντας στις πρόβες, πάνω σε μια ιδέα του σκηνοθέτη Χρήστου Θάνου. Εχει παρουσιαστεί περισσότερες από 230 φορές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, όχι μόνο σε θέατρα, αλλά σε φυλακές, σε κέντρα αποτοξίνωσης, με ελεύθερη πρόσβαση για όσους δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα.
«Δεν δέχομαι να λέει κάποιος ότι θέλει η τέχνη να είναι ανοιχτή, αλλά να μην κάνει ένα βήμα για να την κάνει προσιτή», λέει ο Χρίστος Παπαμιχαήλ.