Εισαγγελική έρευνα για μια απάνθρωπη πρακτική

μία δεκαετία από την πρώτη και μοναδική μέχρι σήμερα απόπειρα καταγραφής περιστατικών ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων σε μετανάστριες που ζουν στην Ελλάδα. Από τις 33 Σουδανές που συμμετείχαν σε εκείνη την έρευνα οι 28 είχαν υποστεί κλειτοριδεκτομή, όλες όμως κατά δήλωσή τους, στη χώρα καταγωγής τους, σε ηλικίες 5-10 ετών, προτού εγκατασταθούν στην Αθήνα. Χθες, το ζήτημα επανήλθε στο προσκήνιο έπειτα από εισαγγελική παρέμβαση για τη διερεύνηση αντίστοιχων πρακτικών στην ελληνική επικράτεια.

Η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου ζήτησε να εξεταστεί κατά πόσον αυτό συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα, έπειτα από τη δημοσίευση ανώνυμων καταγγελιών. Σε αυτές τις ανώνυμες αναφορές γινόταν λόγος για εξάπλωση του φαινομένου και για τέλεσή του ακόμη και σε hotspot.

«Δεν είχαμε εντοπίσει να γίνεται κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα», λέει στην «Κ» ο Αχμέτ Μοαβία, από το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών. Ο ίδιος συμμετείχε από το 2006 στην πρώτη τότε προσπάθεια διερεύνησης του φαινομένου. «Στόχος μας ήταν να προστατέψουμε και τα κορίτσια που γεννιούνται ή μεγαλώνουν εδώ», λέει. Βάσει εκείνης

Η παρέμβαση του Αρείου Πάγου και η εικόνα στην Ελλάδα από διαθέσιμα στοιχεία για τις κλειτοριδεκτομές.

της καταγραφής, οι κλειτοριδεκτομές στις 28 Σουδανές είχαν πραγματοποιηθεί στην πατρίδα τους από παραδοσιακούς γιατρούς τοκετού (σε 14 περιπτώσεις) ή από νοσοκόμες και μαίες. Τρεις γυναίκες δήλωσαν ότι και οι κόρες τους είχαν υποστεί ακρωτηριασμό κατά την επίσκεψή τους στο Σουδάν ή στην Αίγυπτο. Μάλιστα τότε, στο πλαίσιο ευρωπαϊκού προγράμματος, είχε συνταχθεί και εθνικό σχέδιο δράσης – το οποίο πλέον είναι αδρανές. Σε αυτό προβλέπονταν και παρεμβάσεις ευαισθητοποίησης σε κοινότητες μεταναστών.

Ελλειψη στοιχείων

Παρά την κινητοποίηση όμως μιας μικρής μερίδας φορέων, μη κυβερνητικών οργανώσεων και μεταναστών, ακριβή στοιχεία για την έκταση του φαινομένου σε όλη την Ελλάδα δεν ήταν ούτε και τότε διαθέσιμα. Σε αυτή την έλλειψη δεδομένων εστίαζε και η αναφορά του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων το 2012. Ενδεικτικά, μελέτη του 2006 υπολόγιζε τον αριθμό των θυμάτων ακρωτηριασμού που ζουν στην Ελλάδα σε 1.239 γυναίκες. Ωστόσο αυτό προέκυπτε μόνο κατ’ εκτίμηση. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές είχαν καταλήξει στο νούμερο λαμβάνοντας υπόψη δύο στοιχεία: 1) τον αριθμό Αφρικανών μεταναστριών που είχαν πάρει άδεια εργασίας από τον ΟΑΕΔ το 1996 και 2) το ποσοστό ακρωτηριασμένων γυναικών στις ίδιες χώρες σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 1998.

Το Σουδάν, η Σομαλία, η Ερυθραία, η Αιθιοπία και η Αίγυπτος είναι ορισμένες από τις χώρες όπου συναντάται συχνά αυτή η πρακτική και όχι η Συρία ή το Αφγανιστάν. Αναγνωρίζεται διεθνώς ως παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και έχει επικίνδυνες επιπτώσεις για την υγεία των γυναικών. Ο Απόστολος Βεΐζης, διευθυντής προγραμμάτων του ελληνικού τμήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, λέει στην «Κ» ότι το προσωπικό της οργάνωσης δεν έχει καταγράψει μέχρι στιγμής τέλεση ακρωτηριασμού και καινούργια περιστατικά στην Ελλάδα. Οπως προσθέτει ο ίδιος, σε 2.137 επισκέψεις στις κλινικές της οργάνωσης σε Λέσβο, Αθήνα, Ελληνικό και Θερμοπύλες τους τέσσερις πρώτους μήνες του 2017 δεν έχει παρατηρηθεί κάτι σχετικό με τις καταγγελίες που προκάλεσαν την εισαγγελική έρευνα.