Ο γρίφος της Σούδας

Η βάση της Σούδας είναι ένα πολύ σημαντικό γεωπολιτικό χαρτί για την Ελλάδα. Ευτυχώς, μάλιστα, που το πολιτικό μας προσωπικό έχει ωριμάσει και συμφωνεί στη συντριπτική του πλειονότητα με την παραχώρησή της στις ΗΠΑ. Ελλοχεύει όμως ο κίνδυνος μιας ελληνοαμερικανικής παρεξήγησης με αφορμή τη Σούδα. Ο υπουργός Αμυνας έχει δημοσίως δηλώσει αρκετές φορές ότι θα πρέπει να υπάρξει μια νέα συμφωνία, διάρκειας πέντε έως επτά ετών, για τη χρήση της βάσης από τους Αμερικανούς. Μέχρι τώρα, η σχετική συμφωνία ανανεωνόταν κάθε χρόνο. Η Ουάσιγκτον επιθυμεί την επέκτασή της, γιατί αυτό θα της επιτρέψει να ξοδέψει πολύ περισσότερα κονδύλια για την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων, διαδρόμων κ.λπ. Ιδανικά, θα ήθελε μια δεκαετή συμφωνία που θα επέτρεπε έναν πιο μακροχρόνιο σχεδιασμό. Η κυβέρνηση ενδέχεται να αντιμετώπιζε ένα πολιτικό ζήτημα, εάν η ανανέωση περνούσε από τη Βουλή. Γνωρίζει ωστόσο ότι θα έχει τη στήριξη της αντιπολίτευσης. Εχουν όμως, εν τω μεταξύ, καλλιεργηθεί ελληνικές προσδοκίες για την εξασφάλιση συγκεκριμένων ανταλλαγμάτων από τις ΗΠΑ. Ανάμεσά τους, η παροχή πλεονάζοντος υλικού μεγάλης ισχύος, όπως είναι δύο αντιτορπιλικά Arleigh Burke, ικανά να φέρουν πυραυλικά συστήματα τύπου AEGIS, ή ακόμη και συμφωνία για την αγορά αεροσκαφών F-35. Από την πλευρά του αμερικανικού Πενταγώνου, αλλά και του Κογκρέσου, το οποίο θα έχει τον πρώτο λόγο σε μια τέτοια απόφαση, οι προσδοκίες αυτές εκτιμώνται προς το παρόν αβάσιμες. Θεωρείται απίθανο να ενταχθεί η Ελλάδα σε ένα πρόγραμμα παροχής στρατιωτικής βοήθειας όπως αυτό που αφορά την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Οι άνθρωποι που λαμβάνουν τις αποφάσεις στην Αθήνα επιμένουν όμως ότι πρέπει να βρεθούν κάποιου είδους ανταλλάγματα που θα δικαιολογούν την επέκταση της συμφωνίας. Στην Ουάσιγκτον πάλι, έχει δημιουργηθεί η βεβαιότητα ότι η επέκταση θα υλοποι- ηθεί ούτως ή άλλως, ενώ το όλο σκηνικό μπορεί να αλλάξει μόνο εάν η Τουρκία αποκλείσει εντελώς την πρόσβαση των ΗΠΑ στη βάση του Ιντσιρλίκ. Αμερικανοί αξιωματούχοι και μέλη του Κογκρέσου επισημαίνουν το όφελος από τις επενδύσεις που θα συνεπάγεται η αναβάθμιση, τα κέρδη για την τοπική κοινωνία από τις συχνότερες επισκέψεις χιλιάδων Αμερικανών και, βεβαίως, τη σύσφιγξη της στρατηγικής σχέσης Ελλάδος - ΗΠΑ. Είναι προφανές ότι ανάμεσα στις προσδοκίες για σημαντικά ανταλλάγματα και τη σιγουριά της Ουάσιγκτον για την επέκταση της συμφωνίας, θα πρέπει να βρεθεί μια χρυσή τομή. Εγκυρες πηγές άλλωστε εκτιμούν ότι ο πρωθυπουργός δεν έχει ακόμη τοποθετηθεί με σαφήνεια στο ζήτημα. Και πως βασική προτεραιότητα για τον ίδιο δεν είναι τόσο η παροχή κάποιων εξοπλισμών όσο η καθαρή γεωπολιτική στήριξη της κυβέρνησης και στο μπρα ντε φερ για το χρέος και στη χαλιναγώγηση της Τουρκίας.