Ο σκύλος του Παβλόφ χειροκροτεί
Στις συναυλίες κλασικής μουσικής είναι φυσικό να συμβαίνει. Εκεί, πηγαίνουν πολλοί που δεν ξέρουν, επειδή ακριβώς θέλουν διά της παρουσίας τους να δείξουν ότι ξέρουν. Για τον λόγο αυτό είναι που τους βλέπετε να πετάγονται να χειροκροτήσουν πρώτοι, πάντα τη λάθος στιγμή, νομίζοντας ότι εκεί τελειώνει το έργο. Υπό αυτές τις συνθήκες, μπορώ να καταλάβω μια τέτοια συμπεριφορά, επειδή μπορώ να το εξηγήσω λογικά.
Αλλά, όταν συμβαίνει κάτι ανάλογο σε πολιτική ομιλία, δυσκολεύομαι να το εξηγήσω ή, μάλλον, δυσκολεύομαι να αποδεχθώ τη μόνη λογική εξήγηση: ότι εκείνοι που χειροκροτούν στο λάθος σημείο μιας πολιτικής ομιλίας δεν καταλαβαίνουν τι ακούν. Δεν σημαίνει αυτό απαραιτήτως ότι δεν καταλαβαίνουν ελληνικά – οι περισσότεροι μάλιστα από αυτούς που χειροκροτούν στο λάθος σημείο έχουν πανεπιστημιακή μόρφωση. Σημαίνει περισσότερο ότι δεν σκέπτονται. Χειροκροτούν κάτι επειδή τους ακούγεται «έξυπνο» ή «ωραίο» (σαν σύνθημα λ.χ.), πέραν του νοήματός του. Εχουν μπερδέψει, ενδεχομένως, την πολιτική με την ποίηση – ακριβέστερα, με τη λάθος αντίληψη για την ποίηση. Εχουν μπερδέψει, ακόμη πιο σωστά, την πολιτική με τον Ρέμο.
Χθες, λ.χ., στην ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη προς την Κ.Ο. της Ν.Δ., μου έκανε κάκιστη εντύπωση ότι πολλοί βουλευτές πετάχτηκαν να χειροκροτήσουν μόλις ο Κυριάκος είπε ότι η κυβέρνηση εξελέγη υποσχόμενη παροχές 12 δισ. και κατέληξε να επιβάλει μέτρα ύψους 12 δισ. Συγγνώμη, τι βρήκαν να χειροκροτήσουν; Το ψέμα του ΣΥΡΙΖΑ που πέτυχε τον σκοπό του ή τις επιπτώσεις του, που θα τις λουζόμαστε μέχρι το 2022; Εντάξει, θα πείτε, χειροκρότησαν τον αρχηγό τους! Σωστά, έχετε δίκιο· η ελληνική μας δουλοπρέπεια, είχα ξεχάσει, χάρη στην οποία αναπτύχθηκε σε αυτά τα εδάφη η τέχνη του γλειψίματος…
Πάντως, υπάρχει κάτι πολύ θλιβερό στην εικόνα βουλευτών που χειροκροτούν μηχανικά, επειδή ο αρχηγός τους είπε ωραία κάτι πολύ δυσάρεστο. (Αναμενόμενο, βέβαια, από μια άλλη πλευρά· αν σκεφθείς ότι αυτοί οι άνθρωποι υπέγραψαν την ερώτηση για το «Τάμα του Εθνους»…)
Μιλώντας για τα θλιβερά της χθεσινής ομιλίας, όμως, δεσπόζουσα στα βουλευτικά έδρανα ήταν η θεσπέσια μορφή του Μάκη του Γιακουμάτου. Χύμα στο κάθισμά του, λες και βρισκόταν σε καφενείο. Επάνω στην κοιλιά του είχε απλωμένη μια φανταχτερή ροζ γραβάτα. Ισως με αυτή προσπαθεί να διαψεύσει τα περί ομοφοβικότητας που του προσάπτουν – αδίκως, πιστεύω, διότι μου φαίνεται απίθανο να μπορεί να καταλάβει μια τόσο δύσκολη λέξη...
Αμφιδέξιος
O βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νάσος Αθανασίου (τηλεοπτική φίρμα του απώτατου παρελθόντος) είπε ότι θα ψηφίσει τα μέτρα της συμφωνίας «και με τα δύο χέρια», επειδή έτσι σώζει τη χώρα. Αμέσως έπεσαν όλοι να τον φάνε, χωρίς δεύτερη σκέψη. Κανείς δεν σκέφθηκε, π.χ., μήπως ο άνθρωπος είναι αμφιδέξιος. Δεν είναι αμφιλεγόμενη σεξουαλική πρακτική αυτό· είναι αρχαία ελληνική λέξη (τη βρίσκετε και στο επίτομο Liddell & Scott) και σημαίνει εκείνον ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιεί και το αριστερό χέρι του εξίσου άνετα με το δεξί – ambidexter, στα λατινικά. Υπολογίζεται ότι το 1% του ανθρώπινου πληθυσμού είναι προικισμένο με αυτό το χάρισμα.
Το λέω έτσι, επειδή κάποιοι εκπαιδεύονται για να το αποκτήσουν. Η ιστορικός Μάργκαρετ Μακ Μίλαν, στο βιβλίο της «History’s People», αφηγείται την περίπτωση ενός φίλου της από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, ονόματι Μάνφρεντ φον Νόστιτς. Αυτός ήταν απόγονος του Μπίσμπαρκ και θυμόταν, μολονότι πολύ μικρός στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, πως η τρομερή προγιαγιά του, στο κτήμα των Μπίσμαρκ, μάθαινε υποχρεωτικά όλα τα αγόρια της οικογένειας να χρησιμοποιούν τα μαχαιροπίρουνα και αντιστρόφως (δηλαδή, μαχαίρι στο αριστερό, πιρούνι στο δεξί). Στο μέλλον, τους έλεγε, θα γίνετε στρατιώτες και μπορεί να χάσετε ένα χέρι· πάντα όμως θα πρέπει να μπορείτε να τρώτε σαν κύριοι. (Ποιο μέλλον; Οταν συνέβαιναν αυτά, οι Σοβιετικοί βρίσκονταν λιγότερο από 100 χιλιόμετρα ανατολικά...)
Ο Νάσος Αθανασίου δεν είναι τέτοια περίπτωση. Αυτός ανέκαθεν μπορούσε και με τα δύο χέρια. Από την εποχή της τηλεόρασης μέχρι σήμερα ως βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ...
Ο πνιγμένος
Από τα μαλλιά του πιάνεται. Ο Τσίπρας από τη μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστή- ματος. Στη χθεσινή συνέντευξη που έδωσε από το υπουργείο Παιδείας, ο Αλέξης ήταν σε διάθεση ΠΑΣΟΚ. Εξήγγειλε επανίδρυση (δεν το είπε έτσι ακριβώς, αλλά αυτό εννοούσε) της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς, την οποία, όπως είπε, «βγάζουμε από τη ναφθαλίνη». Μα για ποιο λόγο; Τώρα που, λόγω εποχής, όλοι βάζουμε πράγματα στη ναφθαλίνη, αυτός βγάζει από τη ναφθαλίνη; Τουλάχιστον να την αερίσει καλά – για όλους εκείνους που πρόκειται να προσληφθούν…
Εκανε και μια δέσμευση μάλλον περιττή. Ολα τα παιδιά, είπε, θα μαθαίνουν ξένες γλώσσες στο «σχολειό». Περιττή, επειδή κατ’ αρχάς δεν γίνεται· δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, χωρίς μια νέα γενιά δασκάλων με καλύτερη μόρφωση και σύγχρονη εργασιακή κουλτούρα – όχι, δηλαδή, με βολεμένους του Δημοσίου. Επειτα, περιττή επειδή δεν χρειάζεται· στο «σχολειό» δεν έμαθε ο ίδιος τα θαυμάσια αγγλικά του;
Πάντως, ο υπουργός Κώστας Γαβρόγλου δεν έχει λόγο να ανησυχεί για την επίζηλη θέση του σε αυτήν τη λαμπρή κυβέρνηση. Ερωτηθείς σχετικώς από φιλοπαίγμονα δημοσιογράφο, ο Αλέξης απέφυγε να τον βαθμολογήσει ως υπουργό. Την προηγούμενη φορά, είχε δώσει «10» στον Φίλη και λίγο μετά τον απέλυσε…