Νήματα που συνδέουν τον 19ο αιώνα με το σήμερα
Το νήμα, από τη μυθολογία του Μίτου της Αριάδνης μέχρι τη βιομηχανική του χρήση στην Ελλάδα του 20ού αιώνα και από συγκολλητική ουσία στην πλέξη μέχρι τα threads στη γλώσσα της πληροφορικής και τα «νήματα» της πολιτικής, αποτελεί ένα υλικό φορτισμένο με ιστορικές και πολιτισμικές αναφορές. Τους συμβολισμούς, τις αλληγορίες, τις αναπαραστάσεις και τις έννοιες πίσω από τη χρήση ή την απουσία του νήματος φιλοδοξεί να αναδείξει η ομαδική έκθεση «Thread» στην Γκαλερί Καλφαγιάν που ανοίγει αύριο Πέμπτη (11/5). «Σκεφτόμασταν μια τέτοια έκθεση εδώ και κάποια χρόνια. Η ύφανση είναι κοντά στην ελληνική παράδοση. Τη δεκαετία του ’60 και του ’ 70 έγιναν ενδιαφέροντα έργα από πολλούς καλλιτέχνες που σήμερα περνούν απαρατήρητα, υπάρχει ένα κενό στη μελέτη εκείνης της εποχής», σημειώνει ο Αρσέν Καλφαγιάν.
Στην έκθεση παρουσιάζονται 20 έργα που εκκινούν από υφαντά ανώνυμων τεχνιτών του 19ου αιώνα και έπειτα πιάνουν το «νήμα» από τους Ελληνες καλλιτέχνες του ’60 μέχρι τις ημέρες μας, σε μια παρουσίαση επιλεγμένων καλλιτεχνών μακριά από τη λογική της ιστορικής ανασκόπησης. «Είναι ενδιαφέρον να δούμε πώς η γενιά του ’60 και του ’70 δουλεύει με την παραδο- σιακή υφαντική τεχνική, αλλά οι απεικονίσεις της είναι αφηρημένα έργα, οι καλλιτέχνες τότε είχαν μια ζωγραφική προσέγγιση στη δουλειά τους. Οι σύγχρονοι χρησιμοποιούν το νήμα ως αφορμή ή το υπονοούν καλώντας σε εννοιολογικές ερμηνείες των έργων τους», σημειώνει στην «Κ» η επιμελήτρια της έκθεσης Αρετή Λεοπούλου.
Ανάμεσα στα έργα που παρουσιάζονται βρίσκεται και η ταπισερί «Δύο νέοι, 23 έως 24 ετών» του ζωγράφου Ιωάννη Φαϊτάκη, ο οποίος, όπως εξηγεί η κ. Λεοπούλου, υπήρξε ο κυριότερος εκπρόσωπος της τέχνης της ταπισερί στην Ελλάδα μεταπολεμικά. Από καλλιτέχνες που δημιούργησαν την ίδια εποχή παρουσιάζονται μοντερνιστικά έργα της Νίκης Καραγκίνη, τα σχέδια της Ναυσικάς Πάστρα για τη σειρά των «Αναλογικών» και η «Tapiserie» της Αλεξ Μυλωνά.
Οι πολιτικές προσεγγίσεις και η κριτική δεν λείπουν από τα έργα των νεότερων καλλιτεχνών που χρησιμοποιούν συμβολικά και αλληγορικά την έννοια του νήματος. Ο Ηλίας Μαμαλιόγκας και ο Βασίλης Μπαλάσκας χρησιμοποιούν τα νήματα των ειδήσεων, τα λεγόμενα «news threads», για να ασκήσουν κριτική και να σχολιάσουν τα φαινόμενα της μετα-αλήθειας και τις αντιφάσεις των ειδήσεων. Στο βιομηχανικό κομμάτι του νήματος παρουσιάζονται fashion design αντικείμενα της κυπριακής εταιρείας Retrovi, που πειραματίζεται με τη λευκαρίτικη δαντέλα και τη φυθκιώτικη ύφανση.
Είναι ενδιαφέρον ότι δεν είναι όλα τα έργα προς πώληση, καθώς αποτελούν δάνεια από μουσεία ή ιδιωτικές συλλογές. «Μπορεί να ακούγεται παράξενο, αλλά το έχουμε ξανακάνει στο παρελθόν, με το σκεπτικό να φέρουμε έργα που να ενισχύουν και να στηρίζουν την κεντρική ιδέα της έκθεσης, το θέμα της ύφανσης στην τέχνη στην προκειμένη περίπτωση», τονίζει ο κ. Καλφαγιάν.
Στην έκθεση «Thread» παρουσιάζονται 20 έργα μακριά από τη λογική της ιστορικής ανασκόπησης.