Ανθεκτικός, αλλά μύωψ

Σε διαρκή (;) «άνοιξη» ο ελληνικός τουρισμός. Αεροπλάνα και ξενοδοχεία είναι ήδη πλήρη και οι επιχειρηματίες προχωρούν σε παύση πωλήσεων («Κ», 11/5). «Η Ελλάδα θα βιώσει τη μεγαλύτερη αύξηση επισκεπτών τις τελευταίες δεκαετίες», προέβλεψε το γερμανικό περιοδικό Focus. Μόνο από τη Γερμανία αναμένονται 3 εκατομμύρια τουρίστες, έναντι 2 εκατ. το 2016, λόγω ζητημάτων ασφαλείας στην Τουρκία, εκτίμησε. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδίων και Τουρισμού, το 2016 ο κλάδος είχε γενική συνεισφορά 18,6% στο ελληνικό ΑΕΠ, που αντιστοιχεί σε 32,8 δισ. ευρώ, ενώ απασχόλησε 860.500 άτομα (23,4% της συνολικής απασχόλησης).

Ωστόσο ο ελληνικός τουρισμός δεν έχει ακόμη το προφίλ μιας αειφόρου «βιομηχανίας», που διατηρεί αλώβητα τα πλεονεκτήματά της. Παράλληλα, καλπάζει η φοροδιαφυγή και όχι μόνο λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της λεγόμενης οικονομίας του διαμοιρασμού (Airbnb). Πέρυσι, μολονότι οι αφίξεις αυξήθηκαν, τα έσοδα σημείωσαν μικρή κάμψη, κυρίως λόγω του «μαύρου» χρήματος, και πέραν της αύξησης του ΦΠΑ, των συνδεδεμένων με το εξωτερικό καρτών πληρωμής, των χαμηλών τιμών (του πιο εξυγιαντικού μέσου για την αντιμετώπιση της ύφεσης)... Υπάρχει ο κίνδυνος η συμπίεση του κόστους να «αφυπνίσει» την ανοργανωσιά, τον αντιεπαγγελματισμό, την αλαζονεία του «καπάτσου» που μεσουρανεί υπεράνω αλλοδαπών «θεόκουτων». Δεν είναι μόνο η «ακρίβεια» της χαμηλής ποιότητας, είναι ότι αυτοσχεδιάζουμε αρνούμενοι να δούμε τις συνέπειες: τη στροφή, σε διαφορετική συγκυρία, των τουριστών σε λιγότερο κορεσμένα μέρη. Με τη μεγέθυνση του τουρισμού διογκώνονται και οι σκοτεινές πλευρές του.

Πώς το χωρίς ισχυρές συντεταγμένες τμήμα του κλάδου δεν θα πνίξει το ελληνικό χάρισμα; Διότι, δεν είναι μόνο βιομηχανία. Προσφέρει ευμάρεια σε περιοχές που συρρικνώνονται πληθυσμιακά, προστατεύει τον εθνικό πλούτο από απροσχεδίαστες «εκρήξεις».

Ο τουρισμός αποδεικνύεται ανθεκτικός στις οικονομικές διακυμάνσεις και μεγεθύνεται σταθερά παγκοσμίως. Είναι μια θετική ώθηση, που μπορεί να ακυρωθεί από παλιοκαιρινά ελαττώματα... Κάθε προνομιούχος τόπος έχει υπάρξει με μια δόση καθαρότητας προορισμένη να διαφθαρεί από τον συγχρωτισμό με τον τουρίστα. Αλλά ταυτόχρονα και με τη δυνατότητα να αναπλάθει την αλήθεια των αξιών και των εικόνων του. Ο δικός μας μπορεί;