Κράτησε σταθερό το πηδάλιο της «Καθημερινής»
Η εφημερίδα χάνει τον άνθρωπο που της έδωσε ζωή με επιμονή και θέληση, που σεβάστηκε και εξέλιξε την ιστορία της
να ήταν αρχή δεκαετίας του ’90 όταν συνάντησα προσωπικά τον Αριστείδη Αλαφούζο, ως υπεύθυνη τότε των σελίδων του πολιτιστικού τμήματος. Ηρθα στην «Καθημερινή» τον Ιούλιο του 1987, η Ελένη Βλάχου ήταν ακόμη εκεί ως ζωντανή ιστορία της. Εζησα τις αλλαγές, τις δυσκολίες, τις μεταπτώσεις, τον ισχυρό κλονισμό της εφημερίδας και τη διάσωσή της. Αντιγράφω από το αρχείο μου με ημερομηνία 1/1/1989, από ένα μακροσκελές κείμενο που φέρει την υπογραφή «Η Σύνταξη της “Καθημερινής”»: «Οταν προ διμήνου ο κ. Αρ. Αλαφούζος, ενδιαφερθείς και προσφερθείς να διασώσει την “Καθημερινή”, μη φειδόμενος δαπανών, όπως εδήλωνε, προχώρησε ταχέως σε υπογραφή συμβάσεων, έθεσε δημοσίως έναν βασικό ηθικό όρο. Εζήτησε πρωτίστως ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΑΥΤΟΣ ΑΠΟΔΕΚΤΟΣ (σ.σ.: με κεφαλαία στο κείμενο) από την Διεύθυνση και την Σύνταξη της εφημερίδας, για να προχωρήσει στην ανάληψη της ιδιοκτησίας».
Εκτοτε πέρασαν 28 χρόνια, σε δύο χρόνια η εφημερίδα θα συμπληρώσει τα 100, ο «κ. Αριστείδης» δεν θα είναι εκεί για να απολαύσει την καθοριστική συμβολή του σε αυτόν τον αιώνα ζωής. Αιώνας ζωής και αγώνας δρόμου, μαραθώνιος αντοχών, όχι χωρίς απώλειες.
Νέες διαδρομές
Είναι δύσκολη η ισορροπία όταν πρέπει να μιλήσεις για τον εργο- δότη σου, παρακάμπτοντας τις συμβάσεις που επιβάλλουν οι καιροί και η στιγμή, για να φτάσεις στην ουσία, που δυσκολεύει, γιατί τα συναισθήματα είναι νωπά. Στο βιογραφικό σημείωμα που δημοσιεύτηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης στο site της εφημερίδας, διάβασα για πράγματα που δεν γνώριζα. Κατάλαβα όμως γιατί κράτησε σταθερό το πηδάλιο της «Καθημερινής» όχι μόνο σε φουρτούνες, αλλά χαράζοντας και νέες δια- δρομές στον χάρτη του Τύπου, όπως τις χαράζουν οι τολμηροί και πρωτοπόροι.
Ο Αριστείδης Αλαφούζος δημιούργησε την οικογένεια της «Καθημερινής» με την αποφασιστικότητα του χαρακτήρα του, την αγάπη του για την εφημερίδα, τους ανθρώπους του στενού και ευρύτερου περιβάλλοντός του.
Θα ήθελα όμως να αφήσω στην άκρη το «οργανωμένο» χειρόγραφο, για δυο-τρεις σκέψεις που η στιγμή ανακαλεί, καθώς κλείνει το κεφάλαιο της ζωής ενός ανθρώπου που υπήρξε αυτοδημιούργητος, επιτυχημένος, προσπαθώντας να ισορροπήσει μια απαιτητική καθημερινότητα με τη φροντίδα και αγάπη για την οικογένειά του, τη σύζυγό του Λένα, που «έφυγε» πρώτη το 2012, τους γιους του, Θεμιστοκλή και Γιάννη, τα πολλά εγγόνια του. Αυστηρός και απαιτητικός, λένε όσοι τον συναναστράφηκαν, με μεγάλο ταλέντο να «βλέπει» τον συνομιλητή του μέσα από τις γραμμές, να αντιλαμβάνεται τι σκέφτεται και τι προσδοκά.
Μια εποχή
Στα δικά μου μάτια ο Αριστείδης Αλαφούζος ήταν κάτι απτό και ταυτόχρονα φευγαλέο. Ηταν εκεί για να συμπαρασταθεί σε δύσκολες στιγμές, με μεγάλη γενναιοδωρία, να επαινέσει, να ελέγξει, να εμπιστευτεί, να στηρίξει, να ακούσει, να κρίνει, να παρέμβει όταν λύση δεν διαφαι- νόταν και οι «κόμποι» πλήθαιναν είτε στον δημόσιο βίο (με δωρεές και κοινωνικές προσφορές) είτε στην εσωτερική ζωή της εφημερίδας.
Μαζί με τον Αριστείδη Αλαφούζο κλείνει και μια εποχή για την «Καθημερινή» και εν μέρει για τον ελληνικό Τύπο. Μια εποχή που είχε συνέχεια, διάρκεια και δυνάμεις, με σχέδια, προοπτική και πολλούς αναγνώστες. Οι αναγνώστες τα τελευταία χρόνια μειώνονται (και διεθνώς), η διάρκεια μέσα σε ένα τσουνάμι συνταρακτικών και απρόβλεπτων αλλαγών έχει μετατραπεί σε αγώνα για καθημερινή επιβίωση. Συμπληρώνοντας και προσωπικά 30 χρόνια στο ίδιο έντυπο, αισθάνομαι, μαζί με άλλους συναδέλφους, «είδος προς εξαφάνιση». Ποιος δημοσιογράφος, πλέον, εφόσον το επιθυμεί, μπορεί να διαγράψει μια πορεία δεκαετιών στο ίδιο έντυπο; Με ό,τι συνεπάγεται αυτό, αλλά να έχει τη δυνατότητα να επιλέξει;
Ο Αριστείδης Αλαφούζος, φεύγοντας, κλείνει μια πόρτα πίσω του και ταυτόχρονα ανοίγει μια άλλη: τη δέσμευση της συνέχειας, με συνέπεια, ψυχραιμία, ευθύνη και εμπιστοσύνη στην ενημέρωση. Σε εποχές που τίποτα από αυτά δεν θεωρείται αυτονόητο και πρέπει να χτίζεται εξαρχής.
Ως οικογένεια η «Καθημερινή» βιώνει απώλεια. Χάνει τον άνθρωπο που της έδωσε ζωή με επιμονή και θέληση όταν «ήταν παγιδευμένη σε μια οδυνηρή αιχμαλωσία συγκεκριμένων νομικών δεσμεύσεων, αλλά και “αθέατων” επιδιώξεων ή μεθοδεύσεων τρίτων…» (1/1/1989). Χάνει τον άνθρωπο που σεβάστηκε και εξέλιξε την ιστορία της, ενδυνάμωσε την αξία της, παρακολούθησε τους καιρούς και, κατά κάποιον τρόπο, τους συνδιαμόρφωσε, δίνοντας χώρο στο πνεύμα της εφημερίδας να αναπτυχθεί και στα στελέχη και στους δημοσιογράφους της να συμπορευτούν και να συμβάλουν ο καθένας με τις δυνάμεις του.
Χάνει έναν κηδεμόνα, με ό,τι αυτό σημαίνει για το στενό και ευρύτερο περιβάλλον, για τους δικούς του ανθρώπους, για όλους εμάς.
Ο Αριστείδης Αλαφούζος, φεύγοντας, κλείνει μια πόρτα πίσω του και ταυτόχρονα ανοίγει μια άλλη: τη δέσμευση της συνέχειας, με συνέπεια, ψυχραιμία, ευθύνη και εμπιστοσύνη στην ενημέρωση.