Οι εγκλωβισμένοι πρόσφυγες στην Ελλάδα αφηγούνται...
Ερευνα του ΕΛΙΑΜΕΠ καταγράφει τα προβλήματα στη διαχείριση του μεγάλου όγκου μεταναστών.
Αναμονή, καθυστέρηση, άγνοια για το μέλλον. Αυτές είναι οι βασικές λέξεις με τις οποίες οι αιτούντες άσυλο περιγράφουν την κατάσταση στην οποία βρίσκονται στα διάφορα στάδια του «ταξιδιού τους» προς την Ευρώπη, που παραμένει πάντως ο τελικός προορισμός τους. Απογοήτευση και αισθήματα απόγνωσης εκφράζουν και εκείνοι που παραμένουν στην Τουρκία και όσοι βρίσκονται στην Ελλάδα ή την Ιταλία, αλλά ακόμα και όσοι έχουν καταφέρει να φτάσουν στην «πηγή», δηλαδή τη Γερμανία.
Πρόκειται για τα βασικά ευρήματα της έκθεσης που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του ΕΛΙΑΜΕΠ, οι οποίοι κατέγραψαν μέσα από συνεντεύξεις την κατάσταση όσων επιχειρούν να φτάσουν στην Ευρώπη, από την Τουρκία, μέσω θαλάσσης και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν κυρίως λόγω των καθυστερήσεων από τις υπηρεσίες.
«Αυτή η μητέρα έφτασε στην Ελλάδα από τη Συρία με σκοπό να συναντήσει τελικά τον άντρα της, ο οποίος την περίμενε στη Γερμανία από το καλοκαίρι του 2015. Εφτασε στην Ελλάδα με τα δύο μικρά παιδιά της τον Φεβρουάριο του 2016. Οταν τελικά κατάφερε να φτάσει στην Ειδομένη, τα έγγραφά της είχαν λήξει και έτσι δεν μπόρεσε να περάσει τα σύνορα. Οταν τα έγγραφά της ανανεώθηκαν, τα σύνορα είχαν πλέον κλείσει και για τους Σύρους. Οταν τη συναντήσαμε, τον Μάιο του 2016, βρισκόταν στην Αθήνα περιμένοντας να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για να συναντήσει τον άντρα της στη Γερμανία. Ανησυχούσε πολύ αν θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα οικογενειακής επανένωσης στο οποίο είχε ενταχθεί. Αργότερα μάθαμε ότι η ίδια και τα δύο της παιδιά ταξίδεψαν για τη Γερμανία αεροπορικώς μέσω διακινητών τον Ιούλιο του 2016». Η ιστορία αυτή, μια από τις δεκάδες που αναφέρουν οι ερευνητές, αποδεικνύει χαρακτηριστικά πως η αργοπορία στην πράξη ακυρώνει τις πολιτικές και αφήνει χώρο στην παρανομία και την εκμετάλλευση.
Ενδεικτικό είναι άλλωστε ότι παρά τα κονδύλια που επενδύονται στην πληροφόρηση και το κύρος των οργανώσεων που εμπλέκονται σε αυτή, όπως η Υπατη Αρμοστεία και η UNICEF, οι μετανάστες συλλέγουν πληροφορίες για το ταξίδι τους και τα δικαιώματά τους από το Διαδίκτυο. «Αν σε πιάσουν στην Ουγγαρία, ως παράνομο μετανάστη, μένεις τρία χρόνια στη φυλακή», λέει στους ερευνητές του ΕΛΙΑΜΕΠ μετανάστης από τη Συρία, ο οποίος βρίσκεται στην Κω. Πώς το ξέρεις, τον ρωτούν. «Το είδα στο Ιντερνετ. Οποιος περάσει τα σύνορα παράνομα στην Ουγγαρία μπαίνει στη φυλακή και πρέπει να δουλέψει σε καταναγκαστικά έργα. Αν όμως καταφέρω να περάσω, θα φτάσω στη Γερμανία, γιατί η Γερμανία δεν αναγνωρίζει το σύστημα από την Ουγγαρία. Ομως στη Γερμανία πρέπει να ακολουθήσεις τη νόμιμη οδό, να μην μπεις παράνομα στη χώρα». Για την Κω γνωρίζεις κάτι πριν φτάσεις εδώ, επιμένουν οι ερευνητές. «Μέσα από το Facebook είχα διαβάσει ότι οι συνθήκες ήταν πολύ χάλια. Αλλά τελικά από κοντά τα πράγματα είναι καλύτερα».