Αγώνας δρόμου για το κτηματολόγιο
Προθεσμία να κλείσει όλες τις εκκρεμότητες έως τον Σεπτέμβριο έχει το υπουργείο
Προθεσμία έως τον Σεπτέμβριο έχει το υπουργείο Περιβάλλοντος, προκειμένου να διαμορφώσει το νέο μοντέλο λειτουργίας του εθνικού κτηματολογίου. Τα ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν είναι πολλά, από τη στελέχωση του νέου οργανισμού, έως τη διαδικασία κατάργησης των υποθηκοφυλακείων και την ανακατανομή των κτηματολογικών γραφείων. Η σύνταξη πρότασης για τη μετάβαση στον νέο οργανισμό έχει ανατεθεί στην Παγκόσμια Τράπεζα.
Βάση συζήτησης για το μέλλον του κτηματολογίου είναι ένα κείμενο εργασίας, το οποίο εκπόνησε η επιτροπή που όρισε το ΥΠΕΝ. Η πρόταση σχεδίου νόμου που έχει στη διάθεσή της η «Κ» είναι ακόμα ανώριμη, καθώς η διαβούλευση μεταξύ των συναρμοδίων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Ωστόσο, δίνει μια πρώτη εικόνα των ζητημάτων που πρέπει το ΥΠΕΝ να λύσει μέχρι τον Σεπτέμβριο.
Το κείμενο εργασίας του υπουργείου, λοιπόν, προτείνει τη μετατροπή της «Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση» (ΕΚΧΑ) σε «Οργανισμό Εθνικού Κτηματολογίου», αλλάζοντάς της εκτός από το όνομα και τη μορφή, καθώς από ανώνυμη εταιρεία του Δημοσίου γίνεται Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου.
Το νέο νομοθετικό πλαίσιο που επεξεργάζεται το υπουργείο καλείται να ορίσει το πεδίο του νέου φορέα (αν για παράδειγμα θα περιορίζεται μόνο στη σύνταξη, τήρηση και ενημέρωση του εθνικού κτηματολογίου ή θα επεκτείνεται και στη λειτουργία συστήματος διαχείρισης της γεωπληροφορίας, δηλ. χαρτών, αεροφωτογραφιών κ.ά.). Από εκεί και έπειτα, το νέο πλαίσιο πρέπει να δώσει το περίγραμμα λειτουργίας του νέου οργανισμού: Πώς θα διοικείται και ποια θα είναι η οργανωτική του διάρθρωση (σε πρώτη φάση προτείνεται η δημιουργία μιας κεντρικής υπηρεσίας με 11 διευθύνσεις και ορισμένες αυτόνομες διευθύνσεις γύρω από τη διοίκηση και τον έλεγχο της εταιρείας).
Από εκεί και έπειτα, το υπουργείο Περιβάλλοντος πρέπει να αποφασίσει πώς θα λειτουργήσει ο νέος οργανισμός, μετά τη συγχώνευση ΕΚΧΑ και υποθηκοφυλακείων. Αυτό αφορά πλήθος ζητημάτων:
• Ποια θα είναι τα έσοδα του οργανισμού. Πρέπει να προβλεφθεί με ποιον τρόπο θα εισπράττονται τα έσοδα από τα υποθηκοφυλακεία μέχρι αυτά να καταργηθούν, με ποιον τρόπο θα τιμολογούνται οι υπηρεσίες, πώς θα αποδίδεται το ποσοστό υπέρ του Ταμείου Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων (1‰ επί των παγίων και αναλογικών δικαιωμάτων που εισπράττονται από τα έμμισθα υποθηκοφυλακεία).
• Πόσο θα κοστίζει η καταχώριση πράξεων στο εθνικό κτηματολόγιο. Το κείμενο εργασίας προτείνει ένα πάγιο ποσό των 12 ευρώ για όλες τις πράξεις, εκτός από αγοραπωλησίες, ανταλλαγές, διανομές, χρησικτησίες για τις οποίες ορίζει τα 3 ευρώ, συν ένα ποσοστό επί της αξίας του ακινήτου (λ.χ. 8‰ για γονική παροχή, δωρεά, σύσταση δουλείας, υποθήκης).
• Πόσο θα κοστίζει η έκδοση και χορήγηση πιστοποιητικών. Το σχέδιο εργασίας προτείνει για τα πιστοποιητικά 9,50 ευρώ, για απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος 15 ευρώ, για πιστοποιητικό χαρακτήρα οικοπέδου, αναλόγως της έκτασης, 40-2.500 ευρώ.
• Τι θα απογίνουν τα «βιβλία» των υποθηκοφυλακείων. Πότε θα σταματήσουν να τηρούνται (το σχέδιο προτείνει όταν ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση όλης της χώρας).
• Ποια θα είναι η σχέση με τους υπόλοιπους φορείς του Δημοσίου (προτείνεται να είναι υποχρεωτική η διαβίβαση αντιγράφων από όλους τους χάρτες/αεροφωτογραφίες που διαθέτουν φορείς του δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα).
Δύο είναι οι βασικές «καυτές πατάτες» του νέου πλαισίου λειτουργίας του εθνικού κτηματολογίου:
1. Πώς θα διαμορφωθεί ο νέος χάρτης των κτηματολογικών γραφείων. Το κείμενο προτείνει ως βάση συζήτησης τη διατήρηση ενός ανά νομό (πλην Αττικής, Κυκλάδων και Δωδεκανήσου), με υποκαταστήματα εκεί όπου σήμερα υπάρχουν υποθηκοφυλακεία.
2. Πώς θα στελεχωθεί ο νέος οργανισμός. Το κείμενο εργασίας μιλά για τη δημιουργία 900 νέων θέσεων, επισημαίνει όμως ότι πρέπει να πραγματοποιηθούν μέσω ΑΣΕΠ ειδάλλως θα είναι αντισυνταγματικές. Μεταβατικά προτείνεται η πρόσληψη του απαραίτητου προσωπικού με 8μηνες συμβάσεις και η μοριοδότηση, μέσω ΑΣΕΠ, της προηγούμενης απασχόλησης σε υποθηκοφυλακείο.
Για να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα της νέας συμφωνίας με τους θεσμούς, το σχέδιο νόμου πρέπει να δοθεί σε διαβούλευση στις αρχές του καλοκαιριού, ώστε το αργότερο τον Αύγουστο να κατατεθεί στη Βουλή. Ο οδικός χάρτης για την ολοκλήρωση κτηματολογίου και δασικών χαρτών έχει εγκριθεί από το ΚΥΣΟΙΠ, ενώ οι λεπτομέρειες της μετάβασης στο νέο σχήμα έχουν ανατεθεί στους συμβούλους της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Η πρόταση σχεδίου νόμου, που έχει στη διάθεσή της η «Κ», δίνει μια εικόνα για το πεδίο του νέου φορέα και πώς θα λειτουργήσει μετά τη συγχώνευση ΕΚΧΑ και υποθηκοφυλακείων.