«Κατηγορώ» από Τούρκους αυτοεξόριστους

Η αίθουσα «Γιώργος Ιωάννου» του περιπτέρου 15 της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης ήταν κατάμεστη και μεταξύ των θεατών σίγουρα και κάποιοι «αόρατοι» τύποι της ΜΙΤ, της τουρκικής ΕΥΠ δηλαδή.

Πώς θα μπορούσαν να απουσιάζουν, άλλωστε, όταν στο πάνελ των ομιλητών ήταν τρεις Τούρκοι αυτοεξόριστοι που έσταζαν δηλητήριο για τη «δημοκρατία του Ερντογάν», εξαπολύοντας βαρύ κατηγορώ για τους διωγμούς που υφίστανται οι άνθρωποι του Τύπου, οι ακαδημαϊκοί, οι διανοούμενοι, όλοι όσοι δεν συμφωνούν με τον ισλαμιστή ηγέτη;

Κάποια στιγμή, μάλιστα, αλληλέγγυοι στους αντιφρονούντες εθεάθησαν να ζητούν διακριτικά να απομακρυνθεί από τον χώρο άγνωστος ο οποίος φωτογράφιζε τους ομιλητές, ενώ στο περιθώριο της εκδήλωσης δεν έμεινε εκτός συζήτησης στα πηγαδάκια η «εξαφάνιση» από το τουρκικό προξενείο της Θεσσαλονίκης του δεύτερου στην ιεραρχία διπλωμάτη που φέρεται να ζήτησε πολιτικό άσυλο σε σκανδιναβική χώρα.

Νωρίτερα, στον ίδιο χώρο, σε μιαν άλλη εκδήλωση που οργάνωσε το τοπικό τουρκικό προξενείο –και οι δύο στο πλαίσιο της 14ης Διεθνούς Εκθεσης Βιβλίου, από τις 11 έως και τις 14 Μαΐου– οι πρυτάνεις πέντε τουρκικών πανεπιστημίων εκθείασαν το υψηλό επίπεδο των ιδρυμάτων που διευθύνουν, δηλώνοντας με υπερηφάνεια πως περισσότεροι από 100.000 αλλοδαποί φοιτητές, από 119 χώρες, σπουδάζουν στα ΑΕΙ της χώρας τους λαμβάνοντας υψηλού επιπέδου μόρφωση.

Βεβαίως, οι πρυτάνεις δεν φώτισαν τη «σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού», που συνιστούν οι διώξεις πανεπιστημιακών, οι εναντίον τους βιαιότητες, ο απόλυτος έλεγχος από το σύστημα Ερντο- γάν στην ελεύθερη διακίνηση των ιδεών.

Την περιέγραψαν, ωστόσο, με μελανά χρώματα, στην άλλη εκδήλωση αργότερα, η ανθρωπολόγος-συγγραφέας Γιγίτ Μπενέρ και η μεταφράστρια Λαλέ Αλατλί, αναφέροντας μεταξύ άλλων πως μετά το πραξικόπημα εκδιώχθηκαν από τα πανεπιστήμια και έχασαν τη δουλειά τους 7.918 ακαδημαϊκοί, σε πολλούς εκ των οποίων αφαίρεσαν και τα διαβατήρια.

Οπως είπαν, ως αντίδραση στην απαγόρευση να ασκήσουν τα κα- θήκοντά τους, οι διωχθέντες έφτιαξαν τις «ακαδημίες του δρόμου» και παραδίδουν μαθήματα σε δρόμους και πλατείες των πόλεων. «Για τον Ερντογάν το πραξικόπημα το έκαναν οι διανοούμενοι», τόνισε η Γιγίτ Μπενέρ.

Με παραπομπές στον Τζορτζ Οργουελ περιέγραψε ο δημοσιογράφος Ραγίπ Ντουράν την εικόνα της σημερινής Τουρκίας ως προς την ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης και γενικότερα της έκφρασης. «Το “1984” του Τζορτζ Οργουελ δεν είναι μυθοπλασία αλλά ντοκιμαντέρ στη χώρα μου», είπε θέλοντας να υπογραμμίσει ότι ο «Μεγάλος Αδελφός» (σ.σ.: το σύστημα Ερντογάν) παρακολουθεί τους πάντες και τα πάντα συνεχώς. Θύματα, όπως είπε, του Ταγίπ Ερντογάν είναι, μεταξύ άλλων, ο Σαίξπηρ, ο Τσέχοφ και ο Ντάριο Φο, που έχουν λογοκριθεί άγρια από το καθεστώς.

Εχθρική αντιμετώπιση

Ο αυτοεξόριστος δημοσιογράφος παρέθεσε την περιπέτεια της συγγραφής βιβλίου από συνάδελφό του στην εφημερίδα «Τζουμχουριέτ», για να καταδείξει την εχθρική αντιμετώπιση του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν απέναντι στους ανθρώπους της ενημέρωσης που δεν είναι μαζί του.

«Ο συνάδελφος έκανε μια μεγάλη έρευνα για το πώς το δίκτυο του Φετουλάχ Γκιουλέν διεισδύει στο κράτος, και μάλιστα όταν τα είχε καλά ο Ταγίπ Ερντογάν με τον σημερινό θανάσιμο εχθρό του. Η έρευνα επρόκειτο να εκδοθεί σε βιβλίο με τίτλο “Ο σταυρός του ιμάμη”, αλλά μια μέρα μπήκαν στο σπίτι του συναδέλφου ασφαλίτες και πήραν το σύγγραμμα από τον υπολογιστή. Ευτυχώς που είχε κρύψει αντίγραφο και έτσι σώθηκε το βιβλίο, το οποίο βεβαίως απαγορεύτηκε. Το πλέον ενδιαφέρον είναι ότι ερωτηθείς ο Ερντογάν για την απαγόρευση απάντησε ότι μερικές φορές τα βιβλία είναι πιο επικίνδυνα από τις βόμβες...».

Οι βιβλιοπώλες

Με μια γλαφυρή αναφορά η Γιγίτ Μπενέρ «κάρφωσε» τον Τούρκο πρόεδρο για την απέχθειά του προς τα βιβλία. «Είδα κάποιες εικόνες από ένα δρομάκι με βιβλιοπωλεία στη Βαγδάτη. Οι βιβλιοπώλες τις νύχτες ενώ έκλειναν τα παραθυρόφυλλα άφηναν εκτεθειμένα στο πεζοδρόμιο τα σταντ με τα βιβλία. Οταν ρωτήθηκε ένας εξ αυτών γιατί αφήνουν έξω τα βιβλία, εκείνος απάντησε: αυτοί που διαβάζουν δεν κλέβουν και αυτοί που κλέβουν δεν διαβάζουν».

Μία γυναίκα στο ακροατήριο, αναρωτήθηκε, χωρίς, πάντως, να απευθυνθεί στους ομιλητές για να λάβει απάντηση: «Καλά με αυτά που είπαν πώς θα γυρίσουν πίσω, δεν θα τους πιάσουν για προδοσία;». Η απάντηση ήταν απλή: Θα επιστρέψουν, αλλά σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα όπου ήδη έχουν καταφύγει.

«Για τον Ταγίπ Ερντογάν το πραξικόπημα το έκαναν οι διανοούμενοι», τόνισε η ανθρωπολόγοςσυγγραφέας Γιγίτ Μπενέρ σε εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη.