Το Eurogroup και ο Γκρεκοπίθηκος
Κ
ανονικά, χθες θα έπρεπε να ήταν ημέρα θριάμβου για τον Υπαρκτό Ελληνισμό· ημέρα πανηγυρισμών για μία ακόμη πρωτιά. Διότι, σύμφωνα με μια νέα θεωρία, που μόλις χθες δημοσιεύθηκε στον εγχώριο Τύπο, ο Ελλην Γκρεκοπίθηκος (Graecopithecus Freybergi), το απολίθωμα του οποίου βρέθηκε κοντά στον Πύργο Ηλείας, είναι ο πρώτος προάνθρωπος!
Προσοχή, όχι ο πρώτος άνθρωπος (homo sapiens) – αυτός εξακολουθεί να είναι Αφρικανός, με την έννοια ότι εκεί έχει βρεθεί το παλαιότερο σχετικό απολίθωμα. Ομως ο πρώτος πίθηκος από τον οποίο ξεκινά η γραμμή που καταλήγει στον homo sapiens ήταν από εδώ, Πυργιώτης ή κοντοχωριανός τέλος πάντων. Κατόπιν αυτού, αναπτερώνονται οι ελπίδες ότι μπορεί μελλοντικά ευρήματα των παλαιοντολόγων να μας επιτρέψουν να πάρουμε την πρωτιά από την Αφρική και τον homo sapiens. Ελπίδες τις οποίες εκφράζει υπέροχα –με την πάντα ακαταμάχητη φρεσκάδα της ηλιθιότητας που δεν ντρέπεται για τον εαυτό της– ο τίτλος της σχετικής είδησης από ειδησεογραφική και, προπαντός, ενημερωτική ιστοσελίδα: «Γκρεκοπίθηκος, ο πρώτος άνθρωπος μπορεί να ήταν Ελληνας». (Αν και, κατά τη γνώμη μου, μικρή σημασία έχει αυτή η πρωτιά, διότι με τον ρυθμό που παρακμάζει η χώρα, κάποια στιγμή, στο όχι και πολύ μακρινό μέλλον, θα έχει πια μεταμορφωθεί σε προέκταση της Βορείου Αφρικής...)
Πού να τα χαρούμε αυτά όμως, με τα κακά μαντάτα από το Eurogroup; Ενδέχεται μάλιστα να το έκαναν γι’ αυτόν τον λόγο οι εταίροι: για να μας τη σπάσουν την ώρα της δικαίωσης, από μαύρη ζήλια για τον Γκρεκοπίθηκό μας. Οι καλύτεροι, οι κορυφαίοι ειδικοί (Τσαλακώτος, Κατρούγκαλος, Μάρδας, Τζανακόπουλος κ.ά.) ανέμεναν χθες τη συμφωνία για το χρέος, που δεν ήλθε. Ο δε πρωθυπουργός ήταν τόσο βέβαιος, ώστε εκδήλωνε τη χαρά του προς τους Ελληνες δημοσιογράφους στα αγγλικά. «Του γκουντ του μπι τρου», τους έλεγε και ετοιμαζόταν να φορέσει γραβάτα.
Και τώρα; Τώρα, μείναμε με το πλεόνασμα 3,5% για πέντε χρόνια, μέχρι και το 2022, στο οποίο συμφώνησαν όλες οι πλευρές. «Δύσκολος στόχος», όπως είπε θυμόσοφα ο Τζανακόπουλος. Καλύτερα, όμως! Μας αρέσουν τα δύσκολα, γι’ αυτά είμαστε προορισμένοι· τα εύκολα και τα κοινά ας μένουν για τους παρακατιανούς και για όσους μας φθονούν. Είπε και κάτι ακόμη όμως ο κυβερνητικός εκπρόσωπος: ότι ισχύει πάντα η δέσμευση του Τσίπρα, βάσει της οποίας δεν θα εφαρμοσθεί κανένα μέτρο, εάν δεν συμφωνηθούν πρώτα οι ρυθμίσεις για την ελάφρυνση του χρέους.
Θα μου πείτε ότι αυτές έχουν ήδη ψηφισθεί από τη Βουλή. Και λοιπόν; Δεν σημαίνει αυτό πως ό,τι ψηφίζεται εφαρμόζεται κιόλας. Το «συμφέρον του λαού» υπερέχει οιουδήποτε θεσμού. Δεν είναι δα και τίποτε δεσμευτικό η ψήφος στη Βουλή. Μια συμβολική κίνηση είναι, όπως οι ευλαβείς ανάβουν ένα κερί στην εκκλησία, όπως ακριβώς η Τασία Χριστοδουλοπούλου καταψήφισε ένα άρθρο του νέου μνημονίου εις μνήμην του αδελφού της. Στην εποχή που διανύουμε, ένα άρθρο στην «Αυγή» έχει μεγαλύτερη δεσμευτική ισχύ από μία ψήφο στη Βουλή – την αστική Βουλή, ας μην το ξεχνάμε. Κάπως έτσι, προχωρώντας με γνώμονα αυτήν τη λογική, ξεχαρβαλώνεται σιγά σιγά η δημοκρατία και οι θεσμοί της. Συμβαίνει σταδιακά, σχεδόν με φυσικότητα, ώσπου στο τέλος βρίσκεσαι να αναρωτιέσαι πώς «ανεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμο έξω». Ελα ντε! Πώς;
Περί τυραννίας
Η κατάληξη του προηγουμένου σημειώματος με οδηγεί κατευθείαν στο επόμενο, διότι αφορά ένα εξαίρετο βιβλιαράκι (των μόλις 100 σελίδων) με θέμα την τεχνική διά της οποίας επιβάλλονται τα τυραννικά καθεστώτα, αλλά και το πώς μπορούμε εμείς να αντιδράσουμε. Ο τίτλος του είναι «Απέναντι στην τυραννία – 20 μαθήματα από τον 20ό αιώνα» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. Γραμμένο από τον σπουδαίο Αμερικανό ιστορικό του Γέιλ, Τίμοθι Σνάιντερ, χωρίζεται σε 20 απλά μαθήματα, που προκύπτουν από τη μακρά περιπέτεια του 20ού αιώνα με τον ολοκληρωτισμό (φασιστικό ή μαρξιστικό, το ίδιο κάνει) και απευθύνονται, με τη μορφή απλών οδηγιών, σε πολίτες με δημοκρατική συνείδηση.
Οσοι έχουν μελετήσει λίγο περισσότερο εις βάθος τα σχετικά με την άνοδο των καθεστώτων αυτών στη Γερμανία και αργότερα στην κατεχόμενη από τους Σοβιετικούς Ευρώπη δεν πρόκειται να βρουν κάτι καινούργιο. Θα βρουν όμως συγκεντρωμένα όλα εκείνα τα λε- πτά σημεία στην εξέλιξη των ιστορικών συμβάντων, που έδωσαν στα πράγματα τη μοιραία τροπή προς τον ολοκληρωτισμό, αποσπώντας τη συναίνεση ενός κόσμου που δεν ήταν σε θέση τότε να εκτιμήσει τον κίνδυνο. «Η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, σίγουρα όμως διδάσκει», όπως σημειώνει ο συγγραφέας. Γι’ αυτό, εμείς έχουμε το πλεονέκτημα να μπορούμε να εκτιμήσουμε τους κινδύνους από τη σημερινή αμφισβήτηση της δημοκρατίας εκ μέρους των κάθε αποχρώσεως «αντισυστημικών» και να την υπερασπιστούμε με τη στάση μας ως πολιτών. Αυτήν τη δυνατότητα, κωδικοποιημένη σε 20 απλά μαθήματα-οδηγίες, μας προσφέρει ο Σνάιντερ με το χρήσιμο βιβλιαράκι του. Το ότι η μετάφραση είναι της Κατερίνας Σχινά εγγυάται την απόλαυση της ανάγνωσης.
Με την ευκαιρία αυτή, αξίζουν συγχαρητήρια στις εκδόσεις Παπαδόπουλος για τη δυναμική είσοδό τους στο πεδίο του πολιτικού και ιστορικού βιβλίου. Ξεκίνησαν, αν δεν κάνω λάθος, με το τελευταίο βιβλίο του Στάθη Καλύβα (για τους επτά κύκλους της σύγχρονης ιστορίας μας) και έκτοτε συνεχίζουν με βιβλία επιλεγμένα ώστε να βρίσκονται στην αιχμή των προβλημάτων της εποχής. Συμβαίνουν και ευχάριστα, βλέπετε, παρά την κρίση...