Παράθυρο παραμονής του ΔΝΤ
Χωρίς χρηματοδότηση
Ανοικτό άφησε χθες το ΔΝΤ το ενδεχόμενο συμμετοχής του στο ελληνικό πρόγραμμα χωρίς χρηματοδότηση. Πρόκειται για πρόταση που έπεσε στο τραπέζι στη διάρκεια του Eurogroup της περασμένης Δευτέρας. Σύμφωνα με τα πρακτικά, η πρόταση προήλθε από τον κ. Ντάισελμπλουμ και υιοθετήθηκε από τον κ. Τόμσεν. Προκύπτει, επίσης, πως ο κ. Τσακαλώτος διαφώνησε λέγοντας ότι αν αποδεχόταν την πρόταση, θα εδημιουργείτο πολιτική κρίση στην Ελλάδα. Κριτική στο ΔΝΤ άσκησαν και άλλοι υπουργοί, ενώ ο κ. Σόιμπλε απέρριψε μεγαλύτερη αποσαφήνιση των μέτρων.
Θετικό το ΔΝΤ στη συμμετοχή στο πρόγραμμα χωρίς χρηματοδότηση– «Οχι» από Αθήνα, καθώς αυτό «βάζει στον πάγο» το QE.
Το χάσμα μεταξύ Γερμανίας και ΔΝΤ παρέμενε αγεφύρωτο στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας και οι τόνοι είχαν ανεβεί, όταν ο Γερούν Ντάισελμπλουμ αποτόλμησε την πρόταση να συμμετάσχει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα χωρίς χρηματοδότηση, έως ότου λυθεί το θέμα του χρέους.
«Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα πρόταση», απάντησε χωρίς δισταγμό ο Πόουλ Τόμσεν, σύμφωνα με τα πρακτικά της συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, τα οποία δημοσιοποίησε χθες η ιστοσελίδα Euro2day. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι μπορεί να τη φέρει προς συζήτηση στο διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου.
Η πρόταση, που προφανώς είχε συζητηθεί προηγουμένως διμερώς στο παρασκήνιο, παραμένει ζωντανή και είναι ένα πιθανό σενάριο, ενόψει του Eurogroup της 15ης Ιουνίου. Το σχετικό ενδεχόμενο άφησε, εξάλλου, ανοικτό χθες και ο εκπρόσωπος Τύπου του ΔΝΤ Τζέρι Ράις στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου. «Υπήρξαν στο παρελθόν περιπτώσεις έγκρισης συμμετοχής, χωρίς χρηματοδότηση», είπε ο κ. Ράις, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, αν και πρόσθεσε ότι η θέση του ΔΝΤ είναι να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους.
Ο κ. Ράις είπε ότι διερευνώνται όλες οι εναλλακτικές για το χρέος και ότι στη φάση αυτή δεν υπάρχει συμφωνία. Πρόσθεσε, όμως, ότι το Ταμείο «είναι ευέλικτο», αφήνοντας περιθώρια εξεύρεσης κάποιας λύσης. Επίσης, υποστήριξε ότι «οι διαφορές μικραίνουν» και ότι «όλοι ελπίζουν ότι έως το Eurogroup μπορεί να βρεθεί συμφωνία».
Τα βασικά σημεία διαφωνίας Ευρώπης και ΔΝΤ είναι οι παραδοχές για την ανάπτυξη, για την οποία το ΔΝΤ είναι απαισιόδοξο προβλέποντας ρυθμό 1% μακροπρόθεσμα και οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα, τους οποίους το ΔΝΤ θέλει να χαμηλώσει σημαντικά από το 3,5% του ΑΕΠ μετά το 2022.
Στο Eurogroup, πάντως, δεν διαφάνηκε διέξοδος στο θέμα του χρέους, καθώς τα δύο σχέδια συμπερασμάτων του συμβουλίου που ήταν στο τραπέζι δεν ικανοποίησαν τον Πόουλ Τόμσεν.
Στο δεύτερο από αυτά, η Γερμανία είχε κάνει το συμβιβαστικό της βήμα, αποδεχόμενη παρατάσεις των λήξεων ομολόγων και περιόδων χάριτος για 0-15 χρόνια, όπως ανέφερε. Ο Τόμσεν δεν το συζήτησε καν και ο Σόιμπλε ξέσπασε ενοχλημένος.
«Σε αυτή τη βάση δεν θα είμαστε σε θέση να πούμε στο διοικητικό μας συμβούλιο ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις (σ.σ.: για βιωσιμότητα του χρέους). Δεν συμφωνούμε στους στόχους για πρωτογενές πλεόνασμα, ούτε στις παραδοχές για την ανάπτυξη. Θα χρειαστούμε κάτι σημαντικά πιο συγκεκριμένο, αλλιώς δεν θα καταφέρετε να μας κάνετε να συμφωνήσουμε», είπε ο Δανός.
Η απάντηση του Σόιμπλε ήταν εξίσου σκληρή: «Η δήλωση (σ.σ.: των συμπερασμάτων) πάει πολύ πέρα από τη δήλωση του Mαΐου του 2016 (σ.σ.: συμπεράσματα του Eurogroup) και πέρα από αυτά που συμφωνήσαμε. Δεν είναι αποδεκτό κάθε συμβιβασμός να οδηγεί σε άλλον έναν. Αν έτσι έχουν τα πράγματα, δεν έχω εντολή και τότε καλή τύχη. Δεν θα βρούμε λύση».
Σε άλλο σημείο, εξάλλου, ο Γερμανός υπουργός ήταν ακόμη πιο σκληρός: «Ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις. Πρόκειται για μεγάλη αποτυχία... Δεν είμαι πολύ αισιόδοξος ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν, ότι θα βρεθεί καλύτερη λύση από αυτήν που είχαμε στα χέρια μας σήμερα. Το μάθημα που πρέπει να πάρουμε σήμερα είναι ότι πρέπει να μένουμε σε αυτά που αποφασίσαμε και να μην προσπαθούμε να τα αλλάξουμε με δημόσιες δηλώσεις. Είμαι πολύ απογοητευμένος γιατί κάποιοι από μας μετακινήθηκαν πέρα από την εντολή μας να βρούμε λύση και τώρα αποτύχαμε. Λυπάμαι».
Με την άποψη Σόιμπλε συμφώνησε και ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, λέγοντας ότι η πρόταση προβλέπει αναβολή πληρωμής τόκων έως το 2037 (για 15 χρόνια) και είναι λάθος να υποτιμάται η σημασία αυτής της παρέμβασης.
Η πρόταση για συμμετοχή του ΔΝΤ χωρίς χρηματοδότηση έπεσε σαν κεραυνός στον Ευκλείδη Τσακαλώτο, που αντέδρασε έντονα, λέγοντας ότι είναι «η χειρότερη δυνατή για την Ελλάδα», καθώς η χώρα πήρε τα σκληρά μέτρα για να συμμετάσχει το ΔΝΤ και να πει ότι το χρέος είναι βιώσιμο, ώστε να γυρίσει σελίδα η Ελλάδα.
Πάντως, ο κ. Τσακαλώτος, αν και είπε «όχι» στην πρόταση, δεν απέκλεισε την αποδοχή της μελλοντικά. Το σημείο αυτό ρίχνει φως στα ερωτήματα που προκάλεσαν οι αντιφατικές δηλώσεις του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα προχθές. Συγκεκριμένα, ο κ. Τσακαλώτος φάνηκε να διάκειται θετικά ως προς τις προβλέψεις του σχεδίου συμπερασμάτων για το χρέος. Το πρόβλημά του ήταν η μη συμμετοχή του ΔΝΤ. «Το έγγραφο αυτό», είπε, «έχει πολλά στοιχεία που θα μπορούσαν να δουλέψουν για την ελληνική οικονομία και τη βιωσιμότητα του χρέους, αλλά αν ένας από τους θεσμούς λέει ότι αυτό δεν εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα του χρέους, τότε οι αγορές δεν έχουν τη σαφήνεια που χρειάζονται. Επομένως, ας πάρουμε λίγο χρόνο ακόμη». Και συνέχισε: «Αν υπέγραφα αυτό το κείμενο τώρα, θα υπήρχε μεγάλη πολιτική κρίση στην Ελλάδα και αν πρόκειται να συμβεί αυτό, χρειάζομαι χρόνο για να το σκεφτώ».
Με το μέρος της Ελλάδας τάχθηκαν ο Γάλλος και ο Ιταλός υπουργός, που εξήραν τις προσπάθειες της χώρας. Ο κ. Μπρουνό Λεμέρ τόνισε ότι αν το ΔΝΤ είναι μισό μέσα και μισό έξω, η ΕΚΤ δεν θα είναι σε θέση να παράσχει το QE. Και ο κ. Πιερ Κάρλο Παντοάν είπε ότι οι αγορές περιμένουν ένα σήμα. Ο Ισπανός Λουίς ντε Γκίντος σχολίασε ότι «δεν μπορείς να είσαι 50% έγκυος και το ΔΝΤ δείχνει να είναι αυτό τώρα...».
Ακόμη και ο Σλοβάκος Πέτερ Καζιμίρ αμφισβήτησε τις απαισιόδοξες προβλέψεις του ΔΝΤ για μακροπρόθεσμο ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας μόνο 1%. «Αυτό είναι αλχημέια», είπε, «αλλά όχι η δική μου αλχημεία». Τέλος, ακόμη και ο Αυστριακός Χανς Γεργκ Σέλινγκ προκάλεσε τον Τόμσεν να βάλει στοίχημα και αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις της Κομισιόν, να πληρώσει το ΔΝΤ τα διπλάσια, αλλιώς τίποτα. «Μπορούμε να βάλουμε αυτό το στοίχημα, αλλά θα χάσεις», είπε.