Ο ίδιος δρόμος
Μ
ιλώντας προς τους βιομηχάνους της Β. Ελλάδος, ο Κυρ. Μητσοτάκης παρουσίασε την πολιτική που θα ακολουθήσει η Ν.Δ., εφόσον κερδίσει τις προσεχείς εκλογές, ως τον «άλλο δρόμο». Καταλαβαίνω πως το εννοεί και δεν το παρεξηγώ· όμως, ο δρόμος προς την ανάκαμψη είναι ένας και είναι ο ίδιος με αυτόν που υποχρεώνεται, κακήν κακώς, να ακολουθεί τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ. «Οδός άνω κάτω μία και ωυτή», που λέει ο σοφός της αρχαιότητας, τον οποίο σήμερα γνωρίζουμε ως δρόμο του Κολωνακίου· και η οδός αυτή είναι των μεταρρυθμίσεων. Δεν υπάρχει διαφορετικός δρόμος και καλό είναι η Ν.Δ., εφόσον προτάσσει την ανάγκη για αλήθεια, να το λέει καθαρά στον κόσμο, αν είναι να τελειώνουμε κάποτε με τη βλακώδη αυταπάτη ότι, δεν μπορεί, για εμάς τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας, θα υπάρχει ένας άλλος δρόμος.
Εκείνο που βεβαίως μπορεί και πρέπει να είναι διαφορετικό με κυβέρνηση της Ν.Δ. –και προφανώς αυτό εννοούσε ο Κυριάκος– είναι ο τρόπος με τον οποίο περπατούμε τον δρόμο και καλύπτουμε την απόσταση. Αν βηματίζεις με τα χέρια, σε στάση κατακόρυφου και κοιτάζοντας προς τα πίσω, όπως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, οι περιπέτειες και οι δυσάρεστες εκπλήξεις είναι εγγυημένες... Ενας ευπατρίδης
Στις μέρες μας, ο όρος χρησιμοποιείται ακόμη και για πρώην υπουργούς του ΠΑΣΟΚ· όμως ο Αλέξανδρος-Γεώργιος Γουλανδρής, που πέθανε χθες τα ξημερώματα σε ηλικία 90 ετών, ήταν πράγματι ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους της άρχουσας τάξης που θα έπρεπε να είχε η Ελλάδα, αλλά δεν ευτύχησε να έχει ποτέ. Γόνος της γνωστής εφοπλιστικής οικογενείας της Ανδρου, απόφοιτος του Πειραματικού και του Πανεπιστημίου της Λωζάννης, ο «κύριος Αλέκος», όπως τον έλεγαν –πάντα με σεβασμό– οι φίλοι του, ξεχώριζε για την καλλιέργειά του, το ενδιαφέρον του για τις τέχνες και την αγάπη για την πατρίδα του. Αυτή την αγάπη ο «κύριος Αλέκος» την εκδήλωνε εμπράκτως με το φιλανθρωπικό έργο του. Από το 1975 κιόλας, όταν μαζί με τον αδελφό του Γιάννη δώρισαν στο Πολεμικό Ναυτικό δύο παράκτια περιπολικά τελευταίας τεχνολογίας τότε, ο Αλέκος Γουλανδρής έδινε πολλά, τα έδινε με μέθοδο και σκοπό (ποτέ στον βρόντο) και πάντα υπό την αυστηρή προϋπόθεση της ανωνυμίας. Τα τελευταία χρόνια ήταν ο αποκλειστικός χορηγός του Μεγάρου Μουσικής· εκείνος αναλάμβανε τα έξοδα για τις σπουδαίες ορχήστρες και τους διεθνούς φήμης μαέστρους, που εξακολουθούσαν να έρχονται και να παίζουν στην Αθήνα παρά την κρίση. Συνέβαλε σημαντικά, επίσης, στο κόστος κατασκευής του υπο- δειγματικού νέου μουσείου στην Ελεύθερνα της Κρήτης. Ηταν εκείνος που ανέλαβε την αμοιβή μεγάλου δικηγορικού γραφείου του Λονδίνου για τη γνωμοδότησή του σχετικά με την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, ενώ επίσης ενίσχυε συστηματικά τη συντήρηση και την ανακαίνιση ιστορικών μνημείων στην ιδιαίτερη πατρίδα του, αλλά και ανά την επικράτεια. Η τελευταία προσφορά του ήταν το κόστος της συντήρησης του θωρηκτού «Αβέρωφ».
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε κατάκοιτος, σε ένα διαμέρισμα της Βασ. Γεωργίου Β΄, το οποίο παρά την πολυτέλεια της κατασκευής του έκανε εντύπωση στον επισκέπτη με τη λιτότητά του. Αλλά η λιτότητα είναι πολυτέλεια των πλουσίων, εφόσον διαθέτουν την καλλιέργεια· και ο «κύριος Αλέκος» τη διέθετε και με το παραπάνω. Είχε μπροστά του ελάχιστα αντικείμενα, συναισθηματικής μόνον αξίας, δίπλα του ένα φορητό στερεοφωνικό για να ακούει τους κλασικούς και γύρω του τους αγαπημένους του πίνακες Ελλήνων ζωγράφων. «Την εμορφιά έτσι πολύ ατένισα, / που πλήρης είναι αυτής η όρασίς μου» – οι στίχοι του Καβάφη ταίριαζαν άψογα στην περίπτωσή του. Απέναντι ακριβώς από το συνηθισμένο κάθισμά του, είχε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία του, της δεκαετίας του 1960, που τον έδειχνε νέο, ωραίο και ακμαίο. Πάντα ήθελα να τον ρωτήσω γιατί έπρεπε η συγκεκριμένη φωτογραφία να στέκεται εκεί και να του θυμίζει πώς ήταν τότε. Δεν το έκανα ποτέ, ίσως επειδή διαισθανόμουν τον λόγο. Ηταν η υπόμνηση ότι η ζωή περνάει γρήγορα και, γι’ αυτό, το χρέος μας είναι να της δίνουμε νόημα. Καλό ταξίδι.
Ο Γκρεκοπίθηκος
Λίγο μου χάλασε την ωραία φαντασίωση, αλλά τι μπορώ να κάνω; Λοιπόν, όπως με ενημέρωσε δεινός μελετητής της προέλευσης του Ελληνος ανθρώπου, ο Graecopithecus Freybergi, ο Γκρεκοπίθηκός μας, δεν ανευρέθη στον Πύργο Ηλείας, όπως ήλπιζα και όπως θα του ταίριαζε. Αλλά στον Πύργο Βασιλίσσης (για τον οποίο μόλις έμαθα ότι υπάρχει) στα Λιόσια, δηλαδή την ωραία περιοχή που σήμερα ονομάζουμε Ιλιον, ίσως επειδή οι Αθίγγανοι που την κατοικούν είναι οι πραγματικοί απόγονοι των Τρώων και όχι οι ιδρυτές της Ρώμης, όπως το θέλει ο Βιργίλιος. Το ακόμη καλύτερο, όμως, είναι ότι το απολίθωμα του Γκρεκοπιθήκου ανακαλύφθηκε κατά την πραγματοποίηση χωματουργικών εργασιών για την κατασκευή κολυμβητικής δεξαμενής, κοινώς πισίνας. Γκρεκοπίθηκος, λοιπόν, που ανταποκρίνεται στο ιστορικό βάρος του ονόματός του...