Εντροπία και Βίος των Ανθρώπων

Σύμφωνα με τον Δεύτερο Νόμο της Θερμοδυναμικής, όταν δύο καταστάσεις αλληλεπιδρούν, π.χ. η ανάμειξη δύο ποσοτήτων νερού με διαφορετική θερμοκρασία, τότε, όσο μεγαλύτερη η διαφορά ανάμεσά τους τόσο μεγαλύτερη η Δημιουργία Εντροπίας. Η αφηρημένη όμως αυτή έννοια αντιστοιχεί στην πράξη στην απώλεια «Χρήσιμης Ενέργειας» και στη δημιουργία «Αταξίας». (Χρήσιμη Ενέργεια είναι αυτή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να παραγάγει κάποιο χρήσιμο έργο, π.χ. να θερμάνει μια ποσότητα νερού, σε αντίθεση με όλη την ενέργεια της ατμόσφαιρας που δεν έχει αυτή τη δυνατότητα και αναφέρεται ως «Ανέργεια».) Με απλά λόγια ο Δεύτερος Νόμος της Θερμοδυναμικής επιτάσσει ότι η μεγάλη διαφορά μεταξύ δύο καταστάσεων που αλληλεπιδρούν οδηγεί αναπόφευκτα στη παραγωγή Εντροπίας –«αταξίας»–, δηλαδή αρνητικών καταστάσεων. Πρέπει να αναμένουμε επομένως ότι ως Νόμος της Φύσης θα έχει εφαρμογή και στον Βίο των Ανθρώπων. Εξηγεί π.χ. την «αταξία» που προέκυψε από τις μεγάλες διαφορές μεταξύ Βενιζέλου και Κωνσταντίνου, που έχει προκαλέσει τόση μεγάλη –και ενίοτε έντονη– συζήτηση στις Επιστολές των αναγνωστών της «Καθημερινής» τελευταία. Οτι η μεγάλη διαφορά, οικονομική, ασφάλειας ζωής και θρησκείας των ανθρώπων μεταξύ Μέσης Ανατολής και Αφρικής από τη μια και Δύσης από την άλλη οδήγησαν στην «αταξία» της μαζικής μετανάστευσης. Οπως ότι το γεγονός ότι η παγκοσμιοποίηση διεύρυνε περισσότερο τη διαφορά μεταξύ φτωχών και πλουσίων στη Δύση, οδήγησε στην «αταξία» της εκλογής του Τραμπ, στο Brexit, στη Λεπέν, κ.λπ. Υπάρχουν και άλλα παραδείγματα, είναι όμως προφανές ότι οι καταστροφές που διδάσκει η Ιστορία ως απόρροια των μεγάλων διαφορών είναι απλώς το αποτέλεσμα που επιτάσσει ο Δεύτερος Νόμος.

Και για τον λόγο αυτό θα κλείσω με μια προειδοποίηση: Η αυξανόμενη πόλωση στην ελληνική πολιτική ζωή και στην κοινωνία θα επιφέρει τις επιπτώσεις του Δευτέρου Νόμου και θα οδηγήσει σε «αταξία».

ΥΓ.: Για όσους τυχόν αποβλέπουν στην εξαιρετική θεωρία του Ilya Prigogine «Order out of Chaos», ας προσέξουν την κατάσταση εκκίνησης και ας ανακαλέσουν στη μνήμη τους το χάος και την ακραία μιζέρια στις ΗΠΑ και άλλες χώρες με το οικονομικό Κραχ του ’29. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΣΙΟΣ Ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ