Η βάση της Σούδας και η ανανέωση της συμφωνίας με ΗΠΑ
Διάβασα με προσοχή το ιδιαίτερα ενδιαφέρον άρθρο του διευθυντή της «Καθημερινής», κ. Αλέξη Παπαχελά, σχετικά με τις εξελίξεις στο θέμα της ανανέωσης της συμφωνίας για την αμερικανική βάση στη Σούδα («Καθημερινή» 10/5/2017). Σε αυτό αναφέρεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες προτείνουν την υπογραφή μιας νέας συμφωνίας παραχώρησης, πολυετούς διάρκειας, η οποία θα οδηγήσει σε σημαντική αναβάθμιση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ελλάδα.
Η βάση της Σούδας αποτελεί διαχρονικά μια σημαντική υποδομή για την υποστήριξη των δραστηριοτήτων και επιχειρήσεων του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού και της αμερικανικής πολεμικής αερο- πορίας. H ίδρυση της βάσης το 1969 αποτέλεσε γραμμική εξέλιξη της σταθερής παρουσίας που είχαν αναπτύξει μετά το 1957 πλοία του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού στην Κρήτη. Εκτοτε, η Σούδα –όπως και άλλες αμερικανικές εγκαταστάσεις στο ελληνικό έδαφος– έπαιξε σημαίνοντα ρόλο στις επιχειρήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές.
Η Ελλάδα επιθυμεί τη διαρκή και σθεναρή παρουσία των ΗΠΑ στη Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή και έχει κάθε συμφέρον να επεκταθεί χρονικά η σχετική συμφωνία. Μια πολυετής ανανέωση θα διευκολύνει την αμερικανική πλευρά να προχωρήσει σε κατασκευαστικά έργα και στη γενικότερη αναβάθμιση των υποδομών, ώστε να καταστεί δυνατή η στάθμευση περισσοτέρων και διαφορετικών ειδών στρατιωτικών δυνάμεων και δομών διοικητικής μέριμνας. Εντούτοις, θα ήταν χρήσιμο κατά τη διάρκεια της όποιας διαπραγμάτευσης για την ανανέωση να ληφθούν υπόψη και οι ελληνικές αμυντικές ανάγκες και η πραγματικότητα που η χώρα μας καλείται καθημερινώς να αντιμετωπίσει στο εξαιρετικά πολύπλοκο περιβάλλον ασφαλείας στο οποίο βρίσκεται.
Η Ελλάδα αποτελεί έναν από τους λίγους πυλώνες περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας στη Μεσόγειο, ένα κράτος χωρίς επεκτατικές ή αναθεωρητικές βλέψεις, ένα κράτος που στηρίζει και εφαρμόζει πλήρως το Διεθνές Δίκαιο, καθώς και έναν απολύτως σταθερό και διαχρονικά συνεργάσιμο σύμμαχο των Ηνωμένων Πολιτειών. Επιπροσθέτως, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται εν μέσω μιας βαθιάς οικονομικής κρίσης, αποτελεί μία από τις λίγες χώρες-μέλη της Συμμαχίας που τηρεί τη δέσμευση σχετικά με το ύψος αμυντικών δαπανών σε επίπεδα άνω του 2% του ΑΕΠ.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, έχω την άποψη ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να εξετάσουν, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες επιλογές ουσιαστικής εμβάθυνσης της διμερούς αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών: Πρώτον, να προσφερθεί στην Ελλάδα πρόσβαση σε σύγχρονες τεχνολογίες επιτήρησης, σε νέα προηγμένα συστήματα πυρός, καθώς και σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη τελευταίας τεχνολογίας. Δεύτερον, και εξίσου σημαντικό, την παροχή προνομιακής πρόσβασης της χώρας μας στο Πρόγραμμα Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού. Αναγκαία συν- θήκη, όμως, για την υλοποίηση οποιουδήποτε σχεδίου εμβάθυνσης των διμερών σχέσεων είναι να πάψει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας (ΥΠΕΘΑ) να προσεγγίζει την εξωτερική πολιτική ως μία ευκαιρία για εσωτερική επικοινωνιακή προβολή. Σε μία στιγμή που ορισμένα κράτη της περιφέρειάς μας επιδεικνύουν τάσεις αναθεωρητισμού, επαναπροσδιορισμού των στρατηγικών τους προτεραιοτήτων και διεθνοποίησης των εσωτερικών πολιτικών τους κύκλων, όπως η Τουρκία, τμήμα του ελληνικού συγκριτικού πλεονεκτήματος είναι η σοβαρότητα και η διεθνής αξιοπιστία. Συνεπώς, οφείλουμε να υπενθυμίσουμε στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ ότι για την πλειονότητα των θεμάτων που χειρίζεται ισχύει εν μέρει η ρήση του Κων- σταντίνου Καραμανλή «γι’ αυτά που γίνονται στην πολιτική αλλά ποτέ δεν λέγονται...».
Συμπερασματικά, η διαφαινόμενη επιδίωξη από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών για τη μακρόχρονη ανανέωση της συμφωνίας για τη βάση της Σούδας αποτελεί μία ευκαιρία για γενικότερο επαναπροσδιορισμό και περαιτέρω αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών αμυντικών σχέσεων. Η κυβέρνηση καλείται να ξεπεράσει τον εαυτό της, δηλαδή τις αριστερές ιδεοληψίες και ψυχώσεις τις και μαζί με τον εταίρο της υπουργό Εθνικής Αμυνας να εκμεταλλευθεί την ευκαιρία αυτή.
* Ο Θανάσης Π. Δαβάκης είναι βουλευτής Λακωνίας της Νέας Δημοκρατίας και πρώην υφυπουργός Εθνικής Αμυνας.