Το Κυπριακό σε σταυροδρόμι
Τελευταία προσπάθεια διατήρησης ανοικτών διαύλων η περιοδεία Εϊντε
προσπάθεια διατήρησης του χαρακτήρα «ανοικτής ημερομηνίας ολοκλήρωσης» (open-ended) θεωρείται η περιοδεία που πραγματοποιεί ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ.του ΟΗΕ για το Κυπριακό Εσπεν Μπαρθ Εϊντε. Χθες, βρέθηκε στην Αθήνα όπου είχε μια αρκετά εκτεταμένη συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών Ν. Κοτζιά, ενώ σήμερα και αύριο θα έχει επαφές στην Αγκυρα, σε μια προσπάθεια διατήρησης ανοικτών διαύλων, έπειτα από το «ναυάγιο» των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδη και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί. Μετά τη συνάντηση, ο κ. Κοτζιάς επισήμανε ότι η ουσία του Κυπριακού είναι η κατοχή κυπριακού εδάφους από τρίτη χώρα, την Τουρκία. Ο ΥΠΕΞ τόνισε τη στήριξη της Αθήνας στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, προσθέτοντας ότι αυτές συνεχίζονται «χάρη στην επιμονή της ελληνικής πλευράς». Ο κ. Κοτζιάς επισήμανε ότι βασικός λόγος για την αποτυχία των διαπραγματεύσεων έως αυτή τη στιγμή είναι η στάση της Τουρκίας σε σειρά ζητημάτων όπως οι τέσσερις ελευθερίες της Ε.Ε. αλλά και η θεώρηση που έχει η Αγκυρα έναντι του Κυπριακού ως ζητήματος τουρκικών γεωπολιτικών συμφερόντων στην περιοχή ή έναντι της Ε.Ε. Και υπογράμμισε πως «στη διαδικασία που έχει ακολουθηθεί μέχρι σήμερα, όποτε έμπαινε το ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων η Τουρκία εγκατέλειπε τον διάλογο».
Παρότι ο κ. Κοτζιάς ήταν πολύ προσεκτικός στις διατυπώσεις του για την ουσία του προβλήματος, άφησε ακόμη μία φορά αιχμές για τον κ. Εϊντε, λέγοντας πως «έγινε κατανοητό από όλες τις πλευρές ότι πρέπει να συγκεντρωθούμε στη λύση του Κυπριακού και όχι στη διασφάλιση των γεωπολιτικών ή ευρωπαϊκών συμφερόντων της Τουρκίας».
Ο κ. Εϊντε, από την πλευρά του, περιέγραψε το Κυπριακό ως μέρος μιας ευρύτερης διαδικασίας, η οποία αναπόφευκτα δεν επηρεάζει μόνο τις δύο κοινότητες του διχασμένου νησιού αλλά και «τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τις ευρωτουρκικές σχέσεις και, γενικά, τις σχέσεις στην Ανατολική Μεσόγειο». Επιπλέον αναφέρθηκε στις «ευκαιρίες» που αναδύονται για συνεργασία γύρω από την ενέργεια και μπορεί να αντιμετωπιστούν καλύτερα «στο πλαίσιο ενός συμβιβασμού, παρά στο πλαίσιο βαθέος διχασμού». Σε σχετική ερώτηση για τις εκλογές στη Νορβηγία τον επόμενο Σεπτέμβριο, ο κ. Εϊντε ανέφερε ότι προς το παρόν παραμένει προσηλωμένος στη δουλειά του στο Κυπριακό «για όσο εξακολουθεί να υπάρχει ελπίδα».
Ως προς το επόμενο σκέλος του ταξιδιού του κ. Εϊντε, φαίνεται ότι η Αγκυρα δεν πρόκειται να προτείνει κάτι ρηξικέλευθα διαφορετικό από τις γνωστές τουρκικές θέσεις. Από την τουρκική πλευρά, το ενδεχόμενο νέας διάσκεψης για το Κυπριακό αντιμετωπίζεται θετικά (όπως άλλωστε και από την Αθήνα), με τη μέθοδο, ωστόσο, του κ. Ακιντζί. Στην Αγκυρα εξακολουθεί να υφίσταται κριτική διάθεση έναντι του κ. Αναστασιάδη, τις κινήσεις του οποίου εντάσσουν σε μια «παρατεταμένη» προεκλογική περίοδο που διανύει η Κυπριακή Δημοκρατία. Από την τουρκική οπτική γωνία «προβληματική» θεωρείται η ρητορική προάσπισης της κυριότητας της κυπριακής ΑΟΖ τόσο από τον κ. Αναστασιάδη όσο και από την υπόλοιπη κυβέρνηση.