Οι δύο στόχοι της Αθήνας στο Eurogroup
Για έναν ακόμη συμβιβασμό στον ρεαλισμό ετοιμάζεται η κυβέρνηση στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου, όπου όλα δείχνουν ότι θα επικρατήσει η λύση για συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα «επί της αρχής», χωρίς χρηματοδότηση. Μια λύση που δεν εξασφαλίζει το «πιστοποιητικό» βιωσιμότητας του χρέους από το ΔΝΤ και απομακρύνει την προοπτική ένταξης στο QE και την έξοδο στις αγορές, εξ ου και την είχε απορρίψει στο προηγούμενο συμβούλιο ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, χαρακτηρίζοντάς την ως «τη χειρότερη δυνατή».
Δεύτερες σκέψεις επικράτησαν στο οικονομικό επιτελείο έκτοτε, καθώς έγινε φανερό ότι οι εναλλακτικές είναι ουσιαστικά ανύπαρκτες. Οι προτάσεις Σόιμπλε για ελάφρυνση του χρέους, μέσω παράτασης ωριμάσεων των ομολόγων κατά 0 - 15 χρόνια, και η ανάδειξη ευκαιριών ανάπτυξης με τη χρήση κοινοτικών κονδυλίων είναι τα δύο στοιχεία από τα οποία θα επιχειρήσει να πιαστεί αυτή τη φορά το οικονομικό επιτελείο για να εμφανίσει ως επιτυχία την έως χθες «χειρότερη δυνατή» λύση. Και τα δύο περιλαμβάνονταν στο απορριφθέν σχέδιο απόφασης του προηγούμενου συμβουλίου και η προσδοκία είναι τώρα ότι θα υπάρξουν κάποιες μικρές βελτιώσεις. Τίποτα, όμως, δεν είναι ακόμη σίγουρο.
Σε ό,τι αφορά τα αναπτυξιακά κονδύλια, όπως μεταφέρουν κοινοτικές πηγές, στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για νέους πόρους, αλλά για αξιοποίηση των ήδη υπαρχόντων. Στην Ευρώπη υποβαθμίζουν το κομμάτι αυτό, ενώ είναι αβέβαιο ποια τελικά μορφή θα πάρει. Η λέξη ανάπτυξη, πάντως, έχει μπει στο ευρωπαϊκό και κυρίως το γερμανικό λεξιλόγιο των «πρέπει» για την Ελλάδα, για άλλους λόγους. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θέλει με κάθε τρόπο να την ενισχύσει για να περιορίσει τα απαιτούμενα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Ο βασικός λόγος για τον οποίο το ΔΝΤ θεωρεί το ελληνικό χρέος μη βιώσιμο είναι γιατί προβλέπει μακροπρόθεσμο ρυθμό ανάπτυξης πολύ χαμηλό, στο 1%.
Η γαλλική πρόταση για την ελάφρυνση του χρέους, που αναμένεται να συζητηθεί αύριο στην επίσκεψη του Γάλλου υπουργού Οικονομικών Μπρινό Λεμέρ στην Αθήνα, βασίζεται ακριβώς σ’ αυτή τη λογική της σύνδεσης ελάφρυνσης χρέους με ανάπτυξη: οι παρεμβάσεις ελάφρυνσης του χρέους θα περιορίζονται όταν ο ρυθμός ανάπτυξης θα ενισχύεται και το αντίστροφο. Ακόμη και η Κριστίν Λαγκάρντ στη συνέντευξή της στη Handelsblatt είχε καλέσει τους Ευρωπαίους να «διαθέσουν περισσότερους διαρθρωτικούς πόρους στη χώρα, να προσπαθήσουν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για επιπλέον επενδύσεις».
Για τους Ευρωπαίους, ωστόσο, η ανάπτυξη σημαίνει μεταρρυθμίσεις και στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να πιέσουν περαιτέρω μέσω του Eurogroup για την προώθησή τους από την Ελλάδα. Πηγή κοντά στο ελληνικό πρόγραμμα υποστήριζε ότι «οι διαρθρωτικές αλλαγές αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία» και ανέφερε χαρακτηριστικά ως πεδία ενδιαφέροντος της Ευρώπης τη φορολόγηση της ναυτιλίας (δεν είναι τυχαία η πρόσφατη σχετική αναφορά του κ. Σόιμπλε), αλλά και θέματα που συνδέονται με τη διαφθορά και τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας του κράτους.
Εκτός από το αναπτυξιακό κομμάτι, η κυβέρνηση περιμένει κάποιες μικρές βελτιώσεις στη διατύπωση του Eurogroup της 22ας Μαΐου στο θέμα του χρέους, αν και πηγές αναγνωρίζουν ότι η παραχώρηση που είχε τότε κάνει ο κ. Σόιμπλε για 0 - 15 χρόνια παράταση της μέσης σταθμισμένης ωρίμανσης των ομολόγων είναι μάλλον ικανοποιητική. «Ξεκινάς ρυθμίζοντας το 1/3 του χρέους σου, 96 δισ. ευρώ, δεν είναι άσχημο. Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν και άλλες ρυθμίσεις», σχολιάζει πηγή. Το πρόβλημα ήταν ότι η πρόταση δεν θεωρήθηκε αρκετά ικανοποιητική από το ΔΝΤ. Για τους Ευρωπαίους, ωστόσο, όπως αναφέρει πηγή των θεσμών, «είναι στο ανώτατο άκρο του εφικτού». Ετσι, τα περιθώρια βελτιώσεων είναι περιορισμένα. Αυτό που επιχειρείται, σύμφωνα με πηγή κοντά στο ελληνικό πρόγραμμα, είναι μια λύση που «θα ξεκαθαρίζει τον ορίζοντα, θα αποδραματοποιεί τη συζήτηση για το χρέος, θα είναι τροχιοδεικτικού χαρακτήρα, όχι απαραίτητα αποκαλυπτική».
Σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή του ΔΝΤ «επί της αρχής» και χωρίς χρηματοδότηση, όπως φαίνεται ότι είναι το πιθανότερο σενάριο, θα συνοδεύεται από αρνητική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους ή δεν θα υπάρχει καθόλου ανάλυση. Η ελληνική πλευρά, όπως αναφέρει αρμόδια πηγή, προτιμά φυσικά το δεύτερο, γιατί τότε η ΕΚΤ δεν θα χρειαστεί να πάει κόντρα στο ΔΝΤ, αν αποφασίσει να συζητήσει θέμα QE.
Ελάφρυνση του χρέους μέσω παράτασης ωριμάνσεων των ομολόγων κατά 0 - 15 χρόνια και ανάδειξη ευκαιριών ανάπτυξης με τη χρήση κοινοτικών κονδυλίων.