Ανατροπές στην αυλή του Μαξίμου

Αποστάσεις από Τσακαλώτο και Χουλιαράκη – Πιο κοντά Τζανακόπουλος, Παππάς και Rothtschild – Πώς διαμορφώνονται οι ισορροπίες

Κραδασμούς στον στενό πυρήνα της κυβέρνησης και ανακατατάξεις στα κέντρα επιρροής στο Μέγαρο Μαξίμου έχει προκαλέσει η διαφαινόμενη κατάρρευση του αφηγήματος του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα για ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης με παράλληλη διασφάλιση απτών μέτρων απομείωσης του χρέους και ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Τσίπρας χαράσσει πλέον τη στρατηγική του βασιζόμενος κυρίως στους υπουργούς Επικρατείας Δημ. Τζανακόπουλο και Ψηφιακής Πολιτικής Ν. Παππά, ο οποίος δεν πέρασε απαρατήρητος ότι ήταν παρών στην προ εβδομάδων συνάντηση του πρωθυπουργού με τη διευθύντρια του ΔΝΤ κ. Κριστίν Λαγκάρντ στο Πεκίνο. Επίσης, ρόλο στον σχεδιασμό του Μεγάρου Μαξίμου διαδραματίζει η Rothschild, που λειτουργεί ως σύμβουλος με την οποία συνεργάζεται η κυβέρνηση για τα θέματα του χρέους. Αντιθέτως, κατά τις ίδιες πηγές, σε δεύτερο πλάνο έχουν περάσει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής του Γ. Χουλιαράκης. Στον κ. Τσακαλώτο «χρεώνεται» ότι ανέδειξε επικοινωνιακά σε θέματα ύψιστης σημασίας τα μέτρα για το χρέος και κυρίως την ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, με αποτέλεσμα, πλέον, ο ίδιος ο πρωθυπουργός να εμφανίζεται ότι «περνάει κάτω από τον πήχυ» που είχε τεθεί. Παράλληλα, υπό το πρίσμα των τελευταίων εξελίξεων η κυβέρνηση εμφανίζεται ευάλωτη στις επιθέσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης, αλλά και εκτεθειμένη έναντι των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι κλήθηκαν να ψηφίσουν τις επώδυνες περικοπές σε συντάξεις και αφορολόγητο με το επιχείρημα ότι έτσι θα άνοιγε ο δρόμος για το χρέος και το QE.

Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι τις τελευταίες ημέρες και με ορίζοντα το κρίσιμο Eurogroup της επόμενης Πέμπτης, το «αφήγημα» του Μεγάρου Μαξίμου σταδιακά διαφοροποιείται και έμφαση δίνεται, πλέον, όχι στο χρέος και στο QE, αλλά στη λήψη μιας απόφασης που θα σταθεροποιεί την ελληνική οικονομία και θα δημιουργεί όρους για ταχεία ανάπτυξη. Οπως προαναφέρθηκε, όμως, στο στόχαστρο της παρασκηνιακής κριτικής βρίσκεται και ο κ. Χουλιαράκης. Στον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών χρεώνονται αστοχίες στη διαπραγμάτευση, αλλά και έλλειμμα συνεργασίας με άλλους υπουργούς.

Ο ανασχηματισμός

Η αλλαγή του κυβερνητικού αφηγήματος με στροφή στη ρητορική περί ανάπτυξης, αλλά και η σπουδή με την οποία ψηφίστηκαν, μέσω τροπολογιών, την περασμένη Παρασκευή τα τελευταία προαπαιτούμενα σηματοδοτεί τη βούληση του πρωθυπουργού η όποια συμφωνία με τους δανειστές να ολοκληρωθεί στο Eurogroup της επόμενης εβδομάδας, υπό την αίρεση, βεβαίως, ότι θα είναι έστω οριακά βελτιωμένη από εκείνη που παρουσιάστηκε στον κ. Τσακαλώτο στις 22 Μαΐου. Ο κ. Τσίπρας δεν επιθυμεί το «ελληνικό ζήτημα» να φθάσει στη Σύνοδο Κορυφής της 22ας Ιουνίου, αφού ακόμη και αν υπάρξουν αποτελέσματα, οι τελικές αποφάσεις θα πρέπει να επικυρωθούν σε νέο έκτακτο Eurogroup, εξέλιξη που συνεπάγεται νέες καθυστερήσεις και αβεβαιότητες που θα βυθίσουν την ελληνική οικονομία σε κύκλο αστάθειας.

Οπως αναφέρουν κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, εάν η συμφωνία επιτευχθεί, ο κ. Τσίπρας θα έχει «καθαρό πολιτικό χρόνο ενός έως ενάμισι έτους και θα επιχειρήσει άμεσα την επανεκκίνηση της κυβέρνησης». Πρακτικά, η ανωτέρω αναφορά παραπέμπει σε σχεδιασμό του πρωθυπουργού που, παρά τις διαψεύσεις, προβλέπει αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα σε σύντομο χρόνο και εκλογές είτε τον Ιούνιο ή το φθινόπωρο του 2018.

Ο ανασχηματισμός εκτιμάται ότι θα απορροφήσει ένα μέρος του πολιτικού κόστους που αναγνωρίζεται ότι θα συνοδεύει την ολοκλήρωση της συμφωνίας με τους εταίρους. Επίσης, θα δημιουργήσει την αίσθηση για «αλλαγή σελίδας», αλλά και θα αντιμετωπίσει προβλήματα και δυσλειτουργίες που έχουν εντοπιστεί στο κυβερνητικό σχήμα. Στο πλαίσιο, δε, αυτό, είναι πολύ πιθανόν να υπάρξουν σαρωτικές αλλαγές στο οικονομικό επιτελείο. Οπως λέγεται, εξάλλου, ο ίδιος κ. Τσακαλώτος επιθυμεί μεν να είναι στην κυβέρνηση, αλλά δεν έχει ως προτεραιότητα να παραμείνει υπουργός Οικονομικών. Μάλιστα, προ εβδομάδων φέρεται να είχε υποβάλει παραίτηση στον πρωθυπουργό, αλλά μεταπείστηκε έπειτα από συζητήσεις με πρόσωπα της απολύτου εμπιστοσύνης του κ. Τσίπρα, αλλά και κορυφαία στελέχη της κίνησης των «53+».

Το δεύτερο σκέλος του σχεδιασμού του Μεγάρου Μαξίμου έχει ως επίκεντρο τον χρόνο των προσεχών εκλογών. Βεβαίως, διακηρυγμένη θέση του πρωθυπουργού είναι πως η επόμενη εκλογική αναμέτρηση θα πραγματοποιηθεί με την ολοκλήρωση της τετραετίας. Ομως, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και των κομμάτων της αντιπολίτευσης εκτιμούν πως η χώρα θα οδηγηθεί στις κάλπες εντός του 2018 –το πιθανότερο πριν από το καλοκαίρι– για δύο λόγους. Πρώτον, έτσι ο κ. Τσίπρας θα αποφύγει τον σκόπελο της διαπραγμάτευσης με το ΔΝΤ για το κατά πόσον ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 3,5% είναι εφικτός χωρίς την επίσπευση της εφαρμογής των μέτρων για τις συντάξεις και το αφορολόγητο. Δεύτερον, θα μπορεί να ελπίζει στο σενάριο της «δεξιάς παρένθεσης». Η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εκλογές, με βάση τις δημοσκοπήσεις, προεξοφλείται.

Ομως, ο κ. Τσίπρας θα μπορεί να ελπίζει σε μια «μεγάλη επιστροφή» το 2020, εάν ο κ. Μητσοτάκης αδυνατεί να οικοδομήσει μια πλειοψηφία 180 βουλευτών ώστε να περάσει τον σκόπελο της προεδρικής εκλογής που συνεπάγεται η ολοκλήρωση της θητείας του κ. Πρ. Παυλόπουλου. Εξάλλου, ήταν ακριβώς το «μπλοκάρισμα» της προεδρικής εκλογής του 2015 από τον ΣΥΡΙΖΑ που οδήγησε τη χώρα στις κάλπες και τον κ. Τσίπρα στην πρωθυπουργία...