Η «νέα διασπορά» ζητεί να ψηφίζει
Ερευνα σε έξι χώρες αποκαλύπτει τους λόγους που είναι αναγκαία η ψήφος των ομογενών, ακόμη και από τον τόπο διαμονής τους
«Το γεγονός ότι ζούμε στο εξωτερικό δεν σημαίνει ότι έχουμε ρίξει μαύρη πέτρα». Με αυτή τη φράση, ο Γιώργος Καΐλας ξεκινά να εξηγεί στην «Κ» τα κίνητρα που τον ώθησαν να οργανώσει την έρευνα ώστε να καταδείξει τη σχέση που διατηρούν οι Ελληνες που ζουν εκτός συνόρων με το ελληνικό κράτος. Ο κ. Καΐλας όπως και εκατοντάδες άλλοι δεύτερης ή τρίτης γενιάς ομογενείς προσπαθούν να διατηρούν στενούς δεσμούς με την Ελλάδα μετέχοντας στη δημόσια ζωή και διεκδικώντας ενεργή συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. «Πολλοί από εμάς συνεχίζουμε να κρατάμε δεσμούς με τη χώρα μας, ενημερωνόμαστε καθημερινώς για τις εξελίξεις και συμμετέχουμε εμπράκτως στην κοινωνία των πολιτών. Δεν υπάρχει λόγος να μην μπορούμε να ψηφίζουμε από τους τόπους διαμονής μας. Το πρόβλημα όμως ήταν ότι μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν στοιχεία που αποδεικνύουν την πραγματική, σημερινή σχέση μας με την Ελλάδα».
Οπως εξηγεί στην «Κ» ο κ. Μιχάλης Ιωαννίδης, ερευνητής Συγκριτικού Δημοσίου Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, η υπόθεση ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού δεν σχετίζεται με το δικαίωμα αλλά με τη δυνατότητά τους να μετέχουν στις εκλογές. «Το ελληνικό δίκαιο δεν αποκλείει κανέναν πολίτη από τη διαδικασία, το πρόβλημα έγκειται στη δυνατότητα μετάβασης των ατόμων στην Ελλάδα την ημέρα των εκλογών».
Οπως προσθέτει ο ίδιος σε σχετικό του άρθρο στην «Κ», «η ελληνική πολιτεία, όπως έχει υποστηρίξει και επίσημα ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, χρησιμοποιεί την υποχρέωση παρουσίας στον τόπο των εκλογών ως τρόπο έμμεσου περιορισμού της συμμετοχής των αποδήμων στην εκλογική διαδικασία.
Με τον έμμεσο αυτό τρόπο η Βουλή αποφεύγει ήδη από το 1975 να απαντήσει στο βασικό ερώτημα: αν ο δεσμός των αποδήμων με την ελληνική πολιτική κοινότητα είναι επαρκής, ώστε να δικαιολογεί τη συμμετοχή τους στην εκλογική διαδικασία».
Για την έρευνα ερωτήθηκαν 1.600 άτομα, εκ των οποίων 800 ζουν εντός της ελληνικής επικράτειας και 800 εκτός και συγκεκριμένα στις έξι χώρες που σήμερα φιλοξενούν τις μεγαλύτερες κοινότητες Ελλήνων (εξαιρουμένης της Κύπρου), δηλαδή στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Γερμανία και τη Γαλλία.
Το 65% των συμμετεχόντων στην Ελλάδα και περίπου το 75% των συμμετεχόντων στο εξωτερικό απάντησαν ότι θα υποστήριζαν ή θα μπορούσαν να υποστηρίξουν κάποια νομοθεσία που θα επέτρεπε την ψήφο των Ελλήνων της διασποράς από τον τόπο διαμονής τους.
Οι Ελληνες πολίτες που ζουν στο εξωτερικό είναι, πράγματι, σε θέση να συμμετέχουν στον δημόσιο διάλογο σύμφωνα με τα ευρήματα, καθώς το 50% έχει τουλάχιστον 13 χρόνια εκπαίδευσης στην Ελλάδα και κατά μέσον όρο το 67% κατάφερε να απαντήσει σωστά σε ερωτήσεις σχετικά με τα τρέχοντα πολιτικά γεγονότα στην Ελλάδα.
Πάνω από 20% αυτών των πολιτών στο εξωτερικό παραμένουν ενεργοί σε ελληνικά πολιτικά κόμματα ή ομάδες πίεσης – περισσότερο από το αντίστοιχο ποσοστό για την επικράτεια. Οι Ελληνες πολίτες που ζουν στο εξωτερικό εξακολουθούν να επηρεάζονται ουσιαστικά από την ελληνική νομοθεσία. Πάνω από 60% έχουν ολοκληρώσει τη στρατιωτική τους θητεία, πάνω από 60% συνεχίζουν να πληρώνουν φόρους στην Ελλάδα και πάνω από 80% έχουν ζήσει τουλάχιστον το ήμισυ της ζωής τους στην Ελλάδα.
Τα παραπάνω ευρήματα γίνονται ισχυρότερα, σύμφωνα με τους ερευνητές, αν εστιάσουμε στη «νέα δια- σπορά» – τους Ελληνες δηλαδή που μετανάστευσαν το 2011 ή αργότερα, ύστερα από την εκδήλωση της κρίσης. Συγκεκριμένα, οι ερωτηθέντες που ανήκαν στην ομάδα των «νέων μεταναστών» απάντησαν σωστά σε ερωτήσεις επίγνωσης της ελληνικής πολιτικής σκηνής σε μεγαλύτερα ποσοστά από αυτά της επικράτειας.
Η έρευνα «Η ψήφος στους Ελληνες της Διασποράς» οργανώθηκε από το Τhink Τank Synpraxis –σε συνεργασία με την Kappa research –, το οποίο αποτελείται από νέους Ελληνες εντός και εκτός συνόρων. «Θέλουμε να συνδέσουμε το ισχυρό ανθρώπινο κεφά- λαιο της χώρας με σκοπό να αλλάξουμε τη διαμόρφωση της πολιτικής», λέει στην «Κ» το ιδρυτικό μέλος της ομάδας Νίκος Ευσταθίου.
Μέσα από έρευνες, ο οργανισμός προσπαθεί να αναδείξει τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται στο εξωτερικό ανά τομέα και να τις μετουσιώσει σε πολιτικές προτάσεις. «Δεν είμαστε κόμμα, ούτε συνδεόμαστε με κανένα.
Επιδιώκουμε ρεαλιστικές αλλαγές προς όφελος ολόκληρης της κοινωνίας, στο πλαίσιο της φιλελεύθερης δημοκρατίας και του κοινωνικού κράτους δικαίου», προσθέτει ο ίδιος.