Η Αθήνα δύναται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο ενεργειακό
Μιλάει στην «Κ» ο επικεφαλής του κέντρου για την παγκόσμια ενέργεια του Ατλαντικού Συμβουλίου, Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ
Τον σημαντικό ρόλο που δύναται να διαδραματίσει η Ελλάδα στον χώρο της ενέργειας, τόσο στο πλαίσιο της αξιοποίησης των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου όσο και με τον Νότιο Διάδρομο, τον ΤΑΡ και την υποδοχή LNG, υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο επικεφαλής του κέντρου για την παγκόσμια ενέργεια του Ατλαντικού Συμβουλίου Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ.
Ο πρώην ειδικός απεσταλμένος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την ενέργεια στην Ευρασία, που διετέλεσε πρέσβης των ΗΠΑ στην Ε.Ε. και στο Αζερμπαϊτζάν και πρωταγωνίστησε στη διοργάνωση του ετήσιου ενεργειακού συνεδρίου του Ατλαντικού Συμβουλίου στην Πόλη, μιλάει στην «Κ». – Πώς αποτιμάτε τον ρόλο της Ελλάδας στο ενεργειακό παζλ της Ανατολικής Μεσογείου;
– Οταν ήμουν ειδικός απεσταλμένος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Ευρασία, είχα επισκεφθεί την Ελλάδα τρεις ή τέσσερις φορές. Η Ελλάδα έχει έναν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει, όχι μόνο σε ό,τι αφορά την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και με τον Νότιο Διάδρομο και τον ΤΑΡ. Επίσης, μπορεί να εξελιχθεί σε σημαντικό σημείο εισόδου για LNG, συμβάλλοντας έτσι καθοριστικά στην τροφοδοσία και την κάλυψη όχι μόνο των δικών της αναγκών, αλλά και άλλων χωρών της Βαλκανικής. Στο πλαίσιο αυτό, ο αγωγός Ελλάδας - Βουλγαρίας (IGB) είναι πολύ σημαντικός. – Και για τη μεταφορά σχιστολιθικού αερίου από τις ΗΠΑ;
– Βεβαίως, μπορεί να συμβάλει στην τροφοδοσία της περιοχής και με αμερικανικό αέριο. Αρα, όπως σας είπα, ο ρόλος της Ελλάδας καθίσταται εκ των πραγμάτων σημαντικός. – Πώς πρέπει να μεταφερθεί το αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο στις αγορές;
– Δεν διαθέτω την τεχνική εξειδίκευση και δεν γνωρίζω ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος μεταφοράς του αερίου. Αλλά αυτό που γνωρίζω και μπορώ μετά βεβαιότητος να επισημάνω είναι ότι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για πολλές χώρες στην περιοχή. Θα έφθανα στο σημείο να πω ότι δεν υπήρξαν ποτέ στο παρελθόν τόσες πολλές ευκαιρίες για τόσες πολλές χώρες και ταυτόχρονα τόσα πολλά εμπόδια που ελπίζω ότι στο τέλος θα ξεπερασθούν, στους επόμενους μήνες και χρόνια, ώστε οι πηγές ενέργειας που βρίσκονται στην Ανατολική Μεσόγειο να αρχίσουν να μεταφέρονται προς κάποια κατεύθυνση. – Ποια κατεύθυνση;
– Δεν μπορώ να σας πω κατά πόσον θα υπάρξουν αγωγοί οι οποίοι θα πηγαίνουν στην Τουρκία ή στην Κύπρο ή στην Ελλάδα. Ολες αυτές οι προοπτικές είναι πιθανές ή ο συνδυασμός κάποιων εξ αυτών, ή ακόμη και όλες. Επίσης, αν υπάρξει λύση του Κυπρια- κού, αυτό θα δημιουργήσει πολλές ευκαιρίες. – Η επιλογή του τρόπου μεταφοράς του αερίου θα γίνει με κριτήρια οικονομικά ή γεωπολιτικά;
– Θα είναι ένας συνδυασμός των δύο. Πολλοί μου λένε, αυτά είναι θέματα εμπορικά, γιατί εμπλέκονται οι κυβερνήσεις; Ξέρετε, δεν είναι εύκολο να διαχωρίσεις τη μία πτυχή από την άλλη. Είναι δεδομένο ότι κανένα έργο δεν θα υλοποιηθεί εάν δεν είναι εμπορικά βιώσιμο. Προφανώς, πρέπει να υπάρχει η αναγκαία χρηματοδότηση, να έχει λογική, όπως και οικονομική προοπτική. Αλλά, ταυτόχρονα, η γεωπολιτική διάσταση επηρεάζει και μπορεί είτε να συμβάλει είτε να λειτουργήσει ως εμπόδιο στην κατασκευή ενός έργου. – Η Αίγυπτος;
– Η Αίγυπτος εξελίσσεται σε βασικό παίκτη στο ενεργειακό αυτό παιχνίδι, αν και η ζήτηση στο εσωτερικό της χώρας είναι τόσο μεγάλη που από μόνη της θα μπορούσε να απορροφήσει μεγάλες ποσότητες από το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου. Υπάρχουν πολλές πιθανότητες και πολλές διεργασίες είναι σε εξέλιξη. Ολοι πρέ- πει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Και προσβλέπουμε σε λύσεις που θα ωφελήσουν τις κοινωνίες των χωρών της περιοχής. – Η στρατηγική της κυβέρνησης Τραμπ στο θέμα;
– Πρώτον, οι ΗΠΑ ήταν πάντα υποστηρικτικές προς την αξιοποίηση των πηγών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ως εναλλακτικών τρόπων τροφοδότησης και κάλυψης αναγκών. Είναι, νομίζω, πολύ νωρίς για να πει κανείς ποια θα είναι η στρατηγική της κυβέρνησης Τραμπ, αλλά δεν βλέπω κανένα λόγο να μη συνεχισθεί η πολιτική αυτή. Θα με εξέπληττε εάν σημειωνόταν κάποια ριζική μεταβολή στη στάση των ΗΠΑ. Το ερώτημα που μπορεί να τεθεί είναι πόσο ενεργός θα είναι ο ρόλος της Αμερικής, και η δική μου ελπίδα είναι πως θα συνεχίσει να είναι ενεργός, αλλά μένει να το δούμε στην πράξη.