Από το ψάρι στο κρέας
Μόλις διάβασα την είδηση, θυμήθηκα την καταπληκτική αργεντίνικη ταινία «Η αγελάδα που έπεσε από τον ουρανό» (2011). Ο πάμπλουτος Καταρινός επιχειρηματίας Μουτάζ αλ Καγιάτ αγόρασε από τις ΗΠΑ και την Αυστραλία 4.000 αγελάδες και θα τις μεταφέρει αεροπορικώς στη χώρα του προκειμένου να διασφαλίσει την επάρκεια γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων.
Οι αγελάδες θα «πέσουν από τον ουρανό» σε ένα μεγάλο αγρόκτημα 50 χιλιόμετρα βόρεια της Ντόχα, η έκταση του οποίου είναι ίση με σχεδόν 70 γήπεδα ποδοσφαίρου. Εκεί, μέσα στην έρημο, ο επιχειρηματίας έχει καλλιεργήσει γρασίδι και ήδη παράγονται πρόβειο γάλα και κρέας. Τώρα, με τις 4.000 αγελάδες φιλοδοξεί από τα μέσα Ιουλίου να καλύπτει το 1/3 της ζήτησης φρέσκου αγελαδινού γάλακτος της χώρας του.
Οι πρώτες εικόνες που παρακολουθήσαμε στα δελτία ειδήσεων, με την έναρξη της κρίσης στον Κόλπο, ήταν κάτοικοι να αδειάζουν τα ράφια των σούπερ μάρκετ. Παρόλο που ο υπουργός Οικονομικών Αλι Σαρίφ αλ Ιμαντί δήλωσε ότι το εμιράτο μπορεί να εξασφαλίσει την εισαγωγή ειδών διατροφής και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης από άλλες χώρες, το εμπάργκο που έχουν επιβάλει στη χώρα οι υπόλοιπες χώρες του Κόλπου έχει σίγουρα ανησυχήσει τους κατοίκους. Και δικαίως. Πριν από την ανακάλυψη πετρελαίου το 1940, η οικονομία του Κατάρ βασιζόταν στην αλιεία ψαριών και μαργαριταριών – με την είσοδο των καλλιεργημένων μαργαριταριών στην παγκόσμια αγορά το 1920 και το 1930, η συγκεκριμένη βιομηχανία κατέρρευσε. Αργότερα εγκαταλείφθηκαν και τα ψάρια, καθώς ήρθαν το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο –το Κατάρ είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αέριου– και η χώρα πλούτισε. Αλλά σε μια κρίση σαν αυτή που βιώνει σήμερα ο πλούτος απ’ τα πετροδόλαρα, δεν μπορεί να χορτάσει τον πληθυσμό.
Μόνο 2,5% της γης στο Κατάρ είναι καλλιεργήσιμη ή κατάλληλη για βοσκοτόπια. Και αν κατά καιρούς διαβάζουμε για πρωτοποριακές τεχνικές και αγροτικά θαύματα που συμβαίνουν στην έρημο της χώρας με το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα στον κόσμο, αυτές είναι σταγόνα στον ωκεανό. Οι εισαγωγές είναι απολύτως απαραίτητες.
Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, από τις αρχές του 1990 και μετά, δημιουργεί ένα πλέγμα αλληλεξαρτήσεων που έχει αλλάξει εντελώς τη λειτουργία της. Το Κατάρ είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Και μέχρι να πραγματοποιηθεί το κρατικό πρόγραμμα ασφάλειας τροφίμων –υποτίθεται ότι έχει ξεκινήσει– που στοχεύει να το μετατρέψει σε μια αυτάρκη χώρα που θα καλλιεργεί μόνη της σε μεγάλα θερμοκήπια τα λαχανικά και τα φρούτα που χρειάζεται, θα περάσουν αρκετά χρόνια και οι κάτοικοι θα συνεχίσουν να αναμένουν βοήθεια από αέρος.