Πάνω και από τέσσερα χρόνια η αναμονή για την έκδοση μιας επικουρικής σύνταξης

Οι αιτήσεις συνταξιοδότησης αγγίζουν τις 120.000 – Κανείς δεν ξέρει πότε και πώς θα δοθούν

Σε μια ιδιότυπη ομηρία, από το υπουργείο Εργασίας και τη διοίκηση του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης, Εφάπαξ και Πρόνοιας (ΕΤΕΑΕΠ), βρίσκονται χιλιάδες ασφαλισμένοι που μάταια περιμένουν τις συντάξεις τους. Οι αιτήσεις συνταξιοδότησης αγγίζουν τις 120.000 και σε ορισμένες η αναμονή ξεπερνάει τα 4 χρόνια… Μάλιστα, ειδικά για τις περίπου 75.000 αιτήσεις που έχουν κατατεθεί από την 1η Ιανουαρίου 2015 και μετά, κανείς δεν γνωρίζει όχι μόνο το πότε θα εκδοθούν αλλά και το πώς θα υπολογιστεί η σύνταξη, καθώς ακόμη δεν έχει βρεθεί ο απαιτούμενος μαθηματικός τύπος. Η Ελληνική Στατιστική Αρχή έχει, σύμφωνα με πληροφορίες, ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι δυνατή η συλλογή των απαιτούμενων ειδικών δημογραφικών δεικτών και των προβλεπόμενων μεταβλητών που ζητούνται για την έκδοση του συγκεκριμένου μαθηματικού τύπου. Το υπουργείο Εργασίας δεν έχει προβεί σε κάποια αλλαγή, όπως έγινε με σημαντική καθυστέρηση στην περίπτωση του δείκτη προσαρμογής μισθών που απαιτούνταν για την έκδοση των νέων κύριων συντάξεων. Και η διοίκηση του ΕΤΕΑΕΠ με έγγραφό της ενημερώνει τον ΕΦΚΑ πως μέχρι νεωτέρας δεν είναι δυνατή η έκδοση των επικουρικών συντάξεων από 1/1/2015 και μετά.

Πλέον, κανείς δεν αποκλείει η έκδοση των συντάξεων να συμπέσει με τη νέα μείωση, που θα εφαρμοστεί στις προσωπικές διαφορές των ήδη καταβαλλόμενων παροχών, από το 2019. Μάλιστα, ειδικοί εκτιμούν ότι η «δεξαμενή» των συντάξεων σε αναμονή μέσα στο καλοκαίρι πρόκειται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο για το μέλλον των ήδη καταβαλλόμενων επικουρικών το 2018. Και αυτό γιατί ο ρυθμός έκδοσής τους μπορεί να αλλάξει τα χρηματοοικονομικά δεδομένα του ΕΤΕΑΕΠ και να καθορίσει εάν θα γίνουν νέες μειώσεις, πριν από τις ήδη αποφασισμένες του 2019. Να σημειωθεί ότι το υπερ-επικουρικό προχώρησε ήδη το περασμένο καλοκαίρι σε μειώσεις που έφθασαν ακόμη και το 70%, με τη μέση σύνταξη να μην ξεπερνάει πλέον τα 170 ευρώ τον μήνα, δεν μπορεί να λάβει κρατική χρηματοδότηση και εφόσον παρουσιάσει ελλείμματα θα πρέπει να «κόβει» συντάξεις.

Συνολικά, για να πληρωθούν στο σύνολό τους οι αιτήσεις εκτιμάται ότι απαιτούνται περίπου 480 με 500 εκατ. ευρώ. Η φετινή χρονιά θεωρείται εξαιρετικά κρίσιμη, δεδομένου ότι στον προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί 220 εκατ. ευρώ με στόχο να πληρωθούν 50.000 - 60.000 συντάξεις. Υψηλόβαθμα στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης, βέβαια, αποκλείουν την πιθανότητα οι νέες πληρωμές να ξεπεράσουν τις 30.000.

Μάλιστα, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι σε αυτές δεν θα συγκαταλέγονται συντάξεις που αφορούν αιτήσεις από 1/1/2015 και μετά. Ο νόμος Κατρούγκαλου όρισε ρητώς πως όσοι έχουν καταθέσει αίτηση από 1/1/2015 και μετά θα πάρουν επικουρική σύνταξη που αποτελείται από δύο τμήματα:

1. Το πρώτο και βασικό τμήμα της σύνταξης αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισης έως 31/12/2014 και υπολογίζεται με βάση ποσοστό αναπλήρωσης 0,45% κατ’ έτος επί των συντάξιμων αποδοχών, όπως υπολογίζονται και για την έκδοση της κύριας σύνταξης.

2. Το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλιση από 1/1/2015 και εφεξής υπολογίζεται σύμφωνα με το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση (NDC).

Ο τρόπος αυτός υπολογισμού, εφόσον ολοκληρωθεί ο μαθηματικός τύπος, εκτιμάται πως θα οδηγήσει σε συντάξεις της τάξης των 160 ευρώ τον μήνα κατά μέσο όρο.

Στο παζλ των οικονομικών του ΕΤΕΑΕΠ πρέπει να προστεθεί ένα κομβικό για το μέλλον των συντάξεων κομμάτι, που δεν είναι άλλο από τα διαθέσιμα κεφάλαια του κλάδου εφάπαξ - πρόνοιας. Και αυτό γιατί στην ουρά βρίσκονται περίπου 60.000 εφάπαξ βοήθημα από Δημόσιο, ευρύτερο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Οι δραματικές μειώσεις έως και κατά 22% παράλληλα με την ανάσα από τα ληξιπρόθεσμα, έχουν δημιουργήσει ένα σημαντικό απόθεμα της τάξης των 800 εκατ. ευρώ στον κλάδο. Αυτό αναμένεται να διαδραματίσει κομβικό ρόλο, στην προσπάθεια να αποφευχθούν οι νέες μειώσεις στις ήδη καταβαλλόμενες επικουρικές, κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού για το 2018. Το συνολικό κόστος των εφάπαξ βοηθημάτων που εκκρεμούν στον ειδικό κλάδο του ΕΤΕΑΕΠ αγγίζει τα 900 εκατ. ευρώ.

Κανείς δεν αποκλείει η έκδοση συντάξεων να συμπέσει με τη νέα μείωση, που θα εφαρμοστεί από το 2019.