Η μαγεία των αριθμών, οι «Μ» και οι «μ»

Τ α Μαθηματικά αποτελούν χαρακτηριστικό του σύμπαντος, είναι πραγματικά και απόλυτα, είναι αληθινά και βέβαια. Ετσι, το τι πιστεύουμε εμείς οι άνθρωποι για τα Μαθηματικά δεν έχει καμία σημασία. Οι μαθηματικοί είναι οι απόλυτοι επιστήμονες (προφανώς, αφού ασχολούνται με απόλυτες αλήθειες, αφού περιγράφουν το ίδιο το σύμπαν). Οι μαθηματικοί μιλούν τη γλώσσα της φύσης, τη γλώσσα του κόσμου. Οι μαθηματικοί ίσως να μιλάνε τη γλώσσα του Θεού (αφού ο Θεός δημιούργησε το σύμπαν).

Υπό αυτό το πρίσμα, η μαθηματική ικανότητα αποτελεί την κορύφωση των διανοητικών ικανοτήτων. Είναι η ικανότητα να μπορούμε να κατανοήσουμε την ίδια μας τη φύση, τον ίδιο μας τον εαυτό. Είναι η βασίλισσα των επιστημών. Ορίζουν την ακρίβεια. Καθορίζουν τη φύση της επιστήμης. Εφαρμόζονται σε όλες τις άλλες επιστήμες. Αυτό είναι η «Μυθιστορία» των Μαθηματικών.

Είναι η εισαγωγή σε πολλά βιβλία εκλαϊκευμένης επιστήμης. Είναι η εισαγωγή σε πολλές ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Είναι ο λόγος που ελκύει ανθρώπους στα Μαθηματικά. Πολλοί γράφουν τη λέξη «Μαθηματικός» με κεφαλαίο «Μ», σαν να δηλώνουν κάποιον που ξεπερνά τον κοινό θνητό. Ποιος δεν θα ήθελε να είναι ήρωας της παραπάνω ιστορίας; Ποιος δεν έχει σαν πρότυπο τέτοιους ήρωες; Ποιος κοινός θνητός δεν θαυμάζει το «μυαλό» του «Μ»; Αυτή η ιστορία δεν έχει πάντα θετικά αποτελέσματα. Φοβίζει τον κόσμο. Κάνει τα Μαθηματικά να φαίνονται απρόσιτα ακόμη και σε άριστους μαθητές με άλλα ενδιαφέροντα και δεξιότητες. Οδηγεί πολλούς μαθητές σε παραίτηση από τα Μαθηματικά, επειδή απλώς πιστεύουν ότι υπερβαίνουν τις δυνατότητές τους.

Δυστυχώς η ιστορία αυτή εξυπηρετεί τους σκοπούς της «μαθηματικής κοινότητας». Βοηθά στη διατήρηση μιας ελίτ, την οποία συνέχεια δικαιώνει. Είναι μέρος ενός «πολιτισμού» που γράφει μόνο σύμβολα και σχεδόν τίποτα σε μία κατανοητή γλώσσα. Απομακρύνει άλλους μορφωμένους ανθρώπους που θα μπορούσαν να ωφεληθούν από αυτά. Από κοινωνική σκοπιά, η αδυναμία προσπέλασης των Μαθηματικών έχει συμβάλει στην έλλειψη Μαθηματικής Εκπαίδευσης και Παιδείας στην πλειοψηφία του πληθυσμού. Διαχωρίζει με μεγάλη μαεστρία «έξυπνους» από «μη έξυπνους» ανθρώπους. Αυτά καθιστούν τη Μυθιστορία έναν όχι εντελώς ακίνδυνο μύθο.

Δεδομένου ότι η ιστορία αυτή είναι επιστημονικά αβάσιμη (στο σύνολό της) και κοινωνικά επιζήμια, είναι καιρός να τη διαμορφώσουμε από την αρχή. Στόχος μας πρέπει να είναι να δώσουμε μία πιο ρεαλιστική εικόνα της φύσης των Μαθηματικών και στην πορεία να κάνουμε τα Μαθηματικά πιο προσιτά…

ΥΓ.: Πηγή Εμπνευσης: Τα φετινά θέματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων.

Βιβλιογραφική Πηγή: Lakoff G., N ez R. (2000) Where Mathematics Comes From: How the Embodied Mind Brings Mathematics into Being, Basic Books, Inc.