Από τα εθνικά στο κοινωνικό κράτος
Νέο πακέτο στήριξης ως «ανάχωμα» στη συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση
έναν κύκλο κρίσιμων κινήσεων στη διπλωματική σκακιέρα, οι οποίες ξεκίνησαν με την υπογραφή της ελληνογαλλικής συμφωνίας, συνεχίστηκαν με τη δρομολόγηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Αίγυπτο, που έχει και γεωπολιτική διάσταση, και ολοκληρώθηκαν με την πενταετή ανανέωση της αμυντικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ, η κυβέρνηση στρέφει την προσοχή της στην κοινωνική ατζέντα, που αποτελεί και πρόταγμα για τους πολίτες.
Στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν το «κεκτημένο» των προηγούμενων τριών εβδομάδων στο μέτωπο των εθνικών θεμάτων ιδιαίτερα σημαντικό στο δύσκολο ισοζύγιο των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Οπως λέγεται, η γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας αναγνωρίζεται πλέον εμπράκτως από Παρίσι και Ουάσιγκτον. Παράλληλα, η χώρα έχει διασφαλίσει ισχυρές εγγυήσεις για την ασφάλεια και την εδαφική της ακεραιότητα, ενώ ως μεγάλης βαρύτητας αξιολογείται η αναφορά στην επιστολή του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν στα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Τέλος, αναφορικά με τη συμφωνία με την Αίγυπτο, επισημαίνεται η πτυχή των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών σε μια περίοδο κατά την οποία η Αγκυρα επιδιώκει να φέρει εκ νέου στο προσκήνιο τη θεωρία της «Γαλάζιας Πατρίδας». Μάλιστα, συνομιλητές του κ. Κυριάκου
Μητσοτάκη παρατηρούσαν πως ενώ ο πρωθυπουργός οικοδομούσε καθοριστικές συμμαχίες, ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο καταψήφισε την ελληνογαλλική συμφωνία, αλλά είχε ως μόνη άλλη πολιτική πρωτοβουλία την κατάθεση πρότασης για τη συγκρότηση εξεταστικής επιτροπής για τα ΜΜΕ και τις δημοσκοπήσεις.
Με τον διπλωματικό μαραθώνιο να συνεχίζεται πάντα, αλλά να περνάει σε δεύτερο πλάνο, επί της ουσίας, προτεραιότητες για την κυβέρνηση και τον Κυριάκο Μητσοτάκη θα αποτελέσουν για το αμέσως επόμενο διάστημα:
• Η διαχείριση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης, που απειλεί τον προϋπολογισμό των νοικοκυριών.
• Η κατά το δυνατόν θωράκιση της χώρας έναντι του κορωνοϊού, καθώς ο χειμώνας πλησιάζει και η επιστροφή σε κλειστούς χώρους δημιουργεί κινδύνους για την εκδήλωση νέου κύματος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να συνεχίσει τη «στήριξη» των λογαριασμών ηλεκτρικού και να προχωρήσει στη χορήγηση πρόσθετου επιδόματος θέρμανσης, πέραν των όσων είχαν ανακοινωθεί πρόσφατα, καθώς αναγνωρίζεται πως η πίεση από τις αυξήσεις τιμών στο φυσικό αέριο και στο πετρέλαιο θα είναι πολύ μεγάλη. Κατά τις ίδιες πηγές, η επιδότηση θα καλύπτει τους μήνες Ιανουάριο - Μάρτιο, και κατά πάσα πιθανότητα το κόστος θα μετακυλιστεί στον προϋπολογισμό
του 2022. Εξάλλου, ο τρέχων προϋπολογισμός έχει επιβαρυνθεί με 500 εκατ. ευρώ, από τη δέσμη των μέτρων για το ηλεκτρικό ρεύμα και τη θέρμανση που έχουν ήδη ανακοινωθεί. Επιπροσθέτως, είναι πιθανόν –σε συνδυασμό με την αναμενόμενη ανάπτυξη άνω του 6%, αλλά και τη θετική πορεία των εσόδων– να δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος ώστε η κυβέρνηση να διανείμει στο τέλος
του έτους και κοινωνικό μέρισμα στους πλέον ευάλωτους, όπως σε ανέργους, στις πολύτεκνες οικογένειες και στις οικογένειες με εξαρτώμενα τέκνα ΑμεΑ.
Ανάγκη ευρωπαϊκής λύσης
Η Αθήνα θα επιμείνει, παράλληλα, και στην ανάγκη ευρωπαϊκών λύσεων στην ενεργειακή κρίση, αρχής γενομένης από τη Σύνοδο Κορυφής, την τρέχουσα εβδομάδα. Ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης έχει διαμορφώσει ένα ουσιαστικό –και σοβαρό και για άλλα κρίσιμα ζητήματα, όπως το Σύμφωνο Σταθερότητας– «modus vivendi» με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι. Οι προσδοκίες όμως για τα ευρωπαϊκά αντανακλαστικά είναι περιορισμένες, ενώ, όπως λέγεται, τα μέτρα που έχει ανακοινώσει
ήδη η κυβέρνηση υπερβαίνουν σε εύρος τις πρόσφατες προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πάντως, λόγω της ενεργειακής κρίσης, η δημοσιονομική άσκηση για το Μέγαρο Μαξίμου γίνεται όλο και δυσκολότερη. Και τούτο, διότι είχε θέσει ως στόχο, στον απόηχο των παρενεργειών της πανδημίας στην οικονομία, να προχωρήσει και σε νέες πρωτοβουλίες με οικονομικό κόστος, όπως το εθνικό σχέδιο για τους νέους, ενώ ψηλά στην ατζέντα είναι και η αύξηση του κατώτατου μισθού.
Το δεύτερο μέτωπο που καλείται να διαχειριστεί τις επόμενες εβδομάδες το Μέγαρο Μαξίμου είναι αυτό του κορωνοϊού. Στο κυβερνητικό επιτελείο επικρατεί προβληματισμός για τα σχετικώς χαμηλά επίπεδα εμβολιασμού στον γενικό πληθυσμό και αναγνωρίζεται πως τα «προνόμια»
στους εμβολιασμένους αναφορικά με τους κλειστούς χώρους δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα. Δεν ώθησαν, δηλαδή, τους ανεμβολίαστους να προσέλθουν στα εμβολιαστικά κέντρα. Στον αντίποδα, αποτιμάται θετικά ότι έναν και πλέον μήνα μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, διαπιστώνεται πως δεν έχει προκληθεί έξαρση της πανδημίας στα σχολεία. Σε κάθε περίπτωση, γίνεται αντιληπτό πως δεν υπάρχουν άλλα διαθέσιμα εργαλεία για αύξηση των ποσοστών εμβολιασμού. Ετσι, η κυβέρνηση θα επιμείνει στη στρατηγική ότι η οικονομία δεν θα ξανακλείσει και όλη η προσοχή στρέφεται στην καλύτερη δυνατή οργάνωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας ώστε να είναι σε θέση να απορροφήσει τους κραδασμούς από ενδεχόμενο νέο πανδημικό κύμα.
Τα κέρδη από τις συμφωνίες με Γαλλία, Αίγυπτο και ΗΠΑ και η προσπάθεια της κυβέρνησης για διανομή κοινωνικού μερίσματος στο τέλος του έτους.