Να περιμένουμε και άλλες πανδημίες παρόμοιας κλίμακας
– Κάτι που με εκπλήσσει είναι ότι υπάρχει ένα τεράστιο κομμάτι του πλανήτη το οποίο είναι ακόμα ανεμβολίαστο. Εσείς, ως δημιουργοί του εμβολίου, πώς αισθάνεστε γι' αυτό και τι μπορεί να γίνει για την αντιμετώπισή του;
Οζλέμ Τουρετσί: Οταν ξεκινήσαμε αυτό το πρόγραμμα πέρυσι, ήταν ξεκάθαρο ότι θέλαμε να συμβάλουμε ώστε όλοι όσοι θέλουν και χρειάζεται να εμβολιαστούν να μπορούν να το κάνουν – και αυτή είναι η αποστολή μας. Οντως, ορισμένα μέρη του πλανήτη δεν έχουν εμβολιαστεί επειδή δεν υπάρχουν ακόμη επαρκή εμβόλια εκεί. Αυτό σημαίνει για εμάς ότι ο μαραθώνιος δεν έχει τελειώσει και έχουμε κάνει τα πάντα, μαζί με τους φίλους μας από την Pfizer, προκειμένου να αναβαθμίσουμε την παραγωγή, με απρόσμενο τρόπο, έτσι ώστε να μπορέσουμε να παραδώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα. Τρία δισεκατομμύρια δόσεις ήδη φέτος, αυτό είναι εντυπωσιακό. Και κάθε ομότιμη εταιρεία που συμμετέχει στη συνεισφορά ενός εμβολίου εγκρίνοντάς το, είναι ό,τι καλύτερο για εμάς και τον κόσμο, διότι, όπως είπατε, ο στόχος πρέπει να είναι να εμβολιαστούν όλοι. Και πιστεύουμε ότι αυτό λειτουργεί πραγματικά καλά, με την αναβάθμιση και την παροχή σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Ουγκούρ Σαχίν: Είναι πραγματικά σημαντικό να τονίσουμε ότι ήδη φέτος περίπου 1,2 δισ. δόσεις από αυτές που παράγουμε θα πάνε σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, και το επόμενο έτος θα είμαστε σε θέση να παράγουμε έως και 4-4,5 δισεκατομμύρια δόσεις. Και υποθέτω ότι ένα μεγάλο ποσοστό από αυτές θα πάει επίσης σε χώρες χαμηλού εισοδήματος. Ετσι, είμαι αισιόδοξος ότι ήδη το 2022 θα μπορούσε να υπάρχει κάλυψη σχεδόν παντού στον πλανήτη. Αν ανατρέξουμε ιστορικά, κάθε φορά που αναπτυσσόταν ένα νέο εμβόλιο, χρειάζονταν συνήθως 5 με 10 χρόνια μέχρι να εφοδιαστεί όλος ο πλανήτης με αυτό. Αυτή τη φορά μπορεί να γίνει σε δύο χρόνια.
– Πότε πιστεύετε ότι θα τελειώσει αυτός ο εφιάλτης της πανδημίας; Επίσης πιστεύετε ότι θα είμαστε περισσότερο έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την επόμενη πανδημία;
Ο.Τ.: Τι σημαίνει πότε θα τελειώσει η πανδημία; Θα ζήσουμε με αυτόν τον ιό για αρκετό καιρό. Θα εξισωθεί ως μια νέα κανονικότητα, ώστε να μπορέσουμε να τον συνηθίσουμε. Η τρομακτική φάση του ιού δεν θα παραμείνει. Πιθανότατα θα μπούμε σε μια κατάσταση, όπως με τη γρίπη, που κάποια στιγμή θα έχουμε εμβόλια, θα έχουμε προστασία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ώστε να μπορούμε να ζήσουμε μαζί του. Οσον αφορά την ετοιμότητα για τέτοιες καταστάσεις, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι, γιατί αυτή δεν θα είναι η τελευταία πανδημία με υψηλή νοσηρότητα που θα αντιμετωπίσει ο κόσμος. Πρέπει να περιμένουμε και άλλες πανδημίες παρόμοιας κλίμακας. Πότε; Δεν ξέρουμε, αλλά θα έρθουν σίγουρα. Πιστεύουμε και αισθανόμαστε ότι όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς, που είναι σημαντικοί σε περίπτωση πανδημίας, βρίσκονται σε εγρήγορση τώρα πια, έχουν μάθει και συνεργάζονται. Οπότε υπάρχουν πολλά δεδομένα για να μάθουμε από αυτή την κατάσταση, από αυτή την εμπειρία και να προετοιμαστούμε σε όλα τα επίπεδα. Γι' αυτό πιστεύουμε ότι θα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι την επόμενη φορά.
– Θέλω να σας απευθύνω κάποιες ερωτήσεις που όλοι θα ήθελαν να σας κάνουν. Αρχικά, το εμβόλιο που δημιουργήσατε θα έχει διάρκεια μεγαλύτερη του έτους; Θα καλύπτει τις νέες παραλλαγές;
Ο.Σ.: Εχουμε μια κυρίαρχη παραλλαγή αυτή τη στιγμή, την παραλλαγή «Δέλτα». Γνωρίζουμε από εργαστηριακά πειράματα ότι το
εμβόλιό μας την εξουδετερώνει και αυτή. Το σημαντικό είναι ότι τα επίπεδα των αντισωμάτων μειώνονται με την πάροδο του χρόνου και ότι η πρόσθετη τρίτη δόση, το booster, θα πρέπει να αυξήσει τον αριθμό των αντισωμάτων και έτσι να έχουμε πλήρη προστασία έναντι αυτής της παραλλαγής. Το πόσο θα διαρκέσει αυτή η προστασία πρέπει να το δούμε. Ομως, ο αριθμός των αντισωμάτων μετά την πρώτη δόση είναι πολύ υψηλός και είμαστε βέβαιοι ότι θα πρέπει να είναι απολύτως επαρκής μέχρι την επόμενη άνοιξη. Και στη συνέχεια θα πρέπει να δούμε ποια θα είναι τα επίπεδα των αντισωμάτων και αν θα υπάρξουν νέες παραλλαγές. Προς το παρόν είμαστε πολύ σίγουροι ότι οι εμβολιασμένοι θα είναι ασφαλείς.
– Πιστεύετε ότι μια τρίτη δόση είναι σημαντική σε αυτό το σημείο;
Ο.Σ.: Ετσι πιστεύουμε. Χωρίς την τρίτη δόση οι λοιμώξεις θα συνεχιστούν. Γνωρίζουμε ότι και με τη δεύτερη μόνο δόση το ποσοστό σοβαρών λοιμώξεων είναι πολύ χαμηλό. Και έτσι η δεύτερη δόση προστατεύει από σοβαρή νόσο, αλλά η τρίτη δόση διασφαλίζει ότι δεν θα υπάρχουν λοιμώξεις. Και πιστεύουμε ότι η αποφυγή των λοιμώξεων θα μπορούσε να είναι πραγματικά χρήσιμη για τον έλεγχο αυτής της πανδημίας.
– Θέλω να κάνω μια προσωπική ερώτηση. Φαίνεστε πολύ ήρεμοι, πειθαρχημένοι άνθρωποι. Ολες αυτές οι επιθέσεις στην επιστήμη, στα εμβόλια, σας επηρεάζουν; Θυμώνετε ποτέ;
Ο.Τ.: Οχι. Για την ακρίβεια βλέπουμε την άλλη όψη του νομίσματος. Εκείνη που υμνεί την επιστήμη σε μεγάλη κλίμακα. Περισσότερο απ' ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν. Και αυτό είναι που μας ενθουσιάζει και μας ενθαρρύνει, γιατί αυτό μας μαθαίνει ότι υπάρχουν πολλά άλλα προβλήματα και προκλήσεις για την ανθρωπότητα, τα οποία θα μπορούσαμε επίσης να αντιμετωπίσουμε με την επιστήμη. Ετσι βλέπουμε περισσότερο τη θετική πλευρά.
O.Σ.: Πιο προσωπικά, ο πατέρας μου πάντα έλεγε: «Αυτό που λένε οι άνθρωποι για σένα λέει περισσότερα για εκείνους παρά για εσένα». Πιστεύω πως αυτό πρέπει να το αποδεχτούμε και να δούμε πραγματικά τη φωτεινή πλευρά των πραγμάτων. Ετσι, βλέπουμε ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θέλουν να συνεισφέρουν και που πληρώνονται για να βρει η επιστήμη τη λύση.
Κάθε φορά που αναπτυσσόταν ένα νέο εμβόλιο, χρειάζονταν συνήθως 5 με 10 χρόνια μέχρι να εφοδιαστεί όλος ο πλανήτης. Αυτή τη φορά μπορεί να γίνει σε δύο χρόνια.
Η δεύτερη δόση προστατεύει από σοβαρή νόσο, αλλά η τρίτη δόση διασφαλίζει ότι δεν θα υπάρχουν λοιμώξεις.