Συναίνεση στους κόλπους της ΕΚΤ για αύξηση επιτοκίων από Ιούλιο
Ολο και περισσότερα στελέχη της τάσσονται υπέρ μιας περιοριστικής πολιτικής
Τελευταία από τις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες που διατηρεί ακόμα άκρως αναπτυξιακή νομισματική πολιτική με τα επιτόκια σε αρνητικό έδαφος και το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης σε ισχύ, η ΕΚΤ προβλέπεται να προχωρήσει σύντομα στην πρώτη αύξηση του κόστους δανεισμού. Στους κόλπους της διαμορφώνεται συναίνεση υπό την πίεση ενός πληθωρισμού που τον Απρίλιο έφτασε αισίως το 7,5%, ενώ έχει προηγηθεί η στροφή όλων των μεγάλων κεντρικών τραπεζών σε περιοριστική πολιτική.
Τελευταία αναγνωρίζουν την ανάγκη για αύξηση του κόστους δανεισμού και τερματισμό της πολιτικής των αρνητικών επιτοκίων όλο και περισσότεροι από τις λεγόμενες «περιστερές» της τράπεζας. Οι οπαδοί της αναπτυξιακής νομισματικής πολιτικής θέτουν μάλιστα ως σημείο εκκίνησης τη συνεδρίαση του Ιουλίου. Τελευταίος χρονικά ήταν την Πέμπτη ο Φινλανδός Ολι Ρεν, που σε συνέντευξή του στη φινλανδική εφημερίδα Helsingin Sanomat τόνισε πως η τράπεζα πρέπει να εγκαινιάσει στροφή στην περιοριστική νομισματική πολιτική τον Ιούλιο με στόχο να έχει εγκαταλείψει τα αρνητικά επιτόκια το φθινόπωρο, με μια ακόμη αύξηση τον Σεπτέμβριο. Εχουν, όμως, προηγηθεί ο κορυφαίος οικονομολόγος της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, καθώς και ο Φάμπιο Πανέτα, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής, που τάχθηκαν υπέρ μιας αύξησης των επιτοκίων μέσα στους επόμενους μήνες. Συντάχθηκαν, άλλωστε, μαζί τους τρία ακόμη μέλη του Δ.Σ., η Γερμανίδα Ιζαμπέλ Σνάμπελ, ο αντιπρόεδρος της τράπεζας Λούις ντε Γκίντος, αλλά και ο Γάλλος Βιλερουά ντε Γκαλό, που εν χορώ δήλωσαν τις τελευταίες ημέρες ότι επίκειται σειρά αυξήσεων των επιτοκίων – αρχής γενομένης από τον Ιούλιο.
Οι τοποθετήσεις τους συνέκλιναν με εκείνες των «γερακιών» της ΕΚΤ, που ζητούν επίμονα αύξηση των επιτοκίων και καλούν την Τράπεζα της Ευρωζώνης να ακολουθήσει την πορεία της αμερικανικής Federal Reserve και της Τράπεζας της Αγγλίας. Οι κινήσεις των δύο μεγάλων κεντρικών τραπεζών εντείνουν αναπόφευκτα την πίεση στην ΕΚΤ, καθώς στρέφονται αποφασιστικά σε περιοριστική νομισματική πολιτική, Τα επιτόκια μολονότι δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τον διαφαινόμενο κίνδυνο ύφεσης στις οικονομίες τους. Στην πλειονότητά τους, έτσι, οι οικονομικοί αναλυτές προβλέπουν αύξηση κατά 25 μονάδες βάσης τον Ιούλιο, με το κόστος του δανεισμού να διαμορφώνεται άμεσα στο -0,25% παραμένοντας, βέβαια, προς το παρόν σε αρνητικό πρόσημο.
Μιλώντας σε συνέδριο που διοργάνωσε το ινστιτούτο Bruegel, ο Φίλιπ Λέιν υπογράμμισε πως η επιστροφή της ΕΚΤ σε κανονική νομισματική πολιτική σημαίνει αύξηση των επιτοκίων σε επίπεδα άνω του μηδενός, υπό τον όρο βέβαια πως ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης παραμένει σε επίπεδα κοντά στον στόχο του 2%. Τα επιτόκια της ΕΚΤ παραμένουν
σε αρνητικό έδαφος τα τελευταία οκτώ χρόνια και συγκεκριμένα από τον Ιούνιο του 2014, όταν η τράπεζα υιοθέτησε την ακραία αυτή επιλογή ως μέρος του οπλοστασίου που είχε επιστρατεύσει κατά της κρίσης χρέους. Επί πολλά χρόνια πλειοψηφούσαν στους κόλπους της ΕΚΤ οι οπαδοί της χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Η πρόσφατη, όμως, εκτόξευση του πληθωρισμού, συνεπακόλουθο της πανδημίας, της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου, ανέτρεψε την ισορροπία δυνάμεων τους τελευταίους μήνες. Οπως σχολιάζει στους Financial Times ο Κάρστεν Μπρζέσκι, αναλυτής της ING, ήταν «με μισή καρδιά» και οι τελευταίες απόπειρες των Πανέτα και Λέιν να αποθαρρύνουν μια αύξηση των επιτοκίων τον Ιούλιο, ενώ ο Ολι Ρεν τόνισε την Πέμπτη πως η ΕΚΤ πρέπει οπωσδήποτε να αυξήσει το κόστος του δανεισμού ακόμη κι αν διακινδυνεύει μια ύφεση στην Ευρωζώνη. Εχουν, άλλωστε, εξανεμιστεί οι ελπίδες όσων στελεχών ήλπιζαν σε μια αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων.
Δεν λείπουν, πάντως, οι οικονομικοί αναλυτές που εξακολουθούν να υπογραμμίζουν πόσο παρακινδυνευμένη μπορεί να είναι μια αύξηση των επιτοκίων σε αυτή τη συγκυρία. Ανάμεσά τους η Ανιές Μπελάις, στέλεχος της Baring Investment Services Limited, που μιλώντας στο Bloomberg τόνισε ότι «η ΕΚΤ δεν χρειάζεται να προχωρήσει τόσο, καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επιβραδύνει ήδη την οικονομία και ορισμένες επιχειρήσεις περιορίζουν την παραγωγή εξαιτίας των τιμών της ενέργειας και όλα αυτά σημαίνουν πως οποιαδήποτε αύξηση των επιτοκίων θα έρθει σε ένα περιβάλλον οικονομικής επιβράδυνσης». Αν πάντως αποφάσιζε η τράπεζα να διατηρήσει μια πολιτική στην αντίθετη κατεύθυνση από τη γενικότερη παγκόσμια τάση, θα δεχόταν πολύ περισσότερες επικρίσεις σε σύγκριση με το παρελθόν, με τις περιόδους του 2008 και του 2011, όταν χωρίς να έχουν λήξει οι κρίσεις επιχείρησε να αυξήσει τα επιτόκια.
Στην πλειονότητά τους οι οικονομικοί αναλυτές προβλέπουν αύξηση κατά 25 μονάδες βάσης.