Υψηλή ανεργία και έλλειψη προσωπικού στις επιχειρήσεις

ΣΕΡΑΦΕΊΜ ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΊΔΗ Ενα νέο, παράδοξο, ίσως συναρπαστικό φαινόμενο, απασχολεί πλέον την οικονομική σκέψη διεθνώς. Ο προβληματισμός αφορά τη διαπίστωση ότι, ενώ οι οικονομίες βρίσκονται σε φάση επιβράδυνσης αν όχι ύφεσης, υπάρχει έλλειψη προσωπικού με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι αποδοχές χαμηλόμισθων κυρίως υπαλλήλων. Χαρακτηριστική είναι η διαπίστωση ότι στις ΗΠΑ για κάθε άνεργο αντιστοιχούν δύο θέσεις εργασίας και μπορεί να επιλέξει ποια προτιμά. Μήπως η έλλειψη προσωπικού οδηγεί σε άνοδο των αποδοχών και ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων; Αυτός θεωρείται ο νέος κίνδυνος.

Η ασυνήθιστη κατάσταση έφθασε κατά κάποιον τρόπο και στην ελληνική οικονομία με τη μορφή «αγανάκτησης» εστιατόρων και ξενοδόχων ότι δεν μπορούν να βρουν προσωπικό για τις κουζίνες, την εξυπηρέτηση, την καθαριότητα. Χιλιάδες

θέσεις εργασίας, κυρίως για τη θερινή περίοδο, είναι κενές.

Συνήθως θεωρούμε πρωτοφανές το δικό μας πρόβλημα, αλλά η αλήθεια είναι ότι ανάλογες εξελίξεις εμφανίζονται σε πολλές χώρες. Δεν είμαστε μοναδικοί.

Η εταιρεία Amazon ανακοίνωσε ότι θα καταβάλλει στο προσωπικό έξοδα ταξιδιού έως και 4.000 δολάρια ώστε να κάνουν ιατρικές επεμβάσεις, μεταξύ των οποίων αμβλώσεις που δεν επιτρέπονται σε κάποιες περιοχές. Στο Ντουμπάι, πριν από λίγες ημέρες ανυποψίαστοι εκδρομείς είδαν... διαδήλωση. Διανομείς γνωστής αλυσίδας με τις γαλαζοπράσινες στολές τους διαμαρτύρονταν για τις προθέσεις της εταιρείας να μειώσει τις αποδοχές τους και να αυξήσει τις ώρες εργασίας. Τα σχέδια αποσύρθηκαν.

Αλλά δεν είναι μόνον οι χαμηλόμισθοι υπάλληλοι που τους ευνοεί η αγορά εργασίας και διεκδικούν καλύτερες αποδοχές. Το Ανώτατο Δικαστήριο στις ΗΠΑ αποφάσισε ότι δικαιούνται υπερωρίες οι εργαζόμενοι στις

υπεράκτιες εξέδρες άντλησης πετρελαίου ή αερίου ακόμη και αν οι αποδοχές τους είναι πάνω από 200.000 δολάρια.

Η πρώτη συνέπεια της έλλειψης προσωπικού είναι, βέβαια, η αύξηση αποδοχών. Η κυβερνητική απόφαση να αυξηθεί ο κατώτερος μισθός τον Μάιο κατά 7,5% προφανώς είναι εύστοχη, αλλά δεν λύνει το πρόβλημα.

Αλλωστε δεν είναι ένα το αίτιο της κατάστασης. Ειδικά σε ό,τι αφορά την εστίαση και τον τουρισμό, συμπίπτουν η αναχώρηση από τη χώρα μεταναστών, παραμελημένη επαγγελματική εκπαίδευση, η έλλειψη αμειβόμενης πρακτικής και το γεγονός ότι στη διάρκεια της πανδημίας πολλοί βρήκαν απασχόληση σε άλλους κλάδους.

Το πρόβλημα εξάλλου δεν είναι σημερινό. Πέρυσι, στην αιχμή της θερινής σεζόν, 53.249 θέσεις εργασίας στα ξενοδοχεία δεν καλύφθηκαν. Το ποσοστό είναι παρόμοιο σε όλα τα τμήματα των ξενοδοχείων.

Σύμφωνα με μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ («Απασχόληση και ελλείψεις εργατικού δυναμικού στα ξενοδοχεία στην αιχμή της θερινής σεζόν 2021»), η έλλειψη προσωπικού υπήρχε ειδικά σε πολλά νησιά και απομακρυσμένες περιοχές, αλλά οξύνθηκε σε μεγάλο βαθμό λόγω της πανδημίας. Φέτος οι κενές θέσεις εργασίας υπολογίζονται σε 50.000 και είναι παράδοξο, αφού οι άνεργοι με βάση τα επίσημα στοιχεία είναι 600.000 άτομα.

Η αλήθεια είναι ότι η απασχόληση τους καλοκαιρινούς μήνες δεν καλύπτει συνήθως τις ανάγκες του χειμώνα, η μηνιαία αμοιβή είναι περίπου 1.000 ευρώ και αφορά συχνά επταήμερη εργασία, δώδεκα ωρών την ημέρα.

Πέρα όμως από τις δυσκολίες αυτές, υπάρχουν και οι κοινωνικές συνθήκες. Η έννοια «καλή δουλειά» δεν ακούγεται εύκολα στις οικογένειες, η ιδέα να εργάζονται οι νέοι το καλοκαίρι δεν είναι διαδεδομένη, η επαγγελματική εκπαίδευση δεν έχει κύρος. Ωστόσο, η στατιστική είναι αμείλικτη. Το 50% των θέσεων εργασίας που δεν καλύφθηκαν πέρυσι, αντιστοιχεί στις ειδικότητες καμαριέρας, receptionist, σερβιτόρου, βοηθού σερβιτόρου, λαντζέρη, barista και στην τεχνική υποστήριξη. Η ζήτηση σεφ είναι μεγάλη, αλλά κυρίως για τηλεοπτικές εκπομπές.

Χιλιάδες θέσεις εργασίας, κυρίως για τη θερινή περίοδο, είναι κενές.