Διόλου εύκολο για το ΝΑΤΟ να αποτρέψει τη Ρωσία
– Πιστεύετε πως η Ευρώπη και το ΝΑΤΟ λαμβάνουν επαρκή μέτρα για την προστασία των χωρών της Βαλτικής και την αποτροπή των ρωσικών ενεργειών;
– Ολοι προσπάθησαν να αποτρέψουν τη Ρωσία πριν εισβάλει στην Ουκρανία. Ο πρόεδρος Μπάιντεν είχε τηλεφωνική επικοινωνία. Ο πρόεδρος Μακρόν επισκέφθηκε τον Πούτιν και είχε 16 τηλεφωνήματα. Η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ συναντούσε τον Πούτιν κάθε μήνα πριν ολοκληρώσει τη θητεία της. Ολοι προσπάθησαν να αποτρέψουν τη Ρωσία. Το πώς λοιπόν αποτρέπεις τη Ρωσία είναι ένα μυστήριο για μένα. Δεν φαίνεται να είναι κάτι εύκολο να γίνει.
Νομίζω όμως ότι υπήρξε μια σοβαρή αφύπνιση των χωρών εκείνων που δεν ήθελαν να σκεφτούν ότι οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία κινδυνεύουν από τη Ρωσία και που μας έλεγαν συνεχώς ότι έχουμε κολλήσει στο παρελθόν. Ημασταν καχύποπτοι και ήμασταν προκατειλημμένοι επειδή είχαμε την εμπειρία. Θεωρούμασταν προκατειλημμένοι απέναντι στους Ρώσους, επειδή είχαμε δει πώς μπορούσαν να είναι και είχαμε δει πώς μπορούσαν να αθετήσουν τις υποσχέσεις τους και φυσικά μπορούσαμε να δούμε την προπαγάνδα τους.
Παρεμπιπτόντως, από τότε που ανεξαρτητοποιηθήκαμε, η προπαγάνδα τους προσπαθούσε να παρουσιάσει όλες αυτές τις
χώρες που απέκτησαν την ανεξαρτησία τους με τον χειρότερο τρόπο διεθνώς. Φυσικά, κάθε ευκαιρία αξιοποιήθηκε σαφώς και από εμάς για να μην είναι φιλικές οι χώρες προς αυτούς (Ρώσους) – και όμως χώρες όπως η Γερμανία είχαν διαφορετική γνώμη.
Δούλεψα σκληρά για να προειδοποιήσω τους Αμερικανούς για αυτό το συναίσθημα των Ρώσων και όπως και οι Γάλλοι και οι Γερμανοί και όποιοι συνάντησα εκείνη την εποχή, είπαν –για παράδειγμα ο σύμβουλος της Μέρκελ, ο Βόλκερ–: «Ω, ναι, αλλά ξέρετε, τώρα θέλουμε να έχουμε ειρήνη και θα ήταν καλύτερα να έχουμε καλές εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία, θα τους βάλουμε στον καπιταλιστικό κόσμο και θα γίνουν πλούσιοι, τότε αυτόματα θα γίνουν και αυτοί δημοκρατικοί».
Για εμάς αυτό ήταν τελείως παράλογο, για αυτούς εντελώς λογικό, αλλά αυτό ήταν το πρόσωπο που συναντήσαμε και στη συνέχεια μας έλεγαν: «Οταν εσείς στις χώρες της Βαλτικής επιμένετε πάρα πολύ στην
ανεξαρτησία σας, κατά κάποιον τρόπο αποσταθεροποιείτε την Ευρώπη». Και η δική μου απάντηση: «Βλέπω ότι το σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μολότοφ μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας και το πνεύμα του Φον Ρίμπεντροπ πλανάται ακόμα πάνω από τα μυαλά των Γερμανών πολιτικών», επειδή είναι έτοιμοι να κάνουν κατά κάποιον τρόπο μια συμφωνία με τη Ρωσία πάνω από τα κεφάλια των χωρών που βρίσκονται μεταξύ τους.
– Ποιο θα ήταν το μήνυμά σας για την ενότητα της Ευρώπης και τις κοινές αξίες που απειλούνται συνεχώς;
– Ελπίζω ότι η Ευρώπη θα παραμείνει ανοικτή στην επικοινωνία,
ανοικτή στις ελεύθερες ιδέες και θα συνεργαστεί ως μονάδα, ως ηπειρωτική μονάδα, για να υπερασπιστεί αυτές τις αξίες. Ομως, ένα πράγμα που θα ήθελα να τονίσω είναι πως δεν αρκεί να έχουμε συνθήκες, γραπτά κείμενα και συμφωνίες. Ειδικά αν οι άνθρωποι δεν έχουν στις καρδιές τους το συναίσθημα, ότι μπορώ να νιώσω τι νιώθει ένας άνθρωπος ή οι ψαράδες στην Ελλάδα ή ένας ψαράς στη βόρεια Σουηδία, τι νιώθει ο οποιοσδήποτε αλλού στην Ευρώπη και να συμπάσχουμε. Αυτό το συναίσθημα πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά μας. Χωρίς συμπάθεια και ενσυναίσθηση η ενότητα της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα είναι δύσκολη.