Μπαϊρακτάρ
Θα ακουγόταν σαν τραγουδάκι παιδικό, αν δεν το τραγουδούσαν Ουκρανοί στρατιώτες. Την εικόνα της ένστολης κομπανίας διαδέχονται «χιονισμένα», ασπρόμαυρα πλάνα από ρωσικά άρματα και συστοιχίες πυραύλων που τη μια στιγμή φαίνονται στο στόχαστρο και την επόμενη εκρήγνυνται και γίνονται σκόνη. «Μπαϊρακτάρ! Μπαϊρακτάρ!», λέει το ρεφρέν.
Τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που σχεδιάζει και παράγει ο 43χρονος γαμπρός του Ερντογάν, Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ, έχουν αποκτήσει φήμη φθηνού και καίριου όπλου στο πεδίο της Ουκρανίας. Οι Ουκρανοί τα δοξολογούν σαν στρατηγικό τους πλεονέκτημα. Αλλά όχι μόνο. Τα UAV πλέον είναι ένα γεωπολιτικό εργαλείο, που επιτρέπει στον εξαγωγέα του να «δένει» τις χώρες-πελάτες (από τη Νιγηρία μέχρι το Αζερμπαϊτζάν) με μια διαρκή σχέση προμήθειας λογισμικού και ανταλλακτικών. Φθηνή τεχνολογία. Ασύμμετρη αποτελεσματικότητα. Λεφτά και επιρροή. Είναι μια αμυντική και διπλωματική επένδυση μάλλον πολύ αποδοτική για ένα καθεστώς τόσο οπισθοδρομικό όσο το ερντογανικό.
«Μπαϊρακτάρ! Μπαϊρακτάρ!». Με τον
ουκρανικό θούριο για το τουρκικό όπλο στο φόντο, μπορούσε κανείς να παρακολουθήσει με άλλο μάτι τη συνεδρίαση στην Επιτροπή Εξωτερικών και Αμυνας της Βουλής. Μπορούσε να συγκρίνει τον χρόνο της εξέλιξης της τουρκικής βιομηχανίας με το ρεύμα χρόνου στο οποίο έμοιαζε εγκλωβισμένος ο εισηγητής της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Εξηγώντας την απόφαση του κόμματός του να καταψηφίσει την αμυντική συμφωνία με τις ΗΠΑ, ο Γιώργος Κατρούγκαλος ανέσκαψε όλα τα στερεότυπα του προηγούμενου αιώνα: Τον Πιουριφόι και τον Βαν Φλιτ· το ανάθεμα για «πλειοδοσία» και για «δώσ’ τα όλα» έναντι της υπερδύναμης· την «πολυδιάστατη πολιτική» με «γέφυρα προς τη Ρωσία» και κινεζικά δίκτυα 5G.
στο εγχείρημα του Κατρούγκα
λου να μεταφράσει για ακόμη μία φορά την εξωτερική σε εσωτερική πολιτική, η πλειοψηφία έμοιαζε κι εκείνη ευάλωτη στο δικό της παρελθόν: Στο 1993. Τότε που η εξωτερική πολιτική είχε όντως επιστρατευθεί σαν όχημα για «ιδιοτελέστατες ατζέντες» – σύμφωνα με τη χθεσινή διατύπωση του υπουργού Εξωτερικών. Από τη μία, η Αριστερά, που κάποτε προσέπεσε στην αυλή του Τραμπ, παραδινόταν στους αντιπολιτευτικούς της αυτοματισμούς με τον ρετρό αντιαμερικανισμό της. Από την άλλη, η Δεξιά έδειχνε έτοιμη να υποκύψει στην παράδοση της κούρσας φρονήματος στον εσωκομματικό της στίβο.
Πιο οδυνηρή από την υποτροπή στην παλιά συνθηματολογία είναι η συζήτηση που δεν έγινε. Η συζήτηση που το πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να κάνει, προκειμένου να διοχετεύσει τους εθνικούς πόρους –χρήματα, αλλά και ανθρώπους– σε μια πιο έξυπνη εξωτερική και αμυντική πολιτική.
για το αν πρέπει να τρυπήσουμε, λέει, τον βυθό. Αλλά το κοίτασμα του εθνικού ταλέντου, που θα μπορούσε να εξοπλίσει τη χώρα με όρους 21ου αιώνα, το αφήνουμε να λιμνάζει ανεκμετάλλευτο.