Μορφή παγόβουνου έχει το έγκλημα στον κυβερνοχώρο
Ο επικεφαλής της αστυνομίας στη Γιούτα είχε επιδοθεί στον αγώνα κατά των οπιοειδών όταν συνειδητοποίησε ότι υπάρχει έλλειψη στοιχείων για τις ηλεκτρονικές πωλήσεις φενταλίνης και πως αυτό εμποδίζει τις έρευνες. Στη Φιλαδέλφεια, κάθε κλοπή iPhone αντιμετωπιζόταν ως μεμονωμένη, με αποτέλεσμα να ανθήσουν παράνομα δίκτυα διανομής κλεμμένων κινητών. Και στο Νάσβιλ, οι εισαγγελείς δεν είχαν στοιχεία για τη νέα απάτη μέσω email με υπογραφή «απατημένος σύζυγος». Ανώνυμοι εκβιαστές αποστέλλουν μαζικά επιστολές σε άνδρες, απειλώντας να αποκαλύψουν τις απιστίες τους. Κάποιοι δεν έχουν κάνει κάτι, άλλοι όμως αισθάνονται ένοχοι και δέχονται να πληρώσουν, ενίοτε με bitcoins.
Ξεπερασμένα χαρακτηρίζουν οι διωκτικές υπηρεσίες των ΗΠΑ τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους για την αντιμετώπιση του κυβερνοεγκλήματος. Την ώρα που ορισμένες μορφές εγκληματικότητας υποχωρούν, άλλες ενισχύονται. Καθώς, όμως, πολλά από τα αδικήματα διαπράχθηκαν ψηφιακά, οι κατά τόπους αστυνομικές υπηρεσίες αποδείχθηκαν ανίκανες να αντιμετωπίσουν και να καταγράψουν αξιόπιστα το φαινόμενο.
«Πολλοί ύποπτοι εκμεταλλεύονται την ψηφιακή φύση του εγκλήματός τους και δεν φοβούνται τη δίωξη. Την ίδια ώρα, ως αστυνομικός πώς θα αναλύσω κάτι για το οποίο δεν διαθέτω στοιχεία;» λέει ο επικεφαλής της αστυνομίας του Νάσβιλ στο Τενεσί, Τζέισον Ράινμπολτ.
Πολλά από τα αδικήματα δεν θεωρούνται καν σοβαρά από την αστυνομία, που επιλέγει συνειδητά να μην καταγράφει περιστατικά πλαστογραφίας, κλοπής ταυτοτήτων, σεξουαλικής εκμετάλλευσης, επιθέσεων χάκερ, αγορών ναρκωτικών μέσω του σκοτεινού διαδικτύου (dark web) και απάτης μέσω πιστωτικών καρτών. Η τεχνολογία δημιούργησε έτσι ιδανικό πεδίο δράσης για επινοητικούς εγκληματίες, οι οποίοι αυξάνουν τα κέρδη τους χωρίς να αναγκάζονται να καταφεύγουν σε βίαιες μεθόδους. Η ψηφιακή εγκληματικότητα επιτρέπει την αποστασιοποίηση του θύτη από το θύμα του, εξαλείφοντας τον φόβο της σύλληψης. Οι κ υ βερν ο εγκληματίες παραμένουν άγνωστοι, ενώ οι διωκτικές αρχές αναρωτιούνται ποιος έχει την αρμοδιότητα έρευνας, δίωξης και παραπομπής στη Δικαιοσύνη των δραστών.
Πολλοί εγκληματολόγοι, πανεπιστημιακοί και αξιωματούχοι αστυνομικών υπηρεσιών εκτιμούν ότι το βίαιο έγκλημα, όπως η ένοπλη ληστεία, αποτελεί αναχρονισμό. Στη σύγχρονη εποχή, οι ψηφιακές λεωφόροι αντικατέστησαν τους δρόμους των πόλεων ως σκηνικό αξιόποινων πράξεων. Η υποχώρηση της εγκληματικότητας, για την οποία επαίρονται οι δημοτικές αρχές πολλών αμερικανικών πόλεων, οφείλεται στη μετεξέλιξή της στην ψηφιακή εποχή και στην αδυναμία των αστυνομικών αρχών να υπολογίσουν το εύρος του προβλήματος. «Πρόκειται για την παρομοίωση του παγόβουνου. Γνωρίζουμε μόνο όσα βλέπουμε στην επιφάνεια, ενώ το “ζουμί” βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του νερού», λέει η Νόλα Τζόις, πρώην επικεφαλής της αστυνομίας της Φιλαδέλφειας, που συμμετέχει σε επιτροπή μελέτης του κυβερνοεγκλήματος. Το κέντρο καταγραφής εγκλημάτων μέσω Διαδικτύου, που ίδρυσε το FBI, δέχθηκε σχεδόν 300.000 καταγγελίες το 2016, ενώ ψηφιακοί απατεώνες έκλεψαν πολλά δισεκατομμύρια δολάρια από αδαείς τη χρονιά εκείνη. Οι αριθμοί αυτοί ενισχύθηκαν σημαντικά εξαιτίας της πανδημίας και της εκτίναξης του ψηφιακού εμπορίου.
Σε έκθεση που δημοσίευσε το 2020, ανεξάρτητο ινστιτούτο της Ουάσιγκτον διαπίστωσε εξετάζοντας στοιχεία του 2014 ότι μία και μόνο κατηγορία ψηφιακού εγκλήματος –η κλοπή στοιχείων ταυτότητας– εξασφάλισε στους δράστες περισσότερα από 15,4 δισ. δολάρια τη χρονιά εκείνη.
Στην έκθεσή του, το ινστιτούτο υπογραμμίζει ότι τα στοιχεία αυτά έπρεπε να σημάνουν συναγερμό στις διωκτικές υπηρεσίες και να οδηγήσουν στη θεσμοθέτηση κοινού μηχανισμού καταγραφής και εντοπισμού κρουσμάτων ψηφιακής εγκληματικότητας. Οι 18.000 αστυνομικές υπηρεσίες στις ΗΠΑ δεν συνεργάζονται αποτελεσματικά μεταξύ τους, με το ινστιτούτο να συνιστά την ανάπτυξη αυτόνομων ψηφιακών δυνατοτήτων από τις κατά τόπους αστυνομικές αρχές, την πρόσληψη ειδικών αναλυτών, την αξιοποίηση καινοτόμων συστημάτων ανάλυσης δεδομένων και την ενθάρρυνση τραπεζών να αναφέρουν αμέσως κρούσματα ψηφιακής απάτης αντί να τα αποκρύπτουν.
Οι δράστες παραμένουν άγνωστοι, ενώ οι διωκτικές αρχές αναρωτιούνται ποιος έχει την αρμοδιότητα έρευνας και παραπομπής τους.