Τα κέντρα των πόλεων χρειάζονται παιδιά, όχι μόνο ξενοδοχεία
Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στη βιομηχανία του τουρισμού να «καταλάβει» τις πόλεις μας, στα αυτοκίνητα να καταναλώνουν τον δημόσιο χώρο. Η Αθήνα χρειάζεται να λάβει άμεσα μέτρα, ιδίως για το θέμα της κατοικίας. Αυτό υποστηρίζει για την ελληνική πρωτεύουσα ο Ζουσέπ Μποΐγας, επισημαίνοντας ότι δύσκολα θα μπορούσαν να εφαρμοστούν εδώ τα περίφημα superblocks χωρίς να προηγηθεί αναδιάρθρωση των συγκοινωνιών.
– Πόσες φορές έχετε έρθει στην Ελλάδα; Πώς βλέπετε την Αθήνα ως πολεοδόμος;
– Η πρώτη μου φορά ήταν πριν από 15 χρόνια, για ένα αρχιτεκτονικό εργαστήριο στις Σπέτσες, μια ονειρεμένη εμπειρία.
Εχω επισκεφθεί την Αθήνα ακόμα δύο φορές για να δώσω διαλέξεις. Δεν έχω βαθιά γνώση της πόλης, οπότε θα περιοριστώ στην αίσθησή μου. Η Αθήνα μού είναι οικεία. Σε κάθε γωνία αναγνωρίζω πράγματα που απασχολούν και εμάς στη Βαρκελώνη, όπως η πυκνότητα, οι συγκρούσεις των χρήσεων. Νομίζω ότι η Βαρκελώνη έχει πολύ καλύτερα οργανωμένες συγκοινωνίες. Ομως κι εμείς ήμασταν σε αυτή την κατάσταση όχι πολύ παλιά. Ισως εδώ η κυριαρχία του αυτοκινήτου είναι πιο εμφανής γιατί είναι συγκεντρωμένα πάρα πολλά οχήματα σε έναν μικρό χώρο. Παρατηρώ επίσης πλήθος τουριστικών υποδομών, αλλά όχι κατοικίες. Η Αθήνα είναι μια υπέροχη πόλη, αλλά μου δίνει την αίσθηση ότι κανείς δεν ζει μόνιμα στο κέντρο της.
– Τι θα προτείνατε στον δήμαρχο της Αθήνας;
– Να δράσει άμεσα για να σταματήσει η απομάκρυνση της κατοικίας από το κέντρο. Τα κέντρα των πόλεων χρειάζονται παιδιά, οικογένειες, όχι μόνο ξενοδοχεία και εστιατόρια. Ο τουρισμός δεν είναι «κακός», ούτε ο τουρίστας. Το πρόβλημα είναι η βιομηχανία του τουρισμού. Μετά τον κορωνοϊό, τώρα είμαστε αντιμέτωποι με μια νέα κρίση, την ενεργειακή. Ισως στα επόμενα χρόνια οι άνθρωποι να μην μπορούν να ταξιδεύουν όπως σήμερα. Αν η οικονομία μιας πόλης βασίζεται μόνο στον τουρισμό, το σοκ θα είναι καταστροφικό.
– Μιλήστε μας για τα superblocks.
– Στη Βαρκελώνη τα αυτοκίνητα εξυπηρετούν το 30% των μετακινήσεων και καταλαμβάνουν το 70% των κοινόχρηστων χώρων. Αυτό είναι άδικο. Ξεκινήσαμε λοιπόν τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων, που ονομάζονται superblocks, στη συμβολή μεγάλων οδών. Είναι ένας εύκολος και ανέξοδος τρόπος να δημιουργήσεις νέους δημόσιους χώρους. Εχουν ήδη δημιουργηθεί τρεις πιλοτικά.
– Υπήρξαν αντιδράσεις;
– Η ιδέα είναι πολύ επαναστατική και είναι επόμενο να δημιουργούνται έντονα αισθήματα, υπέρ ή κατά. Ενα χρόνο μετά, όμως, κάθε γειτονιά θέλει να έχει το δικό της superblock γιατί τα οφέλη είναι άμεσα: μείωση της ρύπανσης του αέρα, της ηχορύπανσης, βελτίωση του μικροκλίματος, του αισθήματος ασφάλειας.
– Θα μπορούσαμε να δούμε κάτι ανάλογο στην Αθήνα;
– Οσες ημέρες είμαι στην Αθήνα δεν είδα ποδήλατα, γονείς με καροτσάκια, ανθρώπους σε αμαξίδια. Δεν είμαι σίγουρος αν οι Αθηναίοι είναι έτοιμοι να περπατήσουν και οι συγκοινωνίες μπορούν να υποστηρίξουν μεγάλες πολεοδομικές παρεμβάσεις.
– Εκφράσατε την άποψη ότι μέσα στα επόμενα χρόνια η Βαρκελώνη θα πρέπει να «ξεχάσει» την αμμουδιά της και να σχεδιάσει διαφορετικά την ακτογραμμή. Για ποιο λόγο;
– Στον σχεδιασμό πρέπει να περάσουμε από την εποχή της βιωσιμότητας στην εποχή της ανθεκτικότητας. Είναι ειρωνικό, αλλά κάποτε η Ισπανία, όπως και η Ελλάδα, διαφημιζόταν μέσα από το «θάλασσα - ήλιος - άμμος». Τώρα η θάλασσα παίρνει την άμμο και δεν θα έχουμε για πάντα λεφτά για να την επανατοποθετούμε κάθε χρόνο. Επίσης, θα πρέπει να δημιουργήσουμε περισσότερη σκιά λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας. Να αποδεχθούμε ότι οι αλλαγές είναι εδώ και να επενδύσουμε στην εξεύρεση λύσεων.