Γιόρτασε, άραγε, η Ζουλί στις 8 Μαΐου;
Πόσες μάχες να δώσεις με το ξυπνητήρι; Να ξυπνήσεις σκοτάδι ακόμη, να ετοιμάσεις δυο μικρά παιδιά, να τα πας στο σπίτι της γειτόνισσας και μπέιμπι σίτερ, να φύγεις απνευστί και τρέχοντας να προλάβεις το τρένο, να φτάσεις στο Παρίσι και από εκεί τρέχοντας πάλι να χτυπήσεις κάρτα στη δουλειά σου, καμαριέρα σε κεντρικό πεντάστερο ξενοδοχείο... Ο καθημερινός αυτός αγώνας ταχύτητας δεν επιδέχεται κανένα εμπόδιο και καμία μεταβολή στη ρουτίνα του. Ολα είναι υπολογισμένα με τα δευτερόλεπτα μιας υπερταχείας, στην οποία έχει μετατραπεί ο βίος της Ζουλί. Μπορεί να μη διαφέρει καθόλου από εκείνον, άλλων, εκατοντάδων χιλιάδων γυναικών, που μεγαλώνουν μόνες τους παιδιά, εργαζόμενες υπό αίρεση και φλερτάροντας διαρκώς με την επόμενη καταστροφή.
Θα είχε, ίσως, περισσότερο νόημα να εντάξουμε τη βραβευμένη γαλλική ταινία «Full time» του Ερίκ Γκραβέλ (με πρωταγωνίστρια τη Λορ Καλαμί), που προβάλλεται στις αίθουσες, στη γιορτή της Μητέρας, της 8ης Μαΐου. Μαζί και τη Ζουλί, δρομέα μεγάλων αποστάσεων, με μια κραυγή και αναφιλητά στην άκρη των χειλιών της που τα «βλέπεις» έτοιμα να εκτοξευθούν αλλά δεν τα ακούς ποτέ. Δεν δρασκελίζουν την πύλη του στόματος γιατί την ίδια στιγμή όλο και κάποιο τηλέφωνο θα κτυπήσει για μια δουλειά που κυνηγάει αλλά δεν της έχουν απαντήσει ή θα χρειαστεί η ίδια να καλέσει την ηλικιωμένη γειτόνισσα για να της πει –τι άλλο;– ότι θα αργήσει. Επιπλέον, στο Παρίσι, τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς απεργούν, οπότε θα πρέπει να βρίσκει συνεχώς λύσεις για τη μετακίνησή της, από και προς το μικρό χωριό της, αρκετά χιλιόμετρα εκτός πρωτευούσης...
Γιόρτασε άραγε η Ζουλί την 8η Μαΐου; Μια εβδομάδα αργότερα, τι μπορεί να έχει αλλάξει;
Η εξουθενωτική σχέση με τον χρόνο μπορεί να μην είναι μόνο θηλυκού γένους, αλλά όταν είναι, χρειάζεται ειδικές δεξιότητες για να ανταποκριθεί κανείς. Τα δυο μικρά παιδιά της ηρωίδας πειθαρχούν μεν αλλά δεν αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει όταν το ψυγείο αδειάζει ή δεν υπάρχει γλυκό στο σπίτι. Η διατροφή από τον πατέρα και τέως σύζυγο έχει καθυστερήσει, η μητέρα θα αναγκαστεί να σπάσει το ροζ γουρουνάκι της αποταμίευσης για να αποσπάσει τα ελάχιστα ευρώ για τη μέρα...
Τίποτα από ό,τι συμβαίνει
στην οθόνη δεν είναι πρωτοφανέρωτο. Δεν παρακολουθεί κανείς την ταινία με έκπληξη, ούτε καν με αγωνία. Η μελαγχολία της επανάληψης κερδίζει έδαφος, πολλαπλασιάζει το άγχος. Ο φαύλος κύκλος των δεσμεύσεων που δεν αφήνει περιθώριο για ανάσες, μόνο για κοφτές αναπνοές, πόδια που αντέχουν την καταπόνηση, ψυχική ισορροπία χτισμένη με άθραυστα υλικά. Και να έρχεται, συνεχώς, αντιμέτωπη με τις ανεπάρκειές της. Προσπαθεί να βαφτεί και βουρκώνει, προσπαθεί να προλάβει τον έναν «στόχο» αλλά ήδη η τρύπα της επόμενης κίνησης είναι ανοικτή.
Σκεφτόμουν ότι η φωτογραφία της Λορ Καλαμί και αφίσα
Ο φαύλος κύκλος των δεσμεύσεων δεν αφήνει περιθώριο για ανάσες, μόνο για κοφτές αναπνοές, πόδια που αντέχουν την καταπόνηση, ψυχική ισορροπία χτισμένη με άθραυστα υλικά.
της ταινίας, να τρέχει προφίλ, κάπως φλουταρισμένη, με τη μεγάλη τσάντα στον ώμο, ένα μαντίλι στο λαιμό δίκην καλαισθησίας, και τα μαλλιά μαζεμένα αλογοουρά, το βλέμμα γεμάτο ένταση, γυναίκα δυνατή και την ίδια στιγμή έτοιμη να καταρρεύσει, είναι ιδανική για τη γιορτή της Μητέρας. Αυτήν που πέρασε, αυτήν που θα έρθει... Είναι η αφίσα της μονογονεϊκής οικογένειας με την ίδια λεζάντα, έναν εσωτερικό ψίθυρο σαν ξόρκι: «να προλάβω».
Δεν ξέρω αν έχει πολλή σημασία η ηλικία. Αν η ηρωίδα είναι, δηλαδή, 30, 40 ή 50 χρόνων. Το μόνο που αυξομειώνει είναι την ηλικία των παιδιών της. Οχι των υποχρεώσεων. Στον χρόνο κάτι κερδίζεις, κάτι χάνεις.
Ο Γαλλοκαναδός σκηνοθέτης «είδε» τη Μητέρα, όπως έχει διαμορφωθεί σε μια εποχή που όποιος δεν μπορεί να «τρέξει» ανήκει σε έναν «εκτός» κόσμο. Παρελθόντα, κοινωνικά μη ανιχνεύσιμο, πολιτικά αδιάφορο.
Η Ζουλί έχει ένα μόνιμο αίσθημα πνιγμού. Είναι ο σταθερός εφιάλτης της. Μπορεί να φαίνεται κοινότοπο, κινηματογραφικό και συναισθηματικό στερεότυπο. Ομως τη στιγμή που συμβαίνει είναι, απλώς, πραγματικότητα.