...αλλά και αγκάθια στον δρόμο της ανάπτυξης νέων υποδομών

Η ολοκλήρωση του πλαισίου για τα υπεράκτια αιολικά και την αποθήκευση, όπως και της δεύτερης φάσης απλοποίησης της αδειοδότησης έργων ΑΠΕ αναμένεται να δώσει ώθηση στον κλάδο, καθώς επιλύει πολλά ζητήματα. Η επίτευξη, ωστόσο, των αναβαθμισμένων εθνικών στόχων για 25 GW και πιθανότατα 27 GW με το υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ προϋποθέτει, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, και ένα νέο εθνικό σχέδιο για τις ΑΠΕ και τις υποδομές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο θα ρυθμίζει την επενδυτική ζήτηση, θα προτεραιοποιεί τα εκκρεμή αιτήματα και θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το πρόβλημα των ενεργών προσφορών σύνδεσης που παραμένουν αδρανείς και δεσμεύουν ηλεκτρικό χώρο. H πλευρά του ΑΔΜΗΕ επισημαίνει την ανάγκη για τη θεσμοθέτηση ενός fast-track Εθνικού Πλαισίου Αδειοδότησης Εργων Μεταφοράς, που θα επιτρέψει την ταχύτερη υλοποίηση νέων ηλεκτρικών υποδομών υψηλής και υπερυψηλής τάσης. Το πρόβλημα με τον ηλεκτρικό χώρο έχει ως εξής:

Ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος ανέρχεται σε περίπου 17 GW. O ηλεκτρικός χώρος που έχει καταληφθεί ήδη από σταθμούς ΑΠΕ ανέρχεται σε 19,6 GW, εκ των οποίων 8,5 GW αφορούν σε εν λειτουργία έργα και 10,7 GW σε ενεργές προσφορές σύνδεσης (έργα που έχουν εγκριθεί, αλλά δεν έχουν λειτουργήσει ακόμη). Από τον Ιανουάριο του 2021 έως σήμερα στον ΑΔΜΗΕ έχουν υποβληθεί αιτήσεις όρων σύνδεσης για ισχύ 23 GW. Ο ΑΔΜΗΕ έχει σχεδιάσει και υλοποιεί υποδομές που θα ανοίξουν χώρο για 28,6 GW έως το 2030. Τα αιτήματα για προσφορές σύνδεσης ωστόσο που έχουν υποβληθεί μέχρι στιγμής ξεπερνούν ήδη τη χωρητικότητα που μπορεί

να απορροφήσει το σύστημα το 2030, ενώ οι αιτήσεις συνεχίζουν να πέφτουν βροχή, γεγονός που οδηγεί κάποιους εκ των αρμοδίων να εισηγούνται ακόμη και αναστολή αιτήσεων. Το νομοσχέδιο για τη δεύτερη φάση απλοποίησης πάντως, σε μια προσπάθεια να αποφύγει ακραία μέτρα, απαντάει στο πρόβλημα του ετεροχρονισμού ανάπτυξης δικτύων και διείσδυσης ΑΠΕ με περικοπές φορτίου της τάξης του 5% όταν προκύπτει πρόβλημα ευστάθειας, ώστε να δώσει τη δυνατότητα να προχωρήσουν περισσότερα έργα, ακόμη και εάν δεν δουλεύουν πάντα σε πλήρη δυναμικότητα. Η ΡΑΕ, μάλιστα, διατηρεί το δικαίωμα να αυξήσει αυτό το ποσοστό, πρόβλεψη που έχει προκαλέσει την αντίδραση των επενδυτών ΑΠΕ, καθώς όπως επισημαίνουν στη σχετική διαβούλευση αύξηση του ορίου πέραν του 5% που θα προβλέπεται ως ρήτρα στις συμβάσεις των νέων έργων, και το οποίο έχουν συνυπολογίσει λαμβάνοντας την επενδυτική απόφαση, θα ανατρέψει το οικονομικό πλαίσιο λειτουργίας τους.

Οι πεπερασμένες αντοχές του συστήματος, οι καθυστερήσεις και ο μεγάλος αριθμός αιτήσεων για νέες συνδέσεις.