Αφορμή για στοχασμό
Πόσο επίκαιρος είναι ο θεσμός της μοναρχίας σε ένα φιλελεύθερο κράτος του εικοστού πρώτου αιώνα; Ποια είναι η σημασία των συμβόλων στις μοντέρνες κοινωνίες και πώς μπορεί το παρόν να συνθηκολογήσει με το παρελθόν, για ένα μέλλον απαλλαγμένο από βάρη αλλά και από ταυτοτικά συμπλέγματα; Ο διάλογος που ξεκίνησε με αφορμή τον θάνατο και την κηδεία της βασίλισσας Ελισάβετ δεν είναι καινούργιος, και δεν αφορά μόνο τη μοναρχία αυτή καθαυτή· έχει να κάνει με τους εθνικούς μύθους, τις παραδόσεις ως στοιχεία συνοχής, την αίσθηση του ανήκειν, την ιστορική αφήγηση και όλα εκείνα τα πολιτισμικά στοιχεία που δίνουν σε ένα έθνος ορισμένη φυσιογνωμία, μαζί με την ικανότητα της διαφοροποίησης από τα άλλα έθνη. Ο,τι είσαι και έχεις δεν σου χαρίζει μόνο τον προσδιορισμό σου, αλλά και έναν τρόπο να αποστασιοποιηθείς απ' ό,τι δεν είσαι και δεν έχεις (δηλαδή τον προσδιορισμό του άλλου).
τους τις τελευταίες ημέρες, είχαν πολύ ενδιαφέρον. Η μαζική προσέλευση στο λαϊκό προσκύνημα της βασίλισσας επιδέχεται πολλές αναγνώσεις: εκατομμυριούχοι ποδοσφαιριστές, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι, σελέμπριτι και απλοί πολίτες δεν στήθηκαν για ώρες στην ουρά επειδή διακατέχονται από φιλομοναρχικά αισθήματα και απέχθεια στο δημοκρατικό ιδεώδες της ισότητας. Η εκδήλωση λύπης και σεβασμού ενώπιον της σορού μιας ηλικιωμένης γυναίκας με ένα αδιανόητο προνόμιο είναι κάτι βαθύτερο από πολιτική δήλωση· μοιάζει με καταβύθιση στο συλλογικό φαντασιακό και με συνάντηση με έναν παιδικό λογοτεχνικό ήρωα: η αντίληψη του στέμματος ως υπερβατικής δύναμης και κιβωτού εθνικής μνήμης είναι μια λαογραφική παραμυθία που, παρά την πολυτελή της ακινησία, συγκινεί με έναν φολκλόρ πατριωτικό τρόπο. Είναι το κοινοτικό συναίσθημα που υπερβαίνει την ιδεολογία. και κακόγουστων μπιμπελό· αν δεν ήταν, θα είχε κάποια πρακτική χρησιμότητα υπέρτερη της (προσοδοφόρας) τουριστικής βιομηχανίας που έχει στηθεί γύρω του. Γι' αυτό και τόσο εκείνοι που θρηνούν τον χαμό της Ελισάβετ όσο κι εκείνοι που θεωρούν τον θρήνο κωμικό ή εξοργιστικό (αδυνατώντας –και δικαιολογημένα– να κάνουν τα στραβά μάτια στον κρατικώς επιδοτούμενο, πλουσιοπάροχο βίο της βασιλικής οικογένειας), γνωρίζουν καλά ότι η μοναρχία είναι ένα απομεινάρι του παρελθόντος. Οι διαφωνίες έγκεινται στην ηθική της αποτίμηση: αξίζει να πληρώνουμε τόσο ακριβά ένα απομεινάρι; Σημαίνει πράγματι κάτι τόσο σημαντικό για εμάς; Κατά τ' άλλα, οι διακοπές της βασίλισσας στο Μπαλμόραλ και οι χαμογελαστές επισκέψεις της Κέιτ Μίντλετον σε νοσοκομεία μάλλον δεν λογίζονται από κάποιον ως κάτι παραπάνω από αυτό που όντως είναι: αδιάφορα γεγονότα.