Χίλαρι Μαντέλ: ανανέωσε το βρετανικό ιστορικό μυθιστόρημα
ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ Ηταν η συγγραφέας που έδωσε άλλη πνοή στο βρετανικό ιστορικό μυθιστόρημα, κερδίζοντας την ίδια στιγμή και ένα ευρύ, διεθνές κοινό, και ανανεώνοντας ένα λογοτεχνικό είδος στο οποίο έως τότε είχε διαπρέψει διεθνώς ο συμπατριώτης της Μπάρι Ανσγουορθ. Η Λαίδη Χίλαρι Μαντέλ πέθανε χθες στα 70 της χρόνια, έχοντας εύθραυστη υγεία (η βαριάς μορφής ενδομητρίωση που την ταλαιπώρησε από τη νεανική της ηλικία την οδήγησε σε πρόωρη εμμηνόπαυση στα 27 της και χρόνια προβλήματα στη συνέχεια, που δεν την άφησαν σε ησυχία έως τον θάνατό της), αλλά πνεύμα δυναμικό, δημιουργικό.
Τη θυμάμαι έντονα, τον Αύγουστο του 2010, στο Φεστιβάλ Βιβλίου του Εδιμβούργου, να μιλάει με οξύ χιούμορ και άκρατη σοβαρότητα σε μια κατάμεστη αίθουσα (με εισιτήριο 10 λίρες, παρακαλώ) για το αριστούργημά της, το «Wolf Hall» (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πάπυρος), πολυεπίπεδη αφήγηση για την ταραγμένη, σκοτεινή Αγγλία της εποχής του Κρόμγουελ.
Το μυθιστόρημα απέσπασε το βραβείο Μπούκερ, όμως ακολούθησε και το δεύτερο μέρος του, το εξίσου εκπληκτικό «Bring up the bodies» (2012), το οποίο επίσης τιμήθηκε με το βραβείο Κόστα, αλλά και με ένα ακόμη Μπούκερ. Ετσι, η Μαντέλ έγινε η πρώτη Βρετανίδα συγγραφέας που έχει κερδίσει δύο φορές το Μπούκερ και η πρώτη με δύο μυθιστορήματα, με το δεύτερο να αποτελεί συνέχεια του πρώτου. Το 2020 εξέδωσε το τρίτο μέρος της τριλογίας, πλέον, το «The mirror and the light», το οποίο κατάφερε να φθάσει έως τη μικρή λίστα του ίδιου βραβείου.
Η Μαντέλ έχει ξεχωρίσει και για έργα τοποθετημένα στη σύγχρονη εποχή, όπως το πολυσυζητημένο
διήγημα «Η δολοφονία της Μάργκαρετ Θάτσερ» (στα ελληνικά, επίσης από τις εκδόσεις Πάπυρος), ωστόσο είναι ανυπέρβλητη όταν μεταφέρει τη δράση σε άλλες εποχές, ακόμα και όταν το αφηγηματικό υλικό της είναι αμιγώς μη μυθοπλαστικό. Η «αρρενωπή» γραφή της συνδυάζεται έξοχα με μια πιο «θηλυκή» συναίσθηση και διεισδυτικότητα, ειδικά όταν θίγει τους τρόπους με τους οποίους η Ιστορία αφήνει τα σημάδια της πάνω στο σώμα – και, βέβαια, στο γυναικείο σώμα, πτυχή που, σύμφωνα με τους μελετητές της, δύσκολα αποσυνδέεται από τη δική της προσωπική ταλαιπωρία.
Μεγαλωμένη ως Καθολική, πήρε το επίθετο του θετού πατέρα
της, καθώς ο βιολογικός της πατέρας έφυγε από το σπίτι όταν χώρισε με τη μητέρα της. Εγκατέλειψε τη ρωμαιοκαθολική πίστη αρκετά νωρίς, ωστόσο επέμενε πως ως ψυχική εγγραφή (κυρίως μέσα από το μόνιμο αίσθημα της ενοχής) τη σημάδεψε ισοβίως.
Η Μαντέλ είχε σπουδές Νομικής στο London School of Economics και στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ, παντρεύτηκε τον γεωλόγο Τζέραλντ Μακ Γιούαν με τον οποίο έζησαν μερικά χρόνια στην Αφρική και στη Σαουδική Αραβία, αλλά ασχολήθηκε με το γράψιμο από νωρίς: το 1974 έγραψε το μυθιστόρημα «A place of greater safety», τοποθετημένο στη Γαλλική Επανάσταση, το οποίο όμως κυκλοφόρησε πολύ αργότερα, το 1992, αποσπώντας ένα βραβείο. Το 1998 εξέδωσε το εξαιρετικό «Ο γίγαντας Ο' Μπράιεν» (εκδ. Νεφέλη), εμπνευσμένο από την αληθινή ιστορία του γιγαντόσωμου Τσαρλς Μπερν (ή Ο' Μπράιεν), ο οποίος έκανε καριέρα το 1780 στα λεγόμενα freak show. Αξίζει τον κόπο να δούμε και άλλα βιβλία της να κυκλοφορούν στη γλώσσα μας.
Ηταν η πρώτη Βρετανίδα που κέρδισε δύο βραβεία Μπούκερ, με τα «Wolf Hall» και «Bring up the bodies».
Η «αρρενωπή» γραφή της συνδυάζεται έξοχα με μια πιο «θηλυκή» συναίσθηση και διεισδυτικότητα.