Βαθύ σημάδι άφησε η πανδημία στις ελληνικές επιχειρήσεις

Το 2020 ο συνολικός τζίρος μειώθηκε κατά 10,62% και η απασχόληση κατά 5,18%

ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΝΙΦΑΒΑ

Βαρύ ήταν το τίμημα της πρώτης χρονιάς της πανδημίας για τον τζίρο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους μεγαλύτερους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και για την απασχόληση, κυρίως τη μισθωτή εργασία, όπως τουλάχιστον προκύπτει από τη σύγκριση των στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για τη διάρθρωση των επιχειρήσεων το 2019 και το 2020. Αν και κάποιοι κλάδοι, όπως για παράδειγμα το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων (σούπερ μάρκετ), ευνοήθηκαν την πρώτη χρονιά της πανδημίας, κάτι που μεταφράστηκε σε αύξηση του τζίρου κατά περίπου 10% και σε σημαντική επίσης αύξηση της απασχόλησης, ο συνολικός αντίκτυπος του κορωνοϊού στα μεγέθη των επιχειρήσεων, που είδαν να χάνονται πάνω από 28 δισ. ευρώ σε τζίρο, είναι σημαντικά αρνητικός. Την ίδια ώρα, αν και υπήρχε το ευεργετικό μέτρο της αναστολής σύμβασης εργασίας, το 2020 οι θέσεις μισθωτής εργασίας στις επιχειρήσεις που βρίσκονται στην Ελλάδα ήταν λιγότερες κατά 168.834 σε σύγκριση με το 2019. Διευκρινίζεται ότι στα στοιχεία αυτά της ΕΛΣΤΑΤ που αφορούν τη διάρθρωση των επιχειρήσεων, περιλαμβάνονται όλοι οι τομείς οικονομικής δραστηριότητας, εκτός από τη γεωργία και τις προσωπικές υπηρεσίες. Περιλαμβάνονται, με άλλα λόγια, οι τομείς του εμπορίου, της βιομηχανίας, των κατασκευών και μέρος του τομέα των υπηρεσιών.

Από το καλοκαίρι του 2021 καταγράφηκε σημαντική ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας, η οποία συνεχίζεται με ακόμη ταχύτερους ρυθμούς τη φετινή χρονιά. Μένει ωστόσο να δούμε εάν οι πληθωριστικές πιέσεις, που δεν πυροδοτήθηκαν αλλά εντάθηκαν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, και η μείωση της κατανάλωσης που προκαλούν, θα επιφέρουν τελικά μεγαλύτερο πλήγμα στις επιχειρήσεις και στην απασχόληση από αυτό που άφησε πίσω της η πανδημία.

Ειδικότερα, το 2020 ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων διαμορφώθηκε σε περίπου 238,14 δισ. ευρώ έναντι 266,45 το 2019, καταγράφοντας υποχώρηση της τάξης του 10,62%. Ο αριθμός των απασχολουμένων υποχώρησε κατά 5,18% ή κατά 137.230 άτομα, ενώ ειδικά ο αριθμός των μισθωτών μειώθηκε το 2020 σε σύγκριση με το 2019 κατά 8,52% ή κατά 168.834 άτομα. Η αξία παραγωγής υποχώρησε κατά 12,89%, ενώ η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία μειώθηκε το 2020 σε σύγκριση με το 2019 κατά 7,82% ή κατά 4 δισ. ευρώ περίπου.

Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ελαφρά υποχώρηση του αριθμού των επιχειρήσεων το 2020, κατά 6.564 ή κατά 0,91%. Πάντως, από τους βασικούς κλάδους τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση αριθμού επιχειρήσεων παρουσιάζει αυτός των καταλυμάτων και της εστίασης. Ο αριθμός των επιχειρήσεων υποχώρησε το 2020 κατά 4,62%, ενώ στον κλάδο του εμπορίου, λιανικού και χονδρικού, η μείωση ήταν 2,31% και στη μεταποίηση 1,71%.

Οι κλάδοι με το μεγαλύτερο πλήθος επιχειρήσεων ήταν το 2020 το χονδρικό και λιανικό εμπόριο με 221.926 επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν το 31,2% του συνόλου των ανωτέρω επιχειρήσεων, ο κλάδος των επαγγελματικών, επιστημονικών και τεχνικών υπηρεσιών με 140.336 επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν το 19,7% και ακολουθούν οι υπηρεσίες παροχής καταλύματος και εστίασης με 104.170 επιχειρήσεις που αντιστοιχούν σε ποσοστό 14,6% του συνόλου. Αναφορικά με τον συνολικό κύκλο εργασιών που κατέγραψαν οι επιχειρήσεις το 2020, ο κλάδος του χονδρικού και λιανικού εμπορίου κατείχε το μεγαλύτερο μερίδιο με ποσοστό 46,9% και 111,7 δισ. ευρώ, σε απόλυτο μέγεθος, και ακολουθούν οι κλάδοι της μεταποίησης και της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού με ποσοστά 22,3% και 6,2% και απόλυτα μεγέθη 53,2 δισ. ευρώ και 14,8 δισ. ευρώ, αντίστοιχα.

Ο κλάδος του εμπορίου παρέμεινε ο μεγαλύτερος εργοδότης με 747.016 απασχολουμένους ή το 29,8% του συνόλου, εκ των οποίων 521.190 ήταν μισθωτοί. Ακολουθεί ο κλάδος των υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης με 535.127 απασχολουμένους και ο κλάδος της μεταποίησης με 348.393 απασχολουμένους.

Η αξία της παραγωγής στη διάρκεια του 2020 υποχώρησε κατά 12,89% έναντι του 2019.