Τα σύνορα Ελλάδας - Τουρκίας
Ηεμμονή του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επιτίθεται στην Ελλάδα συνεχώς το τελευταίο διάστημα, όπως έπραξε και πάλι την Τρίτη από το πιο επίσημο διεθνές βήμα, τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, μας υποχρεώνει να εξετάσουμε τις αιτίες και τους πιθανούς στόχους αυτής της τακτικής. Επειδή, όποιες και αν είναι οι βραχυπρόθεσμες επιδιώξεις του Ερντογάν, το δηλητήριο που χύνει εναντίον της Ελλάδας και των Ελλήνων ως έθνους μπορεί να εμποδίσει τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων για πολλά χρόνια. Το ότι έως προσφάτως η μεγάλη πλειονότητα (64%) των Τούρκων δεν θεωρούσε ότι υπάρχει έχθρα μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων δεν σημαίνει ότι η ακατάσχετη προπαγάνδα εναντίον της Ελλάδας δεν θα πιάσει τόπο. Ομως, στόχος του Ερντογάν δεν είναι μόνο το εσωτερικό ακροατήριο, παρότι τον συμφέρει να «φορτώνει» όλες τις αποτυχίες του στους Ελληνες. Η στρατηγική του Τούρκου προέδρου είναι αφενός να θολώσει τα νερά, κατηγορώντας τους Ελληνες για όσα έπραξε ή πράττει η Τουρκία, και αφετέρου να απομονώσει τη χώρα μας από τους εταίρους της στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ και να αμαυρώσει το όνομα των Ελλήνων διεθνώς.
Τα τελευταία χρόνια, η συνήθως χαμηλής έντασης αντιπαλότητα μεταξύ των δύο χωρών άλλαξε. Οι παράγοντες που προκάλεσαν την επιδείνωση είναι πολλοί και σχετίζονται με τις εξελίξεις στην Τουρκία, στην Ελλάδα και στην Κύπρο, στις μεταξύ τους σχέσεις και στις σχέσεις τους με μεγάλες δυνάμεις – κυρίως με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία. Την ώρα που η Τουρκία αισθανόταν ότι είναι υπερδύναμη (κυρίως λόγω του παραληρήματος μεγαλείου του Ερντογάν και των επιτυχιών των μη επανδρωμένων αεροσκαφών της), η Αγκυρα διαπίστωσε ότι διαμορφώνονταν συμμαχίες στην περιοχή και ότι ενισχύονταν οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Ελλάδα και την Κύπρο. Εως τότε, και η διένεξη για τα όρια της τουρκικής αποκλειστικής οικονομικής ζώνης ανοικτά της Κυπριακής
ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ
Δημοκρατίας και στην Ανατολική Μεσόγειο εξελισσόταν μέσα στα γνωστά πλαίσια των σχέσεων των τριών χωρών. Η αιφνίδια υπογραφή του παράλογου μνημονίου για κοινά θαλάσσια «σύνορα» μεταξύ Τουρκίας και ενός εκ των αντιμαχόμενων πλευρών στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης, τον Νοέμβριο του 2019, προκάλεσε νέα δεδομένα στην περιοχή. Κινητοποίησε την ελληνική διπλωματία, με αποτέλεσμα η χώρα μας να ενισχύει συνεχώς τη θέση της με νέες συμμαχίες και με στενότερους δεσμούς με τις ΗΠΑ – οι οποίες, εν τω μεταξύ, είχαν αρχίσει να χάνουν την υπομονή τους με τα συνεχή παζάρια του Ερντογάν και με τις ολοένα στενότερες σχέσεις Τουρκίας - Ρωσίας. Λίγους μήνες μετά την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου, η τουρκική κυβέρνηση επιχείρησε μαζική παραβίαση των ελληνικών συνόρων από χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες που η ίδια είχε κινητοποιήσει. Το αποτέλεσμα δεν ήταν το αναμενόμενο για την Τουρκία. Αντί οι Ελληνες να χάσουν τον έλεγχο των συνόρων και η Ε.Ε. να βρεθεί αντιμέτωπη με νέο μαζικό κύμα μεταναστών, το οποίο θα προκαλούσε πολιτικές εξελίξεις, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έσπευσαν στο πλευρό των Ελλήνων, διαβεβαιώνοντας ότι τα σύνορα της Ελλάδας είναι σύνορα της Ε.Ε. Παρομοίως εξελίχθηκε και η τουρκική αμφισβήτηση ελληνικών δικαιωμάτων στην Αν. Μεσόγειο, με τη σύναψη ισχυρής αμυντικής συμφωνίας μεταξύ Γαλλίας και Ελλάδας και την ανανέωση της συμφωνίας Ελλάδας - ΗΠΑ.
Βλέποντας την Ελλάδα να στηρίζεται από τους εταίρους της στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ, ο Ερντογάν και ο πολυμήχανος και εκτεταμένος προπαγανδιστικός βραχίονάς του στράφηκαν στην προσπάθεια να απομονωθεί η Ελλάδα, όχι μόνο από εταίρους και συμμάχους αλλά και διεθνώς, κυρίως σε μουσουλμανικές χώρες και άλλες από τις οποίες ξεκινούν μετανάστες. Σε μία περίπτωση, τουρκικής ιδιοκτησίας μέσα και δορυφόροι τους σε τρίτες χώρες «ενίσχυσαν» τις καταγγελίες εναντίον της Ελλάδας με φωτογραφίες από παλιότερο ναυάγιο ανοιχτά της Ιταλίας (που απεικόνιζαν Αφρικανούς ναυαγούς στο νερό), ισχυριζόμενα ότι Ελληνες βύθισαν το σκάφος τους. Η επίθεση του Ερντογάν από το βήμα του ΟΗΕ είναι μέρος αυτής της τακτικής. Ενώ συνεχώς καταγγέλλει τις ΗΠΑ ότι «έχουν περικυκλώσει την Τουρκία» με βάσεις, ο Τούρκος πρόεδρος κατηγορεί την Ελλάδα ότι είναι πιόνι ισχυρότερων δυνάμεων, και την ίδια ώρα επιχειρεί την απομόνωσή της. Γι' αυτό, δεν αρκείται στο να μιλάει για την «απανθρωπιά» των Ελλήνων εναντίον των μεταναστών που η δική του χώρα προωθεί προς την Ευρώπη, αλλά «βουτάει» επιλεκτικά στην Ιστορία για να δημιουργήσει την εντύπωση ότι οι Ελληνες φταίνε για όλα τα επεισόδια βαναυσότητας στις σχέσεις των δύο λαών. Ετσι, ενώ η Τουρκία εισβάλλει σε άλλες χώρες και κατέχει εδάφη τους, ενώ η Τουρκία σκοτώνει ανθρώπους στα σύνορά της, ενώ η Τουρκία αφάνισε τις θρησκευτικές μειονότητές της μέσω (τεκμηριωμένων) γενοκτονιών, και ενώ ο Ερντογάν μετέτρεψε την Αγία Σοφία σε τζαμί, αυτός βάλλει συνεχώς εναντίον των Ελλήνων. Γνωρίζει ότι στην εποχή μας όλοι έχουν άποψη – και όταν δεν διαθέτουν γνώση. Γι' αυτό η Ελλάδα πρέπει να απαντάει αμέσως, με τεκμηρίωση και επιχειρήματα, στα πεδία της διπλωματίας, των μέσων ενημέρωσης και των κοινωνικών δικτύων. Ουδεμία παραβίαση συνόρων στον αέρα, στη γη, στη θάλασσα, μεταξύ αλήθειας και ψέματος, δεν πρέπει να μένει αναπάντητη.
Ομως, τα ουσιαστικότερα σύνορα είναι αυτά που ορίζουν την ευημερία των λαών, αυτά που καθορίζονται στο εσωτερικό μιας χώρας. Οσο η Ελλάδα θωρακίζει τη δημοκρατία, τη δικαιοσύνη, την προστασία των αδυνάμων και των κατατρεγμένων, θωρακίζει τον εαυτό της. Η Τουρκία, με τη συνεχή επιθετικότητα, εγκλωβίζει, κακοποιεί τον ίδιο της τον λαό και αποτελεί κίνδυνο για τους γείτονές της.
Οσο η Ελλάδα θωρακίζει τη δημοκρατία, τη δικαιοσύνη, την προστασία των αδυνάμων και των κατατρεγμένων, θωρακίζει τον εαυτό της.